AOZ: Γιατί δεν ήρθαν εταιρίες-κολοσσοί στη… γειτονιά μας;

Είκοσι θαλάσσια οικόπεδα κατά μήκος ολόκληρου του νότιου τομέα της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (AOZ) θα μπορούσαν να επαναφέρουν το χαμόγελο στα χείλη των Ελλήνων, καθότι θα προσέλκυαν εταιρείες οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλουν καθοριστικά στην οικονομική αναγέννηση της πληγωμένης τους πατρίδας. Γιατί όμως θα γίνει αυτό και τι έχουμε κάνει μέχρι στιγμής για να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας ώστε να μπορέσουμε να βγούμε από αυτό το σπιράλ θανάτου στο οποίο έχουν παγιδευτεί τα τελευταία δυόμιση έτη;

του Δρ. Γεωργίου Κ. Φίλη
Defence-point.gr


Με δεδομένη την ανεξέλεγκτη οικονομική κρίση στη χώρα μας είχαμε πρόσφατα επισημάνει την ανάγκη άμεσης & μαζικής προσέλκυσης επενδύσεων εντοπισμού και αξιοποίησης κοιτασμάτων Υδρογονανθράκων, ώστε το συντομότερο δυνατόν να μπορέσει να ανακουφισθεί η Ελληνική Οικονομία με σχετικά έσοδα και θέσεις εργασίας. Όπως είναι φυσικό η μαζική αυτή προσέλκυση θα μπορούσε να γίνει χάρις στην ταυτόχρονη προκήρυξη διαγωνισμού μεγάλου αριθμού θαλάσσιων οικοπέδων (π.χ. 20 ανά 5ετία) της Ελληνικής ΑΟΖ.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη προσέγγιση, δηλαδή η ανακήρυξη ΑΟΖ και η μαζική «οικοπεδοποίηση» της θαλάσσιας αυτής ζώνης με ρυθμό 20 περίπου «κομμάτια» ανά πενταετία, δεν αποτελεί απλά μέρος μιας στρατηγικής κίνησης «Έκτακτης Ανάγκης» συμβατής με την οικονομική κατάσταση της χώρας αλλά στην ουσία έχει να κάνει και με την ορθολογική πρακτική που μία χώρα θα πρέπει να ακολουθήσει σε περίπτωση που θα ήθελε να αξιοποιήσει τα τεράστια κοιτάσματα υδρογονανθράκων τα οποία διαθέτει.

Εάν λοιπόν κάποιος υποθέσει πως η κρίση η οποία σοβεί τα τελευταία δυόμιση χρόνια και έχει οδηγήσει την Ελλάδα στο οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο σε σημείο που μία χώρα φτάνει ΜΕΤΑ από μία πολεμική περιπέτεια, οδηγείται πλέον στην κορύφωσή της (οι οικονομικοί κύκλοι, λένε πάντα την αλήθεια) είναι προφανές πως θα έπρεπε εδώ και τουλάχιστον δύο έτη, αφού γινόταν αντιληπτό το τι ακριβώς θα συνέβαινε να είχε λάβει εγκαίρως τα μέτρα της… και εξηγούμαστε:

Είναι προφανές πως από το καλοκαίρι του 2010, λίγους μήνες μετά την είσοδό μας στο… μνημόνιο, οι κυβερνώντες αντί να ξιφουλκούν για το πόσο «έσωσαν» την χώρα μέσω της Τρόικα, θα έπρεπε να προετοιμάσουν τη χώρα για τη καταιγίδα που ερχόταν. Ενώ ήταν γνωστό το τι θα επακολουθούσε τουλάχιστον στον τομέα των περικοπών στο Δημόσιο και την τεράστια ύφεση στον ιδιωτικό τομέα, ουδείς προσπάθησε να δημιουργήσει τις συνθήκες εκείνες που θα επέτρεπαν στην Ελλάδα να παράγει κάτι το οποίο ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΩΣΗ της κρίσης θα χρησιμοποιούσε ως «σωσίβιο» για τη κοινωνία. Ουδείς φάνηκε να αντιλαμβάνεται πως εάν η σωστή προεργασία είχε ξεκινήσει το 2010 αναφορικά με την έρευνα υδρογονανθράκων, το 2012 με 2013 θα ήμασταν στο σημείο της διαπραγμάτευσης με τις μεγάλες εταιρίες για τη παραχώρηση προς εκμετάλλευση κοιτασμάτων τα οποία θα απέφεραν έσοδα από εξαγωγές, θέσεις εργασίας οι οποίες θα επέφεραν έσοδα από τη φορολόγηση των φυσικών προσώπων, επενδύσεις και αλλαγή του διεθνούς κλίματος για τη προοπτική της χώρας μας.

Με άλλα λόγια η Καγκελάριος Μέρκελ θα «θυμόταν» πως… τρώει σε ελληνικό εστιατόριο δύο χρόνια πριν, ενώ θα «πονούσε» από τότε για τους συνταξιούχους και όχι τώρα.
Τι έγιναν όμως τα τελευταία δυόμιση χρόνια, τα χρόνια τα οποία εάν είχαμε εργαστεί πάνω στο μόνο αγαθό το οποίο θα μπορούσε να εξαγάγει η χώρα μας σχετικά σύντομα, και είναι πολύτιμο για όλους, τους υδρογονάνθρακες, τώρα δεν θα ήμασταν στη τωρινή θέση; H απάντηση είναι ένα μεγάλο, απογοητευτικό και ξάστερο ΤΙΠΟΤΑ, ή για να το θέσουμε καλύτερα οι κρατούντες, στην ουσία «κορόιδευαν την κοινωνία» με μόνο σκοπό να χρονοτριβήσουν εξυπηρετώντας μήπως αλλότρια συμφέροντα;

Τα δυόμιση τελευταία χρόνια λοιπόν και παρά την υπερπροβολή πολιτικών προϊσταμένων (…) το αρμόδιο υπουργείο (ΥΠΕΚΑ) προχώρησε μόνο σε περιορισμένες επιχειρηματικές κινήσεις προσέλκυσης Πετρελαϊκών Εταιρειών πολύ μικρού βεληνεκούς με ενέργειες οι οποίες δυστυχώς ήταν αποκλειστικά συμβατές με κράτος ευρισκόμενο σε απόλυτη ευημερία. Δηλαδή έδειξε πως δεν βιαζόταν καθόλου, λες και είχαμε όλο το χρόνο δικό μας.

Πιο συγκεκριμένα το ΥΠΕΚΑ προκήρυξε ανοικτό διαγωνισμό χρησιμοποιώντας μικροσκοπικού μεγέθους θαλάσσια οικόπεδα (Δυτικό Κατάκολο 550 km2, Πατραϊκός Κόλπος 1.980 km2) πράγμα που όπως αναμενόταν προσέλκυσε σχεδόν αποκλειστικά ντόπιους & μικρούς επενδυτικά «παίκτες» (ΕΛ.ΠΕ., Energean Oil & Gas, Grekoil κ.λπ.) με περιορισμένη διεθνή απήχηση.

Παράλληλα, προκήρυξε διαγωνισμό για την διενέργεια Αποκλειστικών Σεισμικών Ερευνών μέσα στην Ελληνική ΑΟΖ (Ιόνιο Πέλαγος & Λιβυκό Πέλαγος Νότια της Κρήτης) λησμονώντας ότι αυτή η διαδικασία θα καθυστερούσε εξαιρετικά την προσέλκυση επενδύσεων κατά 2 τουλάχιστον χρόνια. Ταυτόχρονα δεν αντιλήφθηκε ότι θα μπορούσε να προσελκύσει άμεσα επενδύσεις με δεδομένο ότι πολλές Πετρελαϊκές Εταιρείες ΓΝΩΡΙΖΑΝ ΗΔΗ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ (χάρις σε υπάρχουσες επίσημες αλλά κυρίως & ανεπίσημες πρόσφατες καταγραφές) σε ποιες περιοχές εντοπίζονταν το ερευνητικό & κοιτασματολογικό ενδιαφέρον.

Όπως ήταν φυσικό, με την συγκεκριμένη πολιτική επιλογή του αρμόδιου υπουργείου (που δεν μπήκε
καν στον κόπο να ρωτήσει ανεπισήμως τις εταιρίες, εάν υποτεθεί ότι το εθνικό συμφέρον επέβαλε να επισπεύσουμε τις διαδικασίες) χάθηκε πολύτιμος χρόνος για μία γρήγορη & αποδοτική προσέλκυση σημαντικών επενδύσεων μέσω γιγαντιαίων και οικονομικά εύρωστων πετρελαϊκών εταιρειών όπως είναι στην αγορά οι TOTAL, SHELL, BP, GAZPROM, ΕΝΙ, CHEVRON κ.λπ.

Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο διαφωτιστική εάν εξετάσουμε έστω και επιδερμικά το πώς έπραξαν το ίδιο χρονικό διάστημα γειτονικές χώρες στο ίδιο ζήτημα. Η πικρή για τη χώρα μας αλήθεια λέει πως οι γείτονές μας πέτυχαν συγκεκριμένους στρατηγικούς στόχους ακολουθώντας απλούς κανόνες της αγοράς και ζήτησης καθώς και της διεθνούς πρακτικής διασφαλίζοντας έτσι άμεσες ξένες επενδύσεις (Foreign Direct Investments) υψηλού επιπέδου από εταιρείες κολοσσούς, τις οποίες εμείς αυτή τη στιγμή τις ατενίζουμε με τα… κιάλια:

Στον κόλπο της Αττάλειας το 2012 η Τουρκία που όπως η Ελλάδα δεν έχει μέχρι τώρα ανακαλύψει κοίτασμα υδρογονανθράκων υπέγραψε Σύμβαση Έρευνας & Παραγωγής Κοιτασμάτων Υδρογονανθράκων με την Εταιρεία SHELL προσφέροντας –μετά από διαγωνισμό- περιοχή συνολικής έκτασης 15.000 km2. Η Βουλγαρία από τη πλευρά της υπέγραψε στην Μαύρη Θάλασσα Σύμβαση με την Γαλλική Εταιρεία ΤOTAL προσφέροντας –μετά από διαγωνισμό- περιοχή έκτασης 15.000 km2.

Στον Κόλπο της Σύρτης η Λιβύη του… εμφυλίου πολέμου υπέγραψε επίσης Συμβάσεις -μετά από διαγωνισμό- με την Εταιρεία GAZPROM προσφέροντας περιοχή έκτασης 10.000 km2 & με την Εταιρεία BP προσφέροντας περιοχή έκτασης 31.000 km2 (δηλαδή περίπου το μέγεθος το Βελγίου). Να σημειώσουμε δε ότι οι αναμενόμενες ερευνητικές επενδύσεις της BP (5.500 km 2D, 30.000 km 3D & 17 Γεωτρήσεις) θα ξεπεράσουν το $2 Δις.

Το συμπέρασμα αναφορικά με τα αποτελέσματα της ακολουθούμενης πρακτικής των γειτονικών μας κρατών, δηλαδή τη προσφοράς για αξιοποίηση μεγάλων θαλασσίων (και υποθαλασσίων) εκτάσεων είναι προφανές και αποδεικνύει για ακόμα μία φορά πως στην Ελλάδα ο «βασιλιάς είναι γυμνός»: Πολύ απλά, τα μεγάλα οικόπεδα στην κατάλληλη γεωγραφική θέση φέρνουν στη χώρα μεγάλους επενδυτικούς παίκτες τα μικρά δε οικόπεδα σε έκκεντρες προς το διεθνές ενδιαφέρον γεωγραφικές θέσεις το μόνο που καταφέρνουν είναι να προσελκύουν γίγαντες… της Κυψέλης (για να θυμηθούμε και την αξέχαστη αυτή ταινία του καλού ελληνικού κινηματογράφου).

Όπως εξηγούν διαπραπείς επιστήμονες του χώρου, δεν είναι λοιπόν δυνατόν μία χώρα σαν την Ελλάδα να βασίζεται στην μιζέρια προκήρυξης θαλασσίων οικοπέδων μεγέθους 550 km2 (Κατάκολο) και 1.680 km2 (Πατραϊκός Κόλπος). Και όμως ακόμα και την ύστατη στιγμή η κατάσταση θα μπορούσε να βελτιωθεί, αρκεί η Αθήνα να ακολουθήσει την κοινή λογική και τη διεθνή πρακτική, για παράδειγμα το οικόπεδο προς αξιοποίηση… του Κατακόλου θα μπορούσε πολύ εύκολα να μεγαλώσει (!) σε σημείο ώστε να γίνει και πιο ελκυστικό για τα «μεγάλα ψάρια» αλλά και για να μπορέσει να αξιοποιηθεί κατάλληλα χωρίς να κινδυνεύσει η οικολογική ισορροπία της περιοχής και οι κάτοικοι αυτής.

Όπως έχει προαναφερθεί στο «defence-point.gr», το συγκεκριμένο κοίτασμα θεωρείται πολύ «βρώμικο». Η αύξηση του μεγέθους του «οικοπέδου» θα επέτρεπε από τον επενδυτή να τρυπήσει πολύ πιο μακριά από τις ακτές, με αποτέλεσμα ο κίνδυνός για το περιβάλλον της δυτικής Πελοποννήσου να μειωθεί αισθητά… και όλα αυτά για ένα «οικόπεδο» το οποίο σε καμία περίπτωση δεν θεωρείται ως «φιλέτο» στη διεθνή αγορά.

Κλείνοντας τη σύντομη αυτή ανάλυση δεν μένει παρά να επισημάνουμε πως η ελληνική ΑΟΖ έχει σήμερα ανάγκη από μεγάλους & αξιόπιστους ομίλους πετρελαϊκών εταιρειών ώστε με τυχόν γρήγορες ανακαλύψεις κοιτασμάτων να ανακουφίσουν οικονομικά τον ταλαιπωρημένο ελληνικό λαό εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα μεγάλο αριθμό θέσεων εργασίας. Είναι λοιπόν προφανές πως το μέγεθος της ελληνικής ΑΟΖ αποτελεί ένα τεράστιο πλεονέκτημα αφού δίνει τη δυνατότητα στη χώρα μας να «κόψει» πολλά οικόπεδα διαστάσεων μικρών κρατών με αποτέλεσμα να προσελκύσει εταιρίες οι οποίες ψωνίζουν μόνο από τα επάνω ράφια, και ως αντίτιμο εγγυούνται σχετικά σύντομα αξιόπιστα και επικερδή αποτελέσματα τόσο για τις ίδιες όσο και για τις χώρες με τις οποίες συνεργάζονται.
Ελπίζουμε πως η ελληνική κυβέρνηση θα καταλάβει τι εννοούμε και θα πράξει τα δέοντα, έστω και την ύστατη στιγμή… διότι οι καιροί ου μενετοί…