-«Γιατί τόσα πολλά ψέματα σε τόσο λίγο χρόνο»

του Γιάννη Τριάντη

Ψέματα, αποκρύψεις «υπόγειων επαφών και συζητήσεων», υπαναχωρήσεις και αθέτηση

των προεκλογικών υποσχέσεων. Αυτά είναι τα στοιχεία που όρισαν την πολιτική του κ. Γιώργου Παπανδρέου προεκλογικώς και μετεκλογικώς… Η πολιτική εξαπάτησης ξεκίνησε με τις καταιγιστικές εξαγγελίες για αυξήσεις μισθών και συντάξεων, για αδρή χρηματοδότηση της ανάπτυξης –με έμφαση στην «πράσινη ανάπτυξη»– και με καταγγελίες εναντίον του τότε πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, ο οποίος είχε εξαγγείλει «πάγωμα» μισθών και δέσμη αναγκαίων μέτρων. Πυλώνας της επιχείρησης ψεύδους ήταν το περιώνυμο «λεφτά υπάρχουν» και οι συνεχείς αναφορές στο «πού θα βρεθούν»...
Ο «μονόδρομος» του Μνημόνιο

Χαρακτηρίστηκε σωτήριο. Αποδείχθηκε μοιραίο... Θεωρήθηκε μονόδρομος και αναγκαστική επιλογή για να αποφύγει η χώρα τη χρεοκοπία. Αποδείχτηκε ότι υπήρχε και άλλος δρόμος... Προβλήθηκε ως μεγάλη διαπραγματευτική επιτυχία της κυβέρνησης και προσωπικά του πρωθυπουργού. Αποδείχθηκε ότι ουδεμία διαπραγμάτευση υπήρξε. Οι δυναστικοί όροι διαμορφώθηκαν από την Ένωση και το ΔΝΤ, και επιδόθηκαν υπό μορφήν εντολής προς την Ελλάδα... Σε πείσμα της καταιγιστικής προπαγάνδας, η πραγματικότητα είναι διαφορετική: Η Ελλάδα θα μπορούσε να αποφύγει το Μνημόνιο και τους πρωτοφανείς, επαχθείς όρους που βύθισαν τη χώρα στην άβυσσο. Θα μπορούσε να διεκδικήσει –και να πετύχει– ηπιότερες ρυθμίσεις, μεγαλύτερο χρόνο αποπληρωμής και ανεκτό επιτόκιο για το δάνειο των 110 δις.

Καμία διαπραγμάτευση

Ναι. Η κατάσταση της οικονομίας ήταν κακή, κάκιστη. Το κράτος, ένας ερειπιώνας. Το έλλειμμα και το χρέος στα ύψη, η παραγωγική βάση της χώρας και η ανταγωνιστικότητα «στο κόκκινο», η αξιοπιστία της –από τότε που μπήκε με ψεύτικα στοιχεία στην ΟΝΕ– βρισκόταν στο ναδίρ. Και ο κίνδυνος της χρεοκοπίας ορατός... Ιδού, όμως, η μεγάλη, χαμένη ευκαιρία: μια σοβαρή κυβέρνηση, μ’ έναν στιβαρό και αποφασισμένο ηγέτη, θα μπορούσε να μεταβάλει τον κίνδυνο χρεοκοπίας σε γερό, αποτελεσματικό χαρτί! Για έναν πολύ απλό λόγο: ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδος θα είχε τρομακτικές επιπτώσεις στην Ένωση. Η Ευρωζώνη θα δεχόταν μεγάλο πλήγμα, και ίσως μοιραίο, ενώ οι γαλλογερμανικές τράπεζες (που διατηρούν το 70% των ελληνικών ομολόγων) θα πάθαιναν οικονομική πανωλεθρία με άμεσες πολιτικές επιπτώσεις, καθώς θα έχαναν τα χρήματά τους τα ασφαλιστικά ταμεία που είχαν επενδύσει σε ελληνικά ομόλογα...

Ναι. Το εγχείρημα –δηλαδή, η αξιοποίηση του κινδύνου χρεοκοπίας– δεν ήταν εύκολο. Ήταν όμως εφικτό. Η συμπεριφορά της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας, που μπήκαν αποφασισμένες στον στίβο των διαπραγματεύσεων, απέδειξε του λόγου το αληθές. Με τέτοιο «χαρτί» στα χέρια της, ακόμη και μια μικρή, προβληματική χώρα όπως η Ελλάδα θα μπορούσε να πετύχει δάνειο με ανεκτό επιτόκιο –και όχι με το θηριώδες 5,3%–, και να εξασφαλίσει καλύτερες προθεσμίες αποπληρωμής του συνολικού χρέους (και του τότε υφισταμένου και του ποσού που πήρε από τον Μηχανισμό Στήριξης). Και, βέβαια, θα μπορούσε να αποφύγει τις εγκληματικές –για την οικονομία και την κοινωνία– δραστικές περικοπές μισθών και συντάξεων. Όπως τις απέφυγε η Πορτογαλία...

Ουδείς αντιλέγει ότι η χώρα είχε ανάγκη από άμεσες, δραστικές παρεμβάσεις σε όλους τους τομείς. Όμως δεν χρειαζόταν κανένα Μνημόνιο για την αντιμετώπιση π.χ. της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς. Ούτε για τις σπατάλες της κεντρικής εξουσίας και της Αυτοδιοίκησης. Ούτε για τις περιττές προσλήψεις, τους υπεράριθμους υπαλλήλους, τις παρεκβάσεις στις ΔΕΚΟ, την αναμόρφωση της διοίκησης, την αξιοκρατία, τις τομές στην Υγεία και την Παιδεία κ.λπ. Όλα αυτά θα έπρεπε να θεωρούνται αυτονόητα. Και επιτέλους να υλοποιηθούν...

Πώς φτάσαμε στο Μνημόνιο

Πώς, λοιπόν, και γιατί φτάσαμε στο Μνημόνιο και στην –ουσιαστικά και συμβολικά ολέθρια– υπαγωγή της χώρας στο ΔΝΤ; Όλα άρχισαν από ένα τερατώδες ψεύδος. Ότι, τάχα, αιφνιδιάστηκε η νέα κυβέρνηση από το ύψος του ελλείμματος. Και ότι εξ αυτού αναγκάστηκε όχι μόνο να αναθεωρήσει τα προεκλογικώς υπεσχημένα, αλλά να καταφύγει σε οδυνηρές λύσεις –τις οποίες... δεν ήθελε– προκειμένου η χώρα να αποφύγει τη χρεοκοπία. Δυστυχώς για την ίδια, αλλά κυρίως για τη χώρα, η αλήθεια είναι ότι ο κ. Παπανδρέου γνώριζε τα πάντα γύρω από την πραγματική κατάσταση της χώρας. Η Ένωση, από τις αρχές του 2009, έστελνε μηνύματα συμμόρφωσης και εκδήλωνε την ανησυχία της για τα δημοσιονομικά της Ελλάδος. Όπως έλεγε τότε ο κ. Παπανδρέου –και έλεγε αλήθεια– είχε τακτικές επαφές και συναντήσεις με όλα τα στελέχη της Ένωσης, αλλά και με πρωθυπουργούς και άλλους ιθύνοντες. Φαντάζει κάπως απίθανο όλοι αυτοί, που ανησυχούσαν και το καθιστούσαν σαφές στην ελληνική πλευρά (π.χ. η υπουργός Οικονομίας της Γαλλίας κυρία Λαγκάρντ στον τότε ομόλογό της κ. Γ. Παπαθανασίου), να μην είχαν ενημερώσει και τον κ. Παπανδρέου. Πέραν αυτού, όπως αποκάλυψε ο κ. Προβόπουλος, είχαν ενημερωθεί από τον ίδιο για τα αρνητικά μεγέθη της οικονομίας τόσο ο κ. Καραμανλής όσο και ο κ. Παπανδρέου. Η ενημέρωση είχε γίνει τον Αύγουστο του 2000. Αλλά λίγες μέρες αργότερα, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης, όχι μόνο είπε το περίφημο «λεφτά υπάρχουν», αλλά έδωσε ρεσιτάλ εξαγγελιών για αυξήσεις και ποικιλώνυμες παροχές.

ΔΝΤ - Παπανδρέου

Στις 20 Φεβρουαρίου 2011, η Καθημερινή (ρεπορτάζ της Κατερίνας Σώκου) αποκάλυψε ότι ο Στρος-Καν, σε συνέντευξή του προς το Canal+, που είχε προγραμματιστεί να μεταδοθεί το Μάρτιο, αναφέρει ρητά ότι ο κ. Παπανδρέου είχε ζητήσει την παρέμβαση του ΔΝΤ στην Ελλάδα από τις αρχές Δεκεμβρίου του 2009, την ώρα που απέρριπτε κατηγορηματικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο...

Όπως δήλωσε, άλλωστε, στα «Επίκαιρα» στις 10 Μαρτίου 2010 (τεύχος 73o) και τον Ισαάκ Καριπίδη ο Γάλλος δημοσιογράφος Νικολά Εσκουλάν, που μίλησε με τον Ντομινίκ Στρος-Καν, από τη συνέντευξη που προβλήθηκε αρχικά είχαν κοπεί αποσπάσματα που αφορούσαν την Ελλάδα, έκανε λόγο και για την πολύ καλή σχέση του διευθυντή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με τον υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας κ. Παπακωνσταντίνου, ενώ επισήμανε ότι «μερικές μέρες μετά τη νίκη του κ. Παπανδρέου, ο Έλληνας πρωθυπουργός τηλεφώνησε στον Ντομινίκ Στρος-Καν και του είπε επί λέξει: “Είμαστε σε πάρα πολύ δύσκολη κατάσταση και έχουμε πολύ σοβαρά προβλήματα. Νομίζεις πως το ΔΝΤ θα μπορούσε να έρθει στην Ελλάδα να μας βοηθήσει;”».

Η κυβέρνηση έσπευσε να διαψεύσει το γεγονός, ισχυριζόμενη ότι οι επαφές Στρος-Καν - Παπανδρέου είχαν αντικείμενο την παροχή τεχνογνωσίας του ΔΝΤ προς την Ελλάδα και όχι την υπαγωγή της σε αυτό... Όμως το δημοσίευμα είχε συγκεκριμένα στοιχεία για τις αποκαλύψεις του Στρος-Καν. Σύμφωνα με αυτά, ο επικεφαλής του ΔΝΤ, όταν του ζήτησε την παρέμβαση ο Έλληνας πρωθυπουργός, είπε ότι η Ένωση δεν θα δεχθεί τέτοια εξέλιξη. Όπως και έγινε: Στη Σύνοδο Κορυφής (11/12/2010) ο κ. Παπανδρέου έθεσε το θέμα, αλλά «εισέπραξε την κατηγορηματική άρνηση των ομολόγων του». Ερωτηθείς σχετικά ο πρωθυπουργός, αν υφίσταται θέμα παρέμβασης του ΔΝΤ (ερώτηση από την Κύρα Αδάμ, της Ελευθεροτυπίας), αρνήθηκε ότι υφίσταται τέτοιο ενδεχόμενο... Όμως τα πράγματα είχαν όπως ακριβώς τα απέδιδε το ρεπορτάζ της Καθημερινής: Στις αρχές Μαΐου 2011, ο Λάκης Λαζόπουλος έπαιξε στην εκπομπή του («Αλ-Τσαντίρι Νιουζ», στον Alpha) το κομμένο απόσπασμα από τη συνέντευξη του Στρος-Καν στο Canal+. Δεν επρόκειτο απλώς για επιβεβαίωση, αλλά για βόμβα. Ο Στρος-Καν είπε, χωρίς περιστροφές, ότι γίνονταν υπόγειες συζητήσεις με τον κ. Παπανδρέου για παρέμβαση του ΔΝΤ! Και ήταν υπόγειες –είπε–, διότι, αν διέρρεαν οι σχετικές επαφές, το πολιτικό κόστος για την ελληνική κυβέρνηση θα ήταν μεγάλο...

Ήθελε την εμπλοκή του ΔΝΤ

Δεν υπάρχει αμφιβολία, κατόπιν αυτών, ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός επιθυμούσε διακαώς την εμπλοκή του ΔΝΤ. Γιατί, όμως; Και πώς γίνεται ο ίδιος άνθρωπος που λίγους μήνες πριν κατακεραύνωνε το ΔΝΤ (συνέντευξη στη διαδικτυακή τηλεόραση tvxs.gr, του Στέλιου Κούλογλου), να συνεννοείται υπογείως με τον επικεφαλής του Ταμείου και να ζητεί την παρέμβασή του; Μία εκδοχή λέει ότι η αντίφαση αυτή, αλλά και η εν γένει πολιτεία του κ. Γ. Παπανδρέου, είναι συμβατή με τον λαϊκισμό του, καλά κρυμμένη πίσω από το φιλοτεχνηθέν προφίλ ενός μοντέρνου πολιτικού, που απεχθάνεται τον... λαϊκισμό... Υπάρχει, όμως, και μια άλλη εκδοχή, σύμφωνα με την οποία ο κ. Παπανδρέου –για τον οποίο οι Αμερικανοί έχουν την καλύτερη γνώμη και τον υποστηρίζουν ποικιλοτρόπως– έπαιξε το παιχνίδι των ΗΠΑ, εμπλέκοντας σε υποθέσεις της Ένωσης το ΔΝΤ...

Όλο το άρθρο στο τεύχος 82 του περιοδικού «ΕΠΙΚΑΙΡΑ», που κυκλοφορεί από την Πέμπτη 12 Μαΐου 2011 http://www.epikaira.gr