Η Ραχήλ-ειος πτέρνα της Μακρή

του Πέτρου Αργυρίου

Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το που θα βρεθούν τα λεφτά αν κόψει τα δάνεια η ΕΚΤ, η μαχητική και κατά τ' άλλα συμπαθέστατή μου πρώην βουλευτής των ΑΝΕΛ και υποψήφια βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στην Κοζάνη, απάντησε περίπου πως θα τυπωθούν μέχρι και 100 ευρώ δις από την Τράπεζα της Ελλάδας με την ενεργοποίηση του μηχανισμού έκτακτης βοήθειας ρευστότητας (ELA).

Η δήλωση της Ραχήλ ήταν υπερβολική, επιπόλαια και αφελής. Πολύ λιγότερο παραπλανητική όμως από τις πρακτικές των μνημονιακών κυβερνήσεων που έχουν αποκρύψει όλα τα διαπραγματευτικά εργαλεία που θα μπορούσε να διαθέτει η χώρα μέχρι αυτά να περιπέσουν πλήρως σε αχρηστία.

Ας πούμε όμως τα πράγματα με το όνομα τους: Ο μηχανισμός ELA αποτελεί μια γκρίζα ζώνη της Ευρωπαϊκής νομισματικής πολιτικής για ειδικές περιστάσεις που απαιτούν ευλυγισία. Είναι ένα ανορθόδοξο εργαλείο που δε σχεδιάστηκε ποτέ για την ανορθόδοξη χρήση που περιγράφει η Ραχήλ, αν και έχει χρησιμοποιηθεί μια φορά και για αυτό.

O Ela προβλέπει ότι οι περιφερειακές εθνικές τράπεζες μπορούν με δικό τους κόστος και...
ρίσκο να τυπώνουν ευρώ για να ενισχύσουν τη ρευστότητα χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων λαμβάνοντας από αυτά τις αντίστοιχες εγγυήσεις, αρκεί να ενημερώνεται το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ για αυτές τις πράξεις.

Για ποσά άνω των 500 εκατομμυρίων για κάθε τραπεζική ενίσχυση, οι περιφερειακές εθνικές τράπεζες οφείλουν όχι μόνο να ενημερώνουν το ΔΣ της ΕΚΤ αλλά και να παίρνουν την έγκριση των 2/3 αυτού.

Ο ELA είναι ένας ανορθόδοξος μηχανισμός που επιτρέπει ως ένα σημείο αυτοσχεδιασμούς και σχετική ευελιξία και που μπορεί ακόμη ακόμη να παρέχει με την έγκριση του ΔΣ της ΕΚΤ ακόμη και ποσοτική ανακούφιση (Q.A), παρότι σε καμία των περιπτώσεων δεν έχει σχεδιαστεί για κάτι τέτοιο.

Μια τέτοια χρήση του ELA γενικά αποθαρρύνεται από την ΕΚΤ καθώς η αλόγιστη χρήση του από κυβερνήσεις και εθνικά χρηματοπιστωτικά συστήματα μπορεί να πλημμυρίσει την Ευρώπη με πληθωριστικό χρήμα, υποβαθμίζοντας το ρόλο και τις αρμοδιότητες της ΕΚΤ.

Με άλλα λόγια ο ELA δεν είναι μηχανισμός αντιμετώπισης εθνικών χρεών. Δε σχεδιάστηκε ποτέ για αυτό.

Η δήλωση της Ραχήλ είναι το λιγότερο υπερβολική. Είναι μάλλον απίθανο η ΕΚΤ να έκανε τα στραβά μάτια σε φρέσκα 100 δις ελληνικών ευρώ, ενώ το ίδιο το ελληνικό κράτος δεν έχει τέτοιες εκτυπωτικές δυνατότητες αν και φυσικά ρευστότητα δεν σημαίνει κατά ανάγκη «ρευστά».

Παρά ταύτα και παρά τον φόβο φαινομένων ντόμινο της κατάχρησης του μηχανισμού ELA και από άλλες υπερχρεωμένες κυβερνήσεις, το 2010 η ΕΚΤ έκανε ακριβώς αυτό για τα 51 δις που τύπωσε η Ιρλανδία για να στηρίξει τις σχετικά αφερέγγυες τότε τράπεζές της: τα στραβά μάτια.

Υπάρχει λοιπόν προηγούμενο εντός ευρωζώνης.
Και όπου υπάρχει προηγούμενο υπάρχει και αξίωση για επόμενο.
Και επομένως ένα ακόμη διαπραγματευτικό εργαλείο.

Οι δηλώσεις της κας Μακρή γελοιοποιήθηκαν, έγιναν μάλιστα και προεκλογικό σποτάκι.

Η ειρωνεία είναι όμως πως την ίδια περίοδο που η Ραχήλ έκανε αυτές τις υπεραπλουστευτικές και μονάχα υπό δυσεύρετες ειδικότατες συνθήκες εκπληρούμενες δηλώσεις, δύο συστημικές ελληνικές τράπεζες έκαναν ακριβώς αυτό: αίτηση για υπαγωγή τους και στον μηχανισμό ELA, έστω και προληπτικά.

Μπορεί η ΕΚΤ να ξαναεπιτρέψει τη χρήση του ELA για ποσοτική ανακούφισή; Ίσως, αλλά όχι με πηχυαίους τρόπους. Ίσως να επέτρεπε μια συμφωνία κυρίων και μάλιστα κάτω από το τραπέζι για χρήση του ELA για παροχή μικρών δόσεων ρευστότητας. Κάτι τέτοιο δεν είναι εντελώς έξω από τα πλαίσια της ευρωζώνης: αν η ΕΚΤ πειστεί για τα οφέλη και πως ο ELA δεν θα πάει στα αγαπημένα πολλών τραπεζιτών θαλλασοδάνεια, ίσως να επιτρέψει μια μικρή εθνική ποσοτική ανακούφιση ακόμη και στην Ελλάδα. Σίγουρα πάντως η ΕΚΤ δε θα επιτρέψει τη χρήση του ELA από τον δικομματισμό που υιοθέτησε, αντάμειψε και χρηματοδοτήθηκε από το μηχανισμό των θαλλασοδανείων. Από την άλλη, η αναγκαία κατά την άποψη μας τοποθέτηση του ατάσθαλου τις δύο τελευταίες δεκαετίες ελληνικού τραπεζικού συστήματος υπό κρατικό έλεγχο, θα αποτελέσει ένα σοβαρό διαπραγματευτικό αγκάθι μεταξύ κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και ΕΕ για την υιοθέτηση «ανορθόδοξων» προσεγγίσεων στο άλυτο και διαρκώς επιδεινούμενο ζήτημα της «ελληνικής κρίσης».

Αυτό είναι κάτι που θα είναι εκτός της νοοτροπίας της Ευρωζώνης Δεν ήταν όμως ο ΣΥΡΙΖΑ αυτός που έφερε τις πιο αντιευρωπαϊκές και καταστροφικές προτάσεις για τη δήθεν αντιμετώπιση της κρίσης χρέους.

Δεν ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ που κινήθηκε εκτός ευρωπαϊκού πνεύματος φέρνοντας το ΔΝΤ στην Ευρώπη. Δεν ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ που συμφώνησε η Ελλάδα να είναι η εξαίρεση στον ευρωπαϊκό κανόνα και αντί οι ελληνικές τράπεζες να δανειστούν απευθείας από την ΕΚΤ, μόνο με το PSI 50 δις ανακεφαλαιοποίησης τους πήγαν στο εθνικό χρέος και στις πλάτες του μέσου Έλληνα υπερφορολογούμενου.

Η ΕΕ δεν είναι καθόλου άμοιρη ευθυνών για τα δεινά της μνημονιακής Ελλάδας. Για την ακρίβεια, η ΕΕ τα χει κάνει σκατά με την Ελλάδα. Οι δήθεν μεταρρυθμίσεις αντί να πολεμήσουν παλιές παθογένειες δημιούργησαν και καινούριες.

Η ΕΕ χρειάζεται λύση για την Ελλάδα. Δεν είναι μόνο η Ελλάδα που την χρειάζεται επειγόντως.

Με τις τεράστιες ζημιές που χουν γίνει στην ελληνική οικονομία ακόμη και διαγραφή χρέους δεν φτάνει για να ορθοποδήσει αυτή. Το τεράστιο μη βιώσιμο χρέος είναι ένα αξεπέραστο εμπόδιο. Αλλά ακόμη κι αν αυτό μειωθεί, ο στίβος της ελληνικής οικονομίας έχει τα κακά του χάλια. Η ελληνική οικονομία χρειάζεται μια δυναμική επανεκκίνηση. Και ο ELA, αν υπάρξει ορθή χρήση σε ένα ανορθόδοξο εργαλείο, μπορεί να βάλει ένα λιθαράκι σε αυτή τη διαδικασία. Αν φυσικά συμφωνήσει η ΕΚΤ σε αυτό. Αν όχι, το μόνο που μπορεί να κάνει ο ELA μονομερώς είναι να δώσει μια μικρή πνοή ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα και τίποτε παραπάνω.

Για ποιο λόγο όμως μας τα κάναν όλα αυτά; Για ποιο λόγο από όλες τις λύσεις, ορθόδοξες και ανορθόδοξες επιλέχθηκαν εξόχως καταστροφικές προσεγγίσεις;

Σήμερα δε θα διερευνήσουμε τα ξένα κίνητρα σε σχέση με την Ελληνική Τραγωδία, αλλά θα ασχοληθούμε μόνο με τα έλυτρα του ελληνικού συστήματος εξουσίας:

Το ελληνικό σύστημα εξουσίας γεννήθηκε κατά τη διάρκεια της οθομωνοκρατίας: ως τέτοιο, αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως ετερόφωτο και δοτό, αντλώντας εξουσία από τις σχέσεις του με τους επικυρίαρχους. Με μικρές φωτεινές εξαιρέσεις, το ελληνικό σύστημα εξουσίας λειτουργεί εδώ και αιώνες ως ενδιάμεσος ανάμεσα στο λαό και στους εκάστοτε επικυρίαρχους. Από τους Τούρκους στους Βαυαρούς, από τους Βαυαρούς στους Βρετανούς, από τους Βρετανούς στους Γερμανούς και έπειτα στους αμερικάνους και εσχάτως πάλι σε Γερμανούς και Αμερικάνους, το ελληνικό πολιτικό σύστημα έχει επιβιώσει αλλάζοντας αφεντάδες και υπηρετώντας τους με ζήλο γενίτσαρου:

Για το ανίκανο από μόνο του και σάπιο σύστημα εξουσίας στην Ελλάδα, η εξάρτηση της χώρας από τον ξένο παράγοντα είναι στοίχημα επιβίωσης. Για αυτό το λόγο εκτρέφει και τον ραγιαδισμό ως μοναδική πιθανότητα επιβίωσης του μέσου Έλληνα.

Για αυτό το λόγο το πολιτικό σύστημα επέφερε εσχάτως καίρια πλήγματα στην οικονομία και προκάλεσε στη χώρα μη αντιστρέψιμες βλάβες και μια απόλυτη εξάρτηση: Μόνο έτσι μπορεί να επιβιώσει. Για αυτό δεν διαπραγματεύτηκε ποτέ, για αυτό απαγόρευσε τη συζήτηση για το αναγκαίο κούρεμα χρέους για να το επαναφέρει με τον εντελώς λάθος τρόπο όταν ήταν ήδη πολύ αργά, για αυτό και χλευάζει συζητήσεις για την ανορθόδοξη χρήση του ELA: Γιατί χρειάζεται την Ελλάδα υποταγμένη για να επιβιώσει το διαχρονικό «Ελληνικό»σύστημα εξουσίας: το πιο έμπρακτα ανθελληνικό κομμάτι της χώρας.

Σας το χα πει από την αρχή της κρίσης ότι θα μας πάνε δεκαετίες πίσω, όχι μόνο οικονομικά αλλά και σε κάθε άλλο επίπεδο. Το ζείτε, μην λέμε τα ίδια και τα ίδια. Η τωρινή κυβέρνηση έχει δε πάει ακόμη πιο πίσω στο χρονοτάξιδο της προς το παρελθόν: έχει επιστρέψει στην περίοδο του εμφυλίου και επιχειρεί να στήσει τη δική του αστεία εκδοχή του αντικουμουνιστικού και εξόχως ιμπεριαλιστικού δικτύου της κόκκινης προβιάς που έστησαν οι αμερικάνοι μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο.

Για όσους από εσάς λοιπόν νιώθετε όνειδος ή έστω αποτροπιασμό για την πληγή που δεν κλείνει, για όσους νιώθετε το στομάχι σας να ανακατεύετε στο άκουσμα της λέξης «Εμφύλιος», η λύση δεν είναι ο ELA. Η λύση είναι ο ΦΥΓΕ- ΤΩΡΑ – ΟΠΩΣ ΕΙΣΑΙ.

Γιατί στις 25 δεν ψηφίζουμε ELA. Δε θα βρέξουν ως μάνα εξ ουρανού τα λεφτά ξανά στην Ελλάδα. Ψηφίζουμε ΦΥΓΕ. Όσοι ψηφίζετε κάτι άλλο, δικαίωμα σας να στηρίζεται το δυνάστη σας. Η δημοκρατία δυστυχώς δεν μπορεί να μας σώσει από τη μαλακία. Αντίθετα, μας καταδικάζει όλους για την μαλακία αρκετών εξ ημών.

Ποιος είπε ότι η δημοκρατία είναι ευκολάκι;

από το «agriazwa.blogspot.com»