Ο ελληνισμός σε σταυροδρόμι. Οι Έλληνες ως έθνος και ως κράτος στον σύγχρονο κόσμο

Διάλεξη του Καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης και πρώην πρύτανη του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Γιώργου Κοντογιώργη με θέμα «Ο Ελληνισμός σε σταυροδρόμι: Οι Έλληνες ως Έθνος και ως κράτος στον σύγχρονο κόσμο», η οποία έγινε στην Μελβούρνη της Αυστραλίας την Τετάρτη, 29 Οκτωβρίου 2014 στην αίθουσα διαλέξεων της Παμμακεδονικής, μέσα στα πλαίσια των ΔΗΜΗΤΡΙΩΝ 2014. Η διάλεξη ήταν αφιερωμένη στην μνήμη του λαμπρού μακεδόνα ευπατρίδη και γενναιόδωρου επιχειρηματία, Νίκου Σικαβίτσα, εποίκου της Αυστραλίας από το Άργος Ορεστικό.1

Περίληψη και κύρια σηµεία της διάλεξης:

1) Η σημερινή κρίση στοιχειοθετεί το γνώρισμα μιας νέας μεγάλης καταστροφής για τον ελληνισμό. Καταστροφή που δεν είναι η πρώτη, αλλά η τελευταία στην αλυσίδα καταστροφών που οδήγησαν στη σημερινή πολυσήμαντη συρρίκνωση και απαξίωση του ελληνικού κόσμου.

Τη συρρίκνωση αυτή τη διαπιστώνουμε εάν συγκρίνουμε τον ελληνικό κόσμο ακόμη και του τέλους του 19ου αιώνα, που δέσποζε σε μια μείζονα περιοχή του ευρωπαϊκού και του μεσογειακού χώρου και της σημερινής ελληνικής χώρας που δυσκολεύεται να σταθεί με όρους αξιοπρέπειας στον πλανητικό χάρτη.

2) Στο ερώτημα τι έφταιξε η απάντηση που δίνει η καθεστωτική διανόηση αποδίδει την αποκλειστική ευθύνη στην κοινωνία και στις κληρονομιές της (του Βυζαντίου και της τουρκοκρατίας).

Η δική μου απάντηση είναι ότι φταίει αποκλειστικά το καθόλα αναντίστοιχο προς το ανθρωποκεντρικό ανάπτυγμα του ελληνικού κόσμου κράτος. Η συντριπτική ήττα που υπέστη ο ελληνισμός με το εγχείρημα της Επανάστασης είχε ως συνέπεια να εγκιβωτισθεί ένα μικρό και ίσως το πιο καθυστερημένο μέρος του, σε ένα κράτος που ήταν από κάθε άποψη οπισθοδρομικό και χειραγωγητικό της ελληνικής κοινωνίας. Το κράτος αυτό παγίδευσε τον ελληνισμό σε μια διαδικασία η οποία αντί να τον οδηγήσει συντεταγμένα και χωρίς απώλεια του ιστορικού ανθρωποκεντρικού του κεκτημένου, στην εθνική ολοκλήρωση, τον αποδόμησε ολοκληρωτικά και τελικά τον οδήγησε στην καταστροφή και στην εσωστρέφεια. Εάν εντρυφήσει κανείς στο πρόταγμα των Ελλήνων της τουρκοκρατίας θα διαπιστώσει ότι οραματίζονταν ένα ελεύθερο κράτος που θα υποκαθιστούσε την οθωμανική αυτοκρατορία και θα ήταν εξαιρετικά δημοκρατικό, τόσο σε επίπεδο κοινών/κοινοτήτων όσο και σε εκείνο της εδαφικά συντεταγμένης κεντρικής πολιτείας.

3) Το νεοελληνικό κράτος ήταν μη βιώσιμο, εξαρτημένο δίκην προτεκτοράτου που προοριζόταν να υπηρετήσει τα συμφέροντα των Δυνάμεων στην περιοχή και να υπονομεύσει τον μείζονα ελληνισμό. Στο όνομα του "εξευρωπαϊσμού" καταργήθηκε η δημοκρατική συγκρότηση της πολιτείας που τοποθετούσε την κοινωνία μέσα στο πολιτικό σύστημα και επεβλήθη η απολυταρχία και αργότερα η "πολιτεία" της πολιτικής κυριαρχίας που απωθούσαν την κοινωνία των πολιτών στην ιδιωτεία. Έτσι η πολιτική ηγεσία του νέου κράτους μεθαρμοσμένη σε καθεστώς ολιγαρχικής κομματοκρατίας, ιδιοποιήθηκε το κοινό αγαθό και έπαψε να ασκεί πολιτικές δημοσίου συμφέροντος, αντικαθιστώντας την κοινωνική συλλογικότητα στις αναφορές της με το πελατειακό σύστημα. Η ολοκλήρωση της κομματοκρατίας συντελέσθηκε με τον συστηματικό αποκλεισμό κάθε δυνατότητας της αστικής τάξης και της πνευματικής ηγεσίας του μείζονος ελληνισμού να εγκατασταθούν στο εσωτερικό του κράτους, και περαιτέρω στην καταστροφή τους στο όνομα της Μεγάλης Ιδέας, που ποτέ δεν πίστεψε.

Έτσι η κομματοκρατία έμεινε ελεύθερη να λυμαίνεται το κράτος και δι' αυτού τον ελληνισμό, κατά τρόπο συστηματικό και διαρκή. Τελευταία εκδήλωση της λεηλασίας αυτής είναι η σημερινή καταστροφή. Η οποία είναι πρωτογενώς πολιτική, σε αντίθεση με την κρίση στις άλλες χώρες που ορίζεται ως χρηματοπιστωτική κρίση. Η πολιτικές της ρίζες εξηγούν το βάθος της ελληνικής κρίσης και την δυσκολία της να ξεπεραστεί.

4) Στην ελληνική περίπτωση υπάρχει μια σαφής διαφορά μεταξύ κράτους και έθνους. Πρώτον διότι το κράτος λειτούργησε ιστορικά εναντίον του έθνους. Δεύτερον διότι το κράτος εννοεί να αρνείται τον ιστορικό χαρακτήρα του έθνους ως δημιουργό του κράτους εννοώντας ότι αυτό δημιούργησε το έθνος των Ελλήνων εκ του μηδενός και άρα ότι οφείλει το έθνος να απαρνηθεί τα πεπραγμένα του και να ιστορείται δια των πεπραγμένων του κράτους. Και τρίτον επειδή το έθνος είναι ούτως ή άλλως ευρύτερο του κράτους.

5) Στο ερώτημα του τι πρέπει να γίνει η απάντηση είναι μονοσήμαντα μια: να πάψουμε να αναζητούμε τον ασθενή στην κοινωνία και να παρέχουμε φάρμακο σε λάθος ασθενή. Το ίδιο θεσμικό κοστούμι -κράτος/πολιτεία- δεν προσιδιάζει σε όλες τις κοινωνίες. Το σημερινό κράτος/πολιτεία εξακολουθεί να είναι πολύ στενό για το ανάπτυγμα της ελληνικής κοινωνίας. Οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα κράτος/πολιτεία, αντιπροσωπευτικό, που θα φέρνει την κοινωνία ως θεσμικό παράγοντα στην πολιτεία και θα επιβάλει στο πολιτικό προσωπικό πολιτικές που θα είναι αντίστοιχες με το εθνικό/κοινωνικό συμφέρον και όχι με το συμφέρον της ιδίας και των περί αυτό συγκατανευσιφάγων. Εάν ο ελληνισμός λεηλατήθηκε δια του κράτους για μια ακόμη φορά στις ημέρες μας αυτό μας διδάσκει ότι δεν αρκεί να σκεφτόμαστε απλώς πώς θα βγούμε βαριά πληγωμένοι από την κρίση, αλλά πώς θα αποτραπεί η προετοιμασία μιας νέας καταστροφής στο μέλλον.

Κατά τούτο, είναι επιβεβλημένη η εκ του μηδενός ανασυγκρότηση του κράτους με την άρση των πυλώνων της καταστροφής, οι οποίοι ακόμη δεν έχουν αγγιχθεί από το ελληνικό πολιτικό προσωπικό: του πολιτικού συστήματος, της δημόσιας διοίκησης και δικαιοσύνης, των ΜΜΕ και των νόμων που θεσμίζουν τη διαπλοκή και τη διαφθορά.

6) Τα ίδια ισχύουν και για τη διασπορά, την οποία το κράτος όχι μόνο αρνείται να την οργανώσει δίκην πολιτείας και να τη δεχθεί στους κόλπους του (να της παράσχει δικαίωμα ψήφου, να συμμετάσχει στους θεσμούς της ελλαδικής πολιτείας κλπ), αλλά και κάνει ότι περνάει από το χέρι του για να υποσκάψει την συνοχή της, να την υποτάξει στην κομματοκρατία και εντέλει να την οδηγήσει στην αποξένωση από τον ελληνικό κορμό και στην αφομοίωσή της από τις χώρες υποδοχής. Η διασπορά αποτελεί ένα ζωντανό κύτταρο του έθνους η οποία, καλείται να συγκροτήσει θεσμούς συλλογικούς, να σφυρηλατήσει την εθνική της συνοχή, με τη δημιουργία της δικής της πολιτείας μέσα στην εθνική πολιτεία όπου ζει και να αξιώσει συμμετοχή στα πολιτειακά δρώμενα του ελληνικού κράτους (με την αποστολή αντιπροσώπων της στην ελλαδική βουλή κλπ).

Συμπέρασμα: Εάν ο ελληνισμός δεν επανέλθει στην ιστορική τροχιά που σηματοδότησε ως πρωτοπορία στον ανθρωποκεντρικό πολιτισμό, εάν συνεχίσει να οπισθοδρομεί, καθυποταγμένος σε ένα ιδιοτελές δηλαδή ολιγαρχικό κράτος και καθημαγμένος στα θεμέλιά του, θα πρέπει να αναμένει μόνο μια νέα καταστροφή. Από την οποία θα κινδυνεύσει πια η ίδια του η ύπαρξη. Με άλλα λόγια, οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι ο μόνος δρόμος για την ανάταξή του είναι η επανεγγραφή του στην ιστορία με πρόσημο την πρόοδο. Απαιτείται γι αυτό η ανάκτηση της ιστορίας του, η έμπνευσή του από αυτήν και η συμμετοχή του στα δρώμενα της εποχής μας ως δημιουργός πολιτισμού και φορέας πρωτογενούς ελευθερίας.

Γ. Κοντογιώργης

http://lomak.blogspot.gr/2014/11/blog-post_11.html