Νοημοσύνη, δημιουργικότητα και ανθρώπινο δυναμικό

Νίκος Λυγερός
Όπως δεν υπάρχει άμεσος συσχετισμός μεταξύ νοημοσύνης και δημιουργικότητας, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αποτελεσματικά και συμπληρωματικά αυτές τις δύο πτυχές ως εργαλεία για τη μελέτη και την ανάδειξη του ανθρώπινου δυναμικού. Πράγματι, αυτός ο τομέας επηρεάζεται περισσότερο από κάθε άλλο στον χώρο της εργασίας διότι δεν μπορεί ν’ απομονωθεί σ’ ένα ειδικό περιβάλλον.

Το πρόβλημα και το πλεονέκτημα του ανθρώπινου δυναμικού είναι ότι ο πυρήνας του έχει επεκτάσεις σε όλο τον εργασιακό χώρο. Κατά συνέπεια, η μελέτη του χρειάζεται μια ολιστική προσέγγιση. Είναι λοιπόν και λογικό και φυσιολογικό να λειτουργήσουμε με τη νοημοσύνη και τη δημιουργικότητα αφού είναι καθαρά ολιστικές οντότητες. Το πρόβλημα του ανθρώπινου δυναμικού απαιτεί την ιδιότητα της ευελιξίας.
Κατά συνέπεια, είναι απαραίτητο να εξετάσουμε το ανθρώπινο δυναμικό όχι σ’ ένα στατικό πλαίσιο αλλά δυναμικό. Αυτή η ορολογία δεν είναι μόνο τυπική, είναι ουσιαστική· διότι η οργάνωση είναι ένας οργανισμός και όχι μόνο με τα συστημικά δεδομένα. Και αυτός ο οργανισμός δεν αποτελείται μόνο και μόνο από εξειδικευμένα κέντρα αποφάσεων. Ενσωματώνει την έννοια της διαπραγμάτευσης που είναι τόσο σημαντική στη θεωρία παιγνίων για να βρεθούν ισορροπίες που δεν είναι απαραίτητα του Nash. Σε αυτό το πλαίσιο, ακόμα και η καθολική θεωρία αποφάσεων δεν επαρκεί διότι ο διαχωρισμός οντοτήτων δεν υπάρχει ουσιαστικά.Το ανθρώπινο δυναμικό πρέπει να διαθέτει και την ιδιότητα του εγκεφάλου που ονομάζουμε πλαστικότητα για να ανταποκριθεί όχι μόνο στις εξωγενείς πιέσεις, αλλά και στις ενδογενείς τριβές με την έννοια του Clausewitz στη στρατηγική. Για να λειτουργήσει όμως αυτή η διαδικασία, πρέπει να υπάρχει και το ανάλογο της εφοδιαστικής αλυσίδας σ’ ένα πιο αφαιρετικό επίπεδο. Με άλλα λόγια, εισχωρούμε στον προβληματισμό της δια βίου μάθησης και γενικότερα της μετεκπαίδευσης. Η αναπροσαρμογή στα νέα δεδομένα έχει ανάγκη από νέες τεχνικές και όχι τεχνάσματα για να ανταπεξέλθει στις καινούργιες απαιτήσεις. Είναι, λοιπόν, αδιανόητο να αφήσουμε τον άνθρωπο να ζήσει την καταστροφή του παίκτη επειδή είναι ειδικός του τομέα του. Το εργαλείο της πληροφορικής έχει αποδείξει πάμπολλες φορές την ηλιθιότητα αυτού του επιχειρήματος. Κι όμως αυτή η ανάγκη δεν είναι αισθητή στον τομέα του ανθρώπινου δυναμικού. Η μεθοδολογία λειτουργεί μεν, αλλά δεν βασίζεται στη δημιουργικότητα του ανθρώπου και τον θεωρεί μόνο ως άτομο για να επιλύσει προβλήματα πολυπλοκότητας. Όμως δεν χρησιμοποιεί την πολυμορφία και την ποικιλομορφία των ανθρώπων για να ερευνήσει τα νέα δεδομένα με μία γνωστική προσέγγιση. Το ανθρώπινο δυναμικό δεν ακολουθεί ένα κλασικό μοντέλο γραμμικής φυσικής. Και ακόμα και αν βρίσκεται σ’ ένα αιτιοκρατικό πλαίσιο, υπάρχουν νέοι παράγοντες που δεν απαιτούν μόνο προσαρμογή εκ μέρους των ανθρώπων, μα και ευρηματικότητα. Με άλλα λόγια, η μετα-ευρηματικότητα αποδεικνύεται απαραίτητη στην εξέλιξη του ανθρώπινου δυναμικού με βάση τη νοημοσύνη και τη δημιουργικότητα.



http://www.lygeros.org

http://www.edugate.gr/