Στην ενεργειακή «αγκαλιά του θείου Σαμ» η κυβέρνηση Τσίπρα

Αθανασόπουλος Αλ. Άγγελος
Η μυστική συνάντηση του πρωθυπουργού με τον ειδικό απεσταλμένο Αμος Χοκστάιν
Στην ενεργειακή «αγκαλιά του θείου Σαμ» η κυβέρνηση Τσίπρα
Αλέξης Τσίπρας και Τζον Κέρι κατά τη συνάντησή τους στη Νέα Υόρκη. Η επίσκεψη του Αμος Χοκστάιν είναι προπομπός της νέας συνάντησης του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας στην Αθήνα

Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα φαίνεται να κινείται πλέον σε πλήρως φιλοαμερικανική τροχιά και να μην έχει δισταγμούς να πέσει «στην αγκαλιά του θείου Σαμ». Η στροφή της Αθήνας στα ενεργειακά, έπειτα από ένα μάλλον άτυχο και ερασιτεχνικό φλερτ με τη Μόσχα, σταδιακά λαμβάνει σάρκα και οστά. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», ο έλληνας πρωθυπουργός φέρεται να είχε στο πλαίσιο αυτό συνάντηση (που δεν ανακοινώθηκε) με τον ειδικό απεσταλμένο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την ενέργεια, Αμος Χοκστάιν, που βρέθηκε στην Αθήνα.

Στη συνάντηση αυτή, παρουσία και του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά, δόθηκαν διαβεβαιώσεις ότι η Ελλάδα θα συμμετάσχει στον ενεργειακό σχεδιασμό της Δύσης. Ο σχεδιασμός αυτός, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, συναποτελείται από τρία ακρωνύμια: ΤΑΡ - IGB - LNG.

Οι επισκέψεις
Η επίσκεψη Χοκστάιν υπήρξε προπομπός αυτής που θα πραγματοποιήσει την προσεχή εβδομάδα στην Αθήνα η Βικτόρια Νούλαντ για να προετοιμάσει την επίσκεψη του Τζον Κέρι. Οι βάσεις για την επίσκεψη αυτή έχουν μπει ήδη από τη συνάντηση Κέρι - Τσίπρα στη Νέα Υόρκη. Αν προστεθεί και η επίσκεψη του στελέχους του αμερικανικού TreasuryΝτάλιπ Σινγκ στην Αθήνα την Πέμπτη, γίνεται κατανοητή η στενή επαφή των δύο κυβερνήσεων.

Ο Αμος Χοκστάιν ήλθε με πολύ συγκεκριμένη ατζέντα στην Αθήνα, την οποία ο ίδιος περιέγραψε με μεγάλη σαφήνεια στη συνέντευξή του στο «Βήμα». Ο αμερικανός απεσταλμένος μετέφερε κατ' αρχάς το μήνυμα ότι πρέπει να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και να αρθούν οι εκκρεμότητες με τον Διαδριατικό Αγωγό (Trans Adriatic Pipeline - TAP), διότι η κατασκευή του έργου πρέπει να αρχίσει από το επόμενο έτος. Πρόκειται για τεχνικά ζητήματα (π.χ. τοπικές περιβαλλοντικές άδειες), που όμως χρησιμοποιήθηκαν από την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Ενέργειας για κωλυσιεργία - υπό την ανοχή του Πρωθυπουργού.

Το πρώτο βήμα
Ο ΤΑΡ συνιστά βασικό κομμάτι του παζλ ώστε να αρχίσει να λειτουργεί ο Νότιος Ενεργειακός Διάδρομος και να υπάρξει διαφοροποίηση της ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρώπης πέραν του ρωσικού αερίου. Οι Αμερικανοί θέλουν να σταματήσει η ενεργειακή εξάρτηση των κρατών της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης από τη «στρόφιγγα της Gazprom». Στο πλαίσιο αυτό, η κατασκευή του ΤΑΡ είναι το πρώτο βήμα, που πρέπει όμως να πλαισιωθεί από την κατασκευή κάθετων διασυνδετήριων αγωγών από Νότο προς Βορρά.

Ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός (Interconnector Greece - Bulgaria, IGB) «κουμπώνει» στα σχέδια αυτά. Ο κ. Χοκστάιν φρόντισε να καταστήσει σαφή τη σημασία του IGB οργανώνοντας ουσιαστικά την τριμερή συνάντηση ανάμεσα σε αυτόν, τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνο Σκουρλέτη και την Τεμενούσκα Πέτκοβα, υπουργό Ενέργειας της Βουλγαρίας. Ενδιαφέρον είναι ότι το υπουργείο Εξωτερικών δεν γνώριζε για την τριμερή συνάντηση, παρότι την προσεχή Τετάρτη αναμένεται στην Αθήνα ο βούλγαρος υπουργός Εξωτερικών Ντάνιελ Μίτοφ.

Το σχέδιο του IGB, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου θα κατασκευαστεί επί βουλγαρικού εδάφους, θα μπορούσε να έχει προχωρήσει ταχύτερα. Ωστόσο, έχουν ενσκήψει τεχνικά και χρηματοδοτικά προβλήματα. Οπως ο ίδιος ο κ. Χοκστάιν επεσήμανε, μιλώντας στο «Βήμα», ο IGB θα χρειαστεί χρηματοδότηση τόσο από την Ελλάδα (ΔΕΠΑ) όσο και από τη Βουλγαρία, ενώ η ΕΕ μπορεί επίσης να αναλάβει μέρος του κόστους μέσω του Εργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCIs) στα οποία έχει ενταχθεί ο αγωγός αυτός.

Είναι επίσης κρίσιμο το ότι υπάρχει και ιδιωτικό επενδυτικό ενδιαφέρον για τον IGB, που είναι έντονο και από αμερικανικής πλευράς και συνδέεται με την τροφοδότηση του νέου αγωγού με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ηδη, όπως σημείωσε ο κ. Χοκστάιν, «τους επόμενους μήνες θα αρχίσουν οι δοκιμαστικές εξαγωγές φορτίων LNG από τις ΗΠΑ. Οι κανονικές εξαγωγές θα αρχίσουν τον Απρίλιο του 2016. Και υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον να έρθουν φορτία αμερικανικού LNG στην Ελλάδα». Πέραν του τερματικού σταθμού στη Ρεβυθούσα, οι Αμερικανοί βλέπουν πολύ θετικά και την κατασκευή ακόμη ενός τερματικού σταθμού για υγροποιημένο αέριο στην Αλεξανδρούπολη.


Με τον τρόπο αυτόν, αμερικανικό LNG θα μπορεί να έρθει στο νότιο υπογάστριο της Ευρώπης τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κροατία, όπου επίσης κατασκευάζονται εγκαταστάσεις για την υποδοχή του. Ετσι θα μπορέσει να διοχετευθεί αέριο στα Δυτικά Βαλκάνια και στην Κεντρική - Ανατολική Ευρώπη, ουσιαστικά ανταγωνιζόμενο το ρωσικό. Και φυσικά, δεν πρέπει να λησμονούνται οι εξελίξεις με την ανακάλυψη του γιγαντιαίου κοιτάσματος φυσικού αερίου Zohr από την ΕΝΙ στην Αίγυπτο, το ισραηλινό και κυπριακό αέριο, ακόμη και το καταριανό ή μελλοντικά το ιρανικό, που θα μπορούσαν να γεμίσουν αγωγούς και τερματικά LNG.
BHMA