Κωδικοποίηση, ηλεκτρονικοί υπολογιστές και νοημοσύνη

Ν. Λυγερός

Μέσω της κωδικοποίησης της πραγματικότητας που επιτρέπουν τα μαθηματικά και η πληροφορική, μπορούμε να εξετάσουμε με ένα διαφορετικό βλέμμα την ίδιά μας την οντότητα. Η μελέτη της τεχνητής νοημοσύνης με τη χρήση των αρχών του Popper και του Lakatos και την απόρριψη ορισμένων δεδομένων, οδηγεί στην επινόηση μιας πολυπλοκότερης ανθρώπινης νοημοσύνης.
Ακόμα και αν μερικοί θεωρούν ότι οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές αποτελούν μιαν ακραία και ανορθόδοξη απλοποιήση των νοητικών μας σχημάτων, η πραγματικότητα της έρευνας αποδεικνύει μέσω του test του Turing, του πνεύματος του Minsky και των επαναστατικών ιδεών του Brooks, ότι η πολλαπλή και ειδικά η μη ανθρωποκεντρική προσέγγιση της ανθρώπινης νοημοσύνης προσφέρει περισσότερες δυνατότητες και πετυχαίνει αποτελέσματα με τα οποία συνειδητοποιούμε ότι ο κόσμος είναι πολυπλοκότερος όχι απ’ ό,τι κωδικοποιούμε αλλά από ό,τι μπορούμε να κωδικοποιήσουμε.

Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής ως νοητικό μοντέλο μέσω της θεωρίας του Turing και με την ανάπτυξη του von Neumann δεν είναι μόνο μια οντολογική έννοια. Πρέπει να κοιτάξουμε τον τελεολογικό του ρόλο για να κατανοήσουμε τη σημασία της ύπαρξής του. Η εξέλιξη της θεωρίας της πολυπλοκότητας στη θεωρητική πληροφορική χρωστάει πολλά σε αυτήν την απλή μορφή νόησης. Διότι η μηχανή του Turing ανάγκασε τη διευκρίνιση των ορίων της και τελικά απέδειξε με έμμεσο τρόπο την ανάγκη της αναγνώρισης της δύναμής της ενώ φαινόταν αρχικά απλοϊκή.

Η σύγχρονη κρυπτογραφία, ακόμα και στις πιο εξελιγμένες της μορφές όπως τα κρυπτοσυστήματα των ελλειπτικών καμπυλών, βασίζεται πάνω στην ιδέα της δυσκολίας μαθηματικών προβλημάτων. Η επίτευξη της μεθόδου επίλυσής τους χρησιμοποιεί τις αρχές και τις δομές της κλασικής θεωρίας της πολυπλοκότητας. Ενώ μέσω του θεωρήματος του Shor ξέρουμε τώρα ότι το μοντέλο των κβαντικών υπολογιστών είναι πιο ισχυρό και ότι εφόσον υλοποιηθεί, μπορεί άνετα να ξεπεράσει τα θεωρητικά εμπόδια της εκθετικής κλασικής επίλυσης. Η εισαγωγή των κβαντικών υπολογιστών στη θεωρία της πολυπλοκότητας απόδεικνύει de facto το πόσο σημαντικό είναι το μοντέλο του ηλεκτρονικού υπολογιστή ακόμα και σε καθαρά θεωρητικά προβλήματα, και αυτό ακόμα και αν αποτελεί ακόμα μια εντελώς θεωρητική οντότητα προς το παρόν.

Η πληροφορική ως ολότητα εμπεριέχει μια καταλυτική δυναμική που δεν προέρχεται μόνο από την εσωτερική δύναμη των μαθηματικών. Η επαφή με τον κόσμο σε πολλαπλά επίπεδα τής επιτρέπει να μετατρέψει δεδομένα που θεωρούσαμε οριστικά. Επιπλέον, οι τροποποιήσεις που δημιουργεί ανοίγουν νέους ορίζοντες στο γνωστικό επίπεδο. Οι γνώσεις μας, ειδικά σε θέματα που αφορούν τον εγκέφαλό μας, έχουν αυξηθεί εκθετικά με τη συμβολή των ηλεκτρονικών υπολογιστών διότι η δύναμή τους και η επεξεργασία δύσκολων και μαζικών δεδομένων επέτρεψαν ανακαλύψεις που δεν είχαν προβλέψει τα μαθηματικά. Τώρα, ακόμα και ο τομέας της συνείδησης που φαίνεται άκρως ψυχολογικός και ανθρώπινος ερευνάται με τους υπολογιστές και με τις εικόνες που είναι ικανοί να παράγουν, ενώ πριν λίγα χρόνια αυτό ήταν εντελώς αδιανόητο.

Η σπουδαιότητα της πληροφορικής για τον κόσμο δεν προέρχεται βασικά από την ίδια της την εξέλιξη, αλλά από τις εφαρμογές της. Όμως αυτές οι εφαρμογές δεν ανταποκρίνονται σε ανάγκες. Δημιουργούν νέα πλαίσια και νέες δομές μέσα στις οποίες η ανάγκη της εξέλιξης δημιουργεί την εξέλιξη της ανάγκης. Αρχικά, ως απλή προέκταση των μαθηματικών, η πληροφορική εισχωρεί βαθύτερα στο νοητικό πεδίο του ανθρώπου διότι έχει ξεπεράσει το όριο της κριτικής μάζας που πλάθει τον κόσμο της και για αυτόν τον λόγο θα ανήκει στις ισχυρότερες επιστήμες αυτού του νέου αιώνα. Μέσω της πληροφορικής, ο άνθρωπος δεν απέκτησε μόνο ένα δυναμικό εργαλείο μα δημιούργησε ένα επαναστατικό σύστημα που παράγει την ίδιά του την οντολογία με την τελεολογία του ακολουθώντας, αλλά με τον δικό του τρόπο, την εξέλιξη της ανθρώπινης νοημοσύνης, πράγμα το οποίο αποδεικνύει την ανωτερότητα της ανθρώπινης σκέψης σε σχέση με τη νοημοσύνη, ως σύμπαν του πυρήνα της ανθρώπινης νοημοσύνης.

http://www.lygeros.org/0874-gr.html