Απόβαση Ελλήνων επιστημόνων στο Κατάρ

Ιωάννα Φωτιάδη
Τα παιδιά που μεγαλώνουν στο Κατάρ εξοικειώνονται με τις συνήθειες και το τροπικό κλίμα του εμιράτου. Ταυτόχρονα, συναναστρέφονται συνομηλίκους τους από όλο τον κόσμο, ενώ αναπτύσσουν στενές φιλίες με άλλα Ελληνόπουλα.

Μπορεί οι Καταρινοί αξιωματούχοι να προσελκύουν τα φώτα της δημοσιότητας σε κάθε τους επίσκεψη στην Ελλάδα, ποιος όμως γνωρίζει ότι αφανείς ήρωες της ραγδαίας ανάπτυξης του εμιράτου είναι και πολλοί Ελληνες; Περίπου τρεις χιλιάδες συμπατριώτες μας έχουν μετακομίσει στο Κατάρ, καθιστώντας την ελληνική κοινότητα υπολογίσιμη, αλλά και εξαιρετικά δημοφιλή χάρη στο δυνατό brand name της Ελλάδας στον αραβικό κόσμο. Πολιτικοί μηχανικοί, μηχανολόγοι μηχανικοί, χημικοί μηχανικοί, πιλότοι, αεροσυνοδοί, ξενοδοχοϋπάλληλοι, προπονητές, φυσικοθεραπευτές, υπεύθυνοι διοργάνωσης αθλητικών αγώνων πραγματοποιούν «απόβαση» στο Κατάρ, όπου οι προετοιμασίες για την υποδοχή του Μουντιάλ το 2022 είναι πυρετώδεις. Υπό εξέλιξη είναι η δημιουργία του μετρό της Ντόχα, αλλά και σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει το εμιράτο με το Ομάν, το Μπαχρέιν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία και το Κουβέιτ. Υπό κατασκευή βρίσκονται στάδια και αθλητικές εγκαταστάσεις, επέκταση του δικτύου ύδρευσης και ηλεκτροδότησης, οδικές αρτηρίες και συγκροτήματα κατοικιών. Ηδη στην περιοχή δραστηριοποιούνται τέσσερις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες από την Ελλάδα και την Κύπρο, που λειτουργούν ως «γέφυρα» για τη μετάβαση Ελλήνων μηχανικών στο εμιράτο.

«Το σκηνικό θυμίζει λίγο την Ελλάδα πριν από τους Ολυμπιακούς», σημειώνει ο 62χρονος μηχανικός Ματθαίος Λύγκιαρης, που μετακόμισε στο Κατάρ από το Ντουμπάι τον Δεκέμβριο του 2011.

Ο κοσμοπολίτης μηχανικός, Αιγυπτιώτης στην καταγωγή, έχει εργαστεί σε όλο τον κόσμο. Αποφασιστικής σημασίας υπήρξε, ωστόσο, η εμπειρία του από την κατασκευή του μετρό στην Αττική, την οποία αξιοποίησε στη δημιουργία του δικτύου μετρό στο Ντουμπάι και σήμερα στην Ντόχα. Στη σημερινή του εταιρεία, όπως μας εξηγεί, δεν είναι μόνος, περίπου 30 Ελληνες μηχανικοί μεταφέρουν την τεχνογνωσία τους, προκειμένου το Κατάρ, που πάσχει σήμερα από την απουσία δημόσιας συγκοινωνίας, να αποκτήσει μετρό. «Πρόκειται για μια win - win σχέση, η Ελλάδα διψά για Καταρινούς επενδυτές και το Κατάρ χρειάζεται την τεχνογνωσία των Ελλήνων επιστημόνων, αλλά και την εμπειρία όσων εργάστηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Λύγκιαρης. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι διευθύνων σύμβουλος της οργανωτικής επιτροπής για τη διοργάνωση του Μουντιάλ 2022 είναι Ελληνας. Φαίνεται ότι το Κατάρ επιδιώκει να συνδέσει το όνομά του ευρύτερα με τον αθλητισμό. Υποδειγματική είναι η αξιοποίηση των εγκαταστάσεων, που του έχουν μείνει «προίκα» από τους Πανασιατικούς Αγώνες του 2006. «Σχεδόν κάθε βδομάδα υλοποιούνται αθλητικά δρώμενα, από ιππικούς αγώνες έως αγώνες κρις κραφτ». Παράλληλα, όμως, η βασιλική οικογένεια του Κατάρ οραματίζεται το εμιράτο να μετατραπεί σε βάθος χρόνου και σε Μέκκα του πολιτισμού. Αν το «στοίχημα», που έχει αναλάβει εν πολλοίς η φιλότεχνη κόρη της οικογένειας, πετύχει, μπορεί να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και σε άλλους τομείς.

Συν γυναιξί και τέκνοις

Στη χώρα αγκυροβολούν πολλοί Ελληνες εργαζόμενοι, μάλιστα συν γυναιξί και τέκνοις. «Παλαιότερα οι Ελληνίδες σύζυγοι δίσταζαν να ακολουθήσουν σε ένα αραβικό κράτος», σημειώνει η κ. Τζ. Δ., πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του προγράμματος ελληνομάθειας, στο οποίο φέτος φοιτούν 100 μαθητές, κυρίως παιδιά Δημοτικού. Μαμάδες, 35 με 45 ετών, με πτυχία και καριέρα στην Ελλάδα, διασχίζουν τώρα με το αυτοκίνητο την αμμώδη Ντόχα για να πηγαινοφέρουν τα παιδιά σε δραστηριότητες και να καλύψουν τις ανάγκες όλης της οικογένειας, καθώς τα ωράρια των ανδρών είναι απαιτητικά. «Μετακομίζουμε με την αγωνία πώς τα παιδιά θα προσαρμοστούν στα ξενόγλωσσα σχολεία», αναφέρει η ίδια. «Βέβαια, συνήθως η νέα γενιά διαψεύδει πανηγυρικά τους φόβους μας».

«Είναι ωραίοι άνθρωποι, ήρεμοι και στωικοί»

Πολλοί εργάτες έτριβαν τα μάτια τους το 2007, αντικρίζοντας μια γυναίκα μηχανικό να τους δίνει οδηγίες στο εργοτάξιο. «Μια γυναίκα σε εργοτάξιο ήταν τότε κάτι σπάνιο», αναφέρει γελώντας η κ. Πηνελόπη Κυριαζή, που, έπειτα από εργασιακή εμπειρία στους Ολυμπιακούς της Αθήνας και εν συνεχεία στη Σκωτία, εργάζεται από τους Πανασιατικούς Αγώνες του 2006 έως σήμερα στην Ντόχα. «Το μυστικό είναι να είσαι διατεθειμένος να δεχθείς εξίσου τα καλά και τα κακά ενός τόπου», διευκρινίζει η Πηνελόπη, που απολαμβάνει τη συνύπαρξη με συναδέλφους από όλη την υφήλιο, εξ ου και επιλέγει πάντα πολυεθνικές. «Οι περιορισμοί στις γυναίκες είναι γνωστοί, αλλά εδώ έχουμε κάποιου άλλου είδους προνόμια: προηγούμαστε στις ουρές, δεν πληρώνουμε είσοδο στα μπαρ κ.ά.». Η πολιτιστική ζωή και το πράσινο λείπουν περισσότερο στην Πηνελόπη, η οποία ωστόσο εξισορροπεί τις ελλείψεις αυτές με ταξίδια. «Είμαι τυχερή, γιατί από εδώ έχω ευκολότερη πρόσβαση σε εκατοντάδες προορισμούς».

Βάζει το κράνος της, ανεβαίνει στη μηχανή της και γίνεται... καπνός. Ο λόγος, για την Πέρσα Χατζημικέ, ολιστική θεραπεύτρια και δεξιοτέχνη στο thai massage, που βρήκε θέση σε κλινική αποκατάστασης στο Κατάρ μέσω... αγγελίας σε ελληνική εφημερίδα. Για την 39χρονη, που υπήρξε για πάνω από μία δεκαετία πρωταθλήτρια του handball, δεν είναι η πρώτη φορά που μεταναστεύει, καθώς είχε προηγηθεί παραμονή και εργασία στην Κύπρο. «Βρέθηκα ξαφνικά ενώπιον δύο επιλογών: Σουηδία ή Κατάρ, επέλεξα το δεύτερο, επειδή δεν αντέχω το κρύο». «Τις πρώτες βδομάδες, βέβαια, ζορίστηκα, η γραφειοκρατία εδώ είναι βασανιστική, λειτουργεί το μέσον περισσότερο και απ’ ό,τι στην Ελλάδα», επισημαίνει. «Επειτα, αν και αθλήτρια, δεν μπορούσα, π.χ., να φοράω σορτς». Αντίβαρο, ωστόσο, υπήρξε η εξαιρετική υποδοχή που της επεφύλαξαν στην κλινική, όπου εργάζονται άλλωστε άλλοι 14 Ελληνες. «Εχω κάνει νέους φίλους, ξεκίνησα μαθήματα αραβικών, ενώ απέκτησα καλωδιακή τηλεόραση για να παρακολουθώ τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα».

Από το Εδιμβούργο, βρέθηκε στο Κουβέιτ και από εκεί ο 28χρονος κ. Ζήσης Βρύζας προσγειώθηκε στο Κατάρ, όπου ως μηχανικός πετρελαίων μάλλον βρήκε τη... φυσική του πατρίδα. «Το Κατάρ είναι μακράν πιο κοσμοπολίτικο από το Κουβέιτ», παρατηρεί ο Ζήσης, που εργάζεται ως ερευνητής στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο, όπου απασχολούνται 15 Ελληνες επιστήμονες. «Εχω επισήμως ωράριο, αλλά ουσιαστικά ακολουθώ τους ρυθμούς των πειραμάτων μου», διευκρινίζει. «Εξαρχής έκανα αιτήσεις στην Ανατολή και δεν το μετανιώνω», απαντά ο 28χρονος, που ομολογεί ότι «συναντώ καθημερινά Ελληνες της γενιάς μου με εξαιρετικά προσόντα».

Για υψηλότερες αποδοχές και καλύτερες προοπτικές αποχαιρέτισε το Λονδίνο, για να αποδεχθεί υψηλόβαθμη θέση στο Κατάρ ως project manager ο 38χρονος μηχανολόγος μηχανικός Γιάννης Σπανός. «Είναι σημαντικό το παζάρι που προηγείται του συμβολαίου, ενώ άσος στο μανίκι είναι το δυνατό βιογραφικό και η πρότερη εμπειρία εξωτερικού», λέει ο Γιάννης, που υπολογίζει να μείνει στο Κατάρ μία πενταετία. «Μου λείπει η δυνατότητα να περπατήσω σε ένα πάρκο μετά τη δουλειά, εδώ όλα γίνονται με το Ι.Χ., γι’ αυτό επέλεξα να μείνω στο νησί Περλ» περιγράφει. «Είναι ωραίοι, όμως, άνθρωποι οι Καταρινοί, ήρεμοι και στωικοί, μπορείς να κάνεις ενδιαφέρουσες συζητήσεις μαζί τους, τους θαυμάζω, γιατί ενώ έχουν λεφτά, μπορούν να είναι ταυτόχρονα και ολιγαρκείς».

Αισιόδοξες μαμάδες, καλά δικτυωμένες

Εκλεισε το μαγαζί της, ετοίμασε μπαγκάζια για την ίδια και τον τετράχρονο τότε γιο της, φόρτωσε τις δύο γάτες της οικογένειας και επιβιβάστηκε στην πτήση για Κατάρ. «Επρεπε να σμίξουμε με τον μπαμπά, που είχε ήδη κατεβεί ενάμιση χρόνο νωρίτερα», λέει σήμερα στην «Κ» η 39χρονη Τζ. Δ. Για τον επτάχρονο γιο της, που φοιτά σε διεθνές σχολείο, η προσαρμογή ήταν εύκολη, καθώς οι μνήμες του από την Ελλάδα ήταν λίγες. «Ωστόσο, κάνει περισσότερο παρέα με τα Ελληνάκια».

Η αισιοδοξία των Ελληνίδων μαμάδων, οι οποίες έχουν δημιουργήσει και ανάλογο γκρουπ στο facebook (greek mamas in Qatar), προέρχεται από τη δικτύωσή τους. Περιμένοντας για να παραλάβουν τα παιδιά τους από το μάθημα Ελληνικών, οι Ελληνίδες expatriots γνωρίζονται μεταξύ τους και ανταλλάσσουν απόψεις και εμπειρίες. Παράλληλα, στον ίδιο χώρο, τα λειτουργικά έξοδα του οποίου καλύπτουν οι ελληνικές κατασκευαστικές, οργανώνουν μαθήματα παραδοσιακών χωρών, ανταλλακτική βιβλιοθήκη και θεατρικό παιχνίδι.

«Στο προαύλιο αυτό νιώθουμε σαν στο σπίτι μας», συμπληρώνει η δικηγόρος Ελένη Καρόγιαννη, που έχει μετακομίσει οικογενειακώς στην Ντόχα εδώ και επτά μήνες. «Περισσότερο και από το οικονομικό, μας έδιωξε το ψυχολογικό, η αδυναμία να χαράξουμε ένα στοιχειώδες πλάνο ζωής», ομολογεί η 40χρονη μητέρα και εργαζόμενη στην Ντόχα. Σήμερα, το ζευγάρι βρίσκεται επί ποδός από τις 5 το πρωί, προσπαθώντας να συνδυάσει τις δουλειές του με τις μετακινήσεις των παιδιών, αλλά και το διάβασμά τους στο σπίτι. Για τις δύο μαμάδες, ήταν η πρώτη φορά που κλήθηκαν να ζήσουν στο εξωτερικό, μια πρόκληση στην οποία ανταποκρίνονται επιτυχώς, περνώντας καθημερινά «τεστ». «Τώρα, νιώθω ότι ζω μια δυναμική ζωή», δηλώνει η Τζ. Δ. Μπορεί εκ πρώτης όψεως οι συνθήκες ζωής των οικογενειών, που ζουν τις περισσότερες φορές σε συγκροτήματα με πισίνα και σούπερ μάρκετ, να ηχούν ιδανικές, ωστόσο δε λείπουν τα τρωτά σημεία. «Οι τιμές των ενοικίων θυμίζουν... Μανχάταν, όπως και πολλών αγαθών, εκτός της βενζίνης», εξηγεί η Τζ. Δ., «επίσης, οι οδηγικές συνήθειες εδώ είναι χειρότερες και από τις ελληνικές». Οι αφόρητα υψηλές θερμοκρασίες ωθούν, τέλος, μαμάδες και παιδιά να περνούν τις σχολικές διακοπές στην Ελλάδα.

Η φιλοσοφία τους

«Μπορεί να κουραζόμαστε σωματικά, ξεκουραζόμαστε, όμως, ψυχολογικά», υπογραμμίζει η Ελένη. «Η φιλοσοφία των ανθρώπων εδώ συνοψίζεται στο περίφημο inshallah, το οποίο έχει εμποτίσει και τα δικά μας κύτταρα, προσφέροντάς μας στωικότητα, αλλά και την πεποίθηση ότι, τελικά, όλα θα πάνε καλά».
Καθημερινή