Η Ομογένεια της Μελβούρνης και η σύγκριση με ΝΥ

Του Νίκου Σταματάκη
Τα εγκαίνια του 15όροφου κτιρίου-πολιτιστικού κέντρου που θα στεγάσει τις δραστηριότητες της ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης έχουν αποσπάσει τον θαυμασμό όλων των Eλλήνων…

Πράγματι, η μεγάλη αυτή ελληνική κοινότητα, με ιστορία άνω των 100 χρόνων, έχει πολλά πράγματα για να είναι περήφανη και το πανύψηλο και αστραφτερό κτίριο στο κέντρο της πόλης είναι από μόνο του απόδειξη της συλλογικής επιτυχίας και της ωριμότητας του ελληνισμού της Μελβούρνης. Είναι απόδειξη ότι η κοινότητα της αυστραλιανής μεγαλούπολης ξεπέρασε πολλά από τα συνήθη κουσούρια του Ελληνισμού και με ομόνοια, ομαδικότητα και καλή συνεργασία κατάφεραν κάτι αξιοθαύμαστο… Μπράβο και πάλι μπράβο…

Με ικανοποίηση μάλιστα είδαμε ότι όλα σχεδόν τα ελληνικά μέσα επικοινωνίας έδωσαν μεγάλη προβολή στο θέμα των εγκαινίων του κτιρίου. Ισως να συνέβαλε σ’αυτό και το καινούριο ρεύμα μετανάστευσης από την Ελλάδα προς στην Αυστραλία… Ομως με ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρακολουθούμε τους επαίνους της Ομογένειας των ΗΠΑ προς την κοινότητα της Μελβούρνης… Ειδικά τους επαίνους που έρχονται από την Νέα Υόρκη… Με αγωνία περιμένουμε τους «πεφωτισμένους» νεοϋορκέζους έλληνες ηγέτες – λαϊκούς και εκκλησιαστικούς – και τους λαλίστατους (περί …άλλων θεμάτων) εκδότες και δημοσιογράφους να σχολιάσουν… Και αφού τελειώσουν τα συγχαρητήρια και τα «μπράβο» να κάνουν και τις απαραίτητες συγκρίσεις και κινήσεις…

Επειδή δεν νομίζουμε ότι κανείς από τους παραπάνω θα τολμήσει να βάλει το μαχαίρι στο κόκκαλο (οι περισσότεροι θα αποφύγουν το θέμα), ας προχωρήσουμε εδώ σε μερικές ενδιαφέρουσες συγκρίσεις των δύο κοινοτήτων, της Μελβούρνης και της Ν.Υόρκης… Σε ατομικό επίπεδο οι αρετές της φυλής είναι σχεδόν πανομοιότυπες: τεράστιες επιτυχίες των ομογενών ως ατόμων στο χώρο των επιχειρήσεων, της παιδείας και της επιστήμης. Μεγάλες επίσης οι πολιτικές επιτυχίες και των δύο (παρότι ανάμεσα στις ελληνικές κοινότητες των ΗΠΑ είναι η Βοστώνη που ξεχωρίζει για την πολιτική της άνοδο).

Οταν όμως πρόκειται για την συλλογική δράση οι συγκρίσεις είναι τουλάχιστον αποκαρδιωτικές για τη Ν.Υόρκη. Στην μητροπολιτική περιοχή της Ν.Υόρκης ζουν περίπου μισό εκαττομύριο έλληνες και ελληνικής καταγωγής άτομα, που στην πλειοψηφία τους έχουν κατακτήσει το αμερικανικό «όνειρο» αποκτώντας αξιοσημείωτο πλούτο και επιτυχία. Η επαφή τους όμως σε συλλογικό επίπεδο με τον ελληνισμό περιορίζεται – και εκεί συνήθως με ανυπόφορη μιζέρια – στο χώρο των ελληνικών κοινοτήτων γύρω από τις κατά τόπους εκκλησίες. Τι έχουμε άραγε να επιδείξουμε πέρα από τις εκκλησιαστικές κοινότητες; Πολύ λίγες οι αξιοσημείωτες εξαιρέσεις όπως του οργανισμού «Παιδεία» στο Κονέτικατ…

Οσο για τους λεγόμενους «εθνικοτοπικούς» συλλόγους μας, αυτοί βαίνουν με μαθηματική ακρίβεια προς εξαφάνιση. Ο μέσος όρος ηλικίας των ενεργών μελών πλησιάζει τα 70 χρόνια και η αρτηριοσκλήρωση είναι εμφανής παντού. «Ου το γήρας έρχεται μόνον», όπως έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι… Ο ατομικισμός, η αρχομανία, ο παραγοντισμός, η ζηλοφθονία η απέχθεια προς ότι νέο και η υπονόμευση κάθε «μη ελεγχόμενης» προσπάθειας είναι πανταχού παρόντα… Τα εθνικά μας όμως ελαττώματα επιτείνονται από την μεγάλη πολιτική σημασία της κοινότητας της Ν.Υόρκης στην οποία διάφορα κυκλώματα και συμφέροντα του εθνικού κέντρου αλλά και αμερικανικά θέλουν να έχουν λόγο.

Αλλά το βασικότερο πρόβλημα έγκειται στα δικά μας ελαττώματα – ας μη τα αναζητούμε αλλού. Η αναξιοκρατία ευλογείται από τα τοπικά κέντρα εξουσίας (εκκλησία και μέσα επικοινωνίας) με αποτέλεσμα άνθρωποι επιεικώς ανεπαρκείς και αμόρφωτοι (όχι με την έννοια της έλλειψης πτυχίου αλλά ως απαιδευσία του χαρακτήρα τους) να εκλέγονται στην ηγεσία των τοπικών συλλογικών οργανώσεων… Τι περιμένουμε λοιπόν από τέτοιους, να φέρουν ανανέωση; Να προσελκύσουν τη νεολαία στην οργανωμένη ομογένεια; Να ενώσουν τους πολυδιασπασμένους εθνικοτοπικούς συλλόγους σε ευρύτερα σχήματα που τελικά θα είναι πιο σύγχρονα και αποτελεσματικά; Η μήπως να συνεργαστούν με τους επιφανείς έλληνες επιστήμονες και επιχειρηματίες και να δημιουργήσουν μια οργανωτική επιτροπή ώστε να αποκτήσει κάποτε και ο ελληνισμός της Ν.Υόρκης στέγη ανάλογη του μεγέθους και της δύναμής του;

Οχι, ασφαλώς όχι – δεν περιμένουμε τίποτα τέτοιο από τους γνωστούς ανεπαρκείς ηγετίσκους… Το μόνο που περιμέναμε το έκαναν ήδη: Εβαλαν τη κομπλεξική τους φάτσα φαρδιά-πλατιά στην ιστοσελίδα της Οργάνωσης… Και ανακοίνωσαν επισκευές στο τσαντήρι της Αστόριας όπου περήφανοι θα μπαινοβγαίνουν για να ξοδέψουν όλο τους το καιρό και όσο μυαλό τους έδωσε ο Θεός σχεδιάζοντας ΕΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΧΡΟΝΟ πως θα ξανακάνουν ΤΑ ΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΙΔΙΑ στην ερχόμενη παρέλαση της 25ης Μαρτίου στην Πέμπτη Λεωφόρο μέχρι που οι 15.000 συμμετέχοντες (και πολλούς λέω) να γίνουν 10.000 και μετά 5000 ώστε να επιβάλλει η αστυνομία την καταργησή της…

Η μήπως ο αρχιεπίσκοπος θα δώσει στην κοινότητα το όραμα που της λείπει; Ασφαλώς και όχι… Μπροστάρηδες σε οράματα μπαίνουν οι ηγέτες, όχι οι ακαδημαϊκοί… Δυστυχώς ο αρχιεπίσκοπος είναι πρωτίστως ακαδημαϊκός.. Εξαντλεί τη δράση του στο χώρο της νεολαίας σε ένα-δυο λογίδρια στην αρχή του σχολικού έτους και στη γιορτή των Τριών Ιεραρχών… Και εάν τολμήσει κανείς και του προτείνει καμμιά επιτροπή εράνου για μεγάλο κτίριο της Ομογένειας στη Ν.Υόρκη – έστω και κατά το ήμισυ ανάλογο με αυτό της Μελβούρνης – θα τον κοιτάξει αμέσως με μισό μάτι σκεπτόμενος από τη μια το μπλέξιμο και από την άλλη ότι «θα του φάνε» τους καλούς και γενναιόδωρους χρηματοδότες για το θεάρεστο έργο της Εκκλησίας… Μεγάλο κομμάτι του οποίου σπαταλιέται για ταξίδια και νομικά έξοδα…

Και εάν τυχόν χρειαστεί να κάνει εκδήλωση με κάποιο σπουδαίο προσκεκλημένο – όπως έχει γίνει πολλές φορές – θα αναγκαστεί να νοικιάσει πανάκριβη αίθουσα ξενοδοχείου… Που θα τον πάει; Στην αίθουσα του Καθεδρικού; Είναι λύση περιορισμένων δυνατοτήτων. Στο Πολιτιστικό Κέντρο της Αρχιεπισκοπής στην Αστόρια δίπλα στο παρεκκλήσι; Οπου το θεατράκι των 150 θέσεων γεμίζει με το τίποτα και είναι τουλάχιστον ανεπαρκές; Και όπου κάθε φορά που γίνεται εσπερινός στο παρεκλήσσι σκεπάζουμε τη γύμνια των αρχαιοελληνικών αγαλμάτων της εισόδου με σεντόνι προς ένδειξη του απαιτούμενου σεβασμού;

Η ομογένεια της Ν.Υόρκης – χωρίς να αντιμετωπίζει την οικονομική και κοινωνική παρακμή της Ελλάδας, έχει τα προβλήματα του εθνικού κέντρου επειδή επιτρέπει στην εκκλησιαστική και συλλογική ηγεσία της να αναπαράγουν το παρασιτικό, αναξιοκρατικό, παρωχημένο και εν τέλει ανήθικο μοντέλο ηγεσίας της Αθήνας. Ενα μοντέλο που οδήγησε την Ελλάδα στην παρακμή και που κρατά την Ομογένεια της Ν.Υόρκης στάσιμη τη στιγμή που θα μπορούσε να μεγαλουργήσει.

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Νίκος Σταματάκης γεννήθηκε το 1961 στη Νίκαια του Πειραιά. Αποφοίτησε από την Ιωνίδειο Πρότυπο Σχολή του Πειραιά το 1979 και από το Νομικό Τμήμα της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1984. Παράλληλα σπούδασε κοινωνιολογία στο Αμερικανικό Κολλέγιο Αθηνών (Deree College) και συμμετείχε από το 1981 έως το 1985 σε σεμινάρια και έρευνες κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών υπό τον αείμνηστο καθηγητή Γ.Β. Καββαδία.

Με υποτροφίες του Ιδρύματος Ωνάση (και με πολλαπλές υποτροφίες του αμερικανικού πανεπιστημίου) έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στις κοινωνικές επιστήμες στη Νέα Υόρκη (Πανεπιστήμιο Stony Brook) από όπου έλαβε το Master’s και το διδακτορικό του (Ph.D). Οι σπουδές του επικεντρώθηκαν στην κοινωνική ανθρωπολογία με πολλές διεπιστημονικές διασυνδέσεις στην γλωσσολογία, την πολιτική επιστήμη, την κοινωνιολογία και την ιστορία. Το θέμα της διδακτορικής του διατριβής αφορά τη σχέση ιστορίας, γλώσσας και εθνικής ταυτότητας στην Κύπρο (1994) και έχει τίτλο «History, Language and National Rituals: The Construction of Greek Cypriot Identity”.

Από το 1991 έως το 1998 συνεργάστηκε (full-time αρχικά και έπειτα part-time) με την ομογενειακή εφημερίδα «ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ» της Ν.Υόρκης και σχεδόν καθόλη τη διάρκεια της συνεργασίας του είχε την επιμέλεια του κύριου άρθρου της εφημερίδας, ανάμεσα σε άλλες αρμοδιότητες.

Σήμερα ασχολείται με επιχειρήσεις, ενώ συχνά αρθρογραφεί για θέματα πολιτικής, και ειδικά γεωπολιτικής, ταυτότητας και πολιτισμού.

mignatiou.com

ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ