Γιάννης Μουζάλας: «Κέντρα κράτησης θα γίνουν και στα πέντε νησιά»

Μποζανίνου Τάνια
Ανεβαίνει το θερμόμετρο της έντασης στα νησιά – Μιλάει στο «Βήμα» ο δήμαρχος Χίου
Γιάννης Μουζάλας: «Κέντρα κράτησης θα γίνουν και στα πέντε νησιά»
Οταν δεν ξεσπά βία στα κέντρα υποδοχής, ξεσπούν πυρκαγιές, όπως προχθές στη Μόρια της Λέσβου όπου σκοτώθηκαν μια 60χρονη κουρδικής καταγωγής από το Ιράκ και ο 6χρονος εγγονός της
Αποφασισμένος να προχωρήσει με τη δημιουργία κέντρων κράτησης μεταναστών στα νησιά, όπως και με την επέκταση των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης στο Ανατολικό Αιγαίο είναι ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, την ώρα που η κατάσταση σε Χίο, Σάμο, Λέσβο είναι έκρυθμη και η ασφάλεια κρέμεται από μία κλωστή. «Κέντρα κράτησης θα γίνουν και στα πέντε νησιά (σ.σ.: Λέσβος, Χίος, Σάμος, Κως, Λέρος), για δύο λόγους» δήλωσε ο κ. Μουζάλας στο «Βήμα». «Ειδικά τώρα που έρχονται στην Ελλάδα πολλοί παράτυποι που δεν είναι οικογένειες, υπάρχει κίνδυνος να αυξηθεί η εγκληματικότητα και χρειάζεται ένας φόβος περιορισμού. Για παράδειγμα, στη Χίο δύο μετανάστες έβγαλαν μαχαίρια και απειλούσαν ταξιτζήδες. Αν τους πάμε στον εισαγγελέα, θα ορίσει δικάσιμο και θα τους αφήσει ελεύθερους. Με βάση τον μεταναστευτικό νόμο, έχουμε το δικαίωμα να τους κλείσουμε σε προαναχωρησιακό κέντρο (σ.σ.: κράτησης)».

Ο δεύτερος και πολύ ουσιαστικός λόγος είναι ότι με τα κλειστά κέντρα θα προχωρήσει πιο γρήγορα η διαδικασία ασύλου στα νησιά. Οσοι φθάνουν στο Ανατολικό Αιγαίο από την Αλγερία, το Μαρόκο, το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές κ.λπ. καταθέτουν αίτηση για άσυλο η οποία απορρίπτεται σε πρώτο βαθμό. «Ολοι προσφεύγουν για να εξεταστεί η αίτησή τους δευτεροβάθμια και στη συνέχεια πολλοί εξαφανίζονται. Οταν έρχεται η ώρα για την επανεξέταση, δεν βρίσκονται. Υπάρχουν κυκλώματα που τους περνούν με βάρκες σε άλλα νησιά και μετά στην ηπειρωτική Ελλάδα. Οι περισσότεροι τελικά χάνονται. Αν όμως μπουν σε κλειστά κέντρα μέχρι να ολοκληρωθεί η εξέταση της αίτησής τους, δεν θα μπορούν να εξαφανιστούν».

«Στο κόκκινο» η κατάσταση στα νησιά
Τα νησιά βράζουν. Οταν δεν ξεσπά βία στα κέντρα υποδοχής, ξεσπούν πυρκαγιές, όπως προχθές στη Μόρια της Λέσβου όπου σκοτώθηκαν μια 60χρονη κουρδικής καταγωγής από το Ιράκ και ο 6χρονος εγγονός της όταν εξερράγη το γκαζάκι που χρησιμοποιούσε για να μαγειρεύει στη σκηνή τους.

«Ανησυχούμε ότι την ερχόμενη εβδομάδα που προβλέπεται να χαλάσει ο καιρός μπορεί να υπάρχουν πάλι εντάσεις» λέει στο «Βήμα» η Ρόουζ ντε Γκονγκ, επικεφαλής του γραφείου της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στη Σάμο. Στις αρχές Νοεμβρίου, όταν οι βροχοπτώσεις πλημμύρισαν τις σκηνές όπου διαμένουν οι πρόσφυγες, η ένταση ήταν διάχυτη στο κέντρο καταγραφής και ταυτοποίησης στο Βαθύ για μία εβδομάδα. Στη Χίο, από τα μέσα Νοεμβρίου ξεσπούν συγκρούσεις ανάμεσα σε «αγανακτισμένους» ντόπιους και στους πρόσφυγες και μετανάστες που διαμένουν στον χώρο φιλοξενίας στη Σούδα. «Τα αποτελέσματα των επεισοδίων είναι εμφανή: οικογένειες τρομοκρατήθηκαν και στρώνουν να κοιμηθούν, χωρίς σκηνές, στην κοντινή ιχθυόσκαλα. Μερικές μετακινήθηκαν πίσω στη Σούδα, άλλες συνεχίζουν να φοβούνται και τα βράδια πηγαίνουν να κοιμηθούν στην ιχθυόσκαλα - γιατί τα επεισόδια ξεσπούν συνήθως νύχτα» λέει στο «Βήμα» η Μαρία Λαβίδα, συντονίστρια των Γιατρών του Κόσμου στη Χίο.

Τα νεύρα των μεταναστών είναι τεντωμένα λόγω των συνθηκών διαβίωσης και του υπερπληθυσμού των δομών. Στη Λέσβο φιλοξενούνται 5.900 άτομα σε χώρους χωρητικότητας 3.500, ενώ στη Σάμο 2.200 σε χωρητικότητας 850.

«Θα δοθούν χώροι του Δημοσίου»
Το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής προωθεί την επέκταση των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης στα νησιά για να επιτευχθεί η αποσυμφόρηση. Στη Χίο, η μετακίνηση των 800-850 ατόμων από τη Σούδα (η οποία στην πραγματικότητα είναι η τάφρος του κάστρου της πόλης) στον χώρο του ΧΑΔΑ, που ανήκει στον Δήμο Χίου, αποδείχθηκε τόσο προβληματική που το σχέδιο εγκαταλείφθηκε.


«Εδώ που έφθασαν τα πράγματα, θα βρεθούν χώροι που δεν ανήκουν στον δήμο» λέει στο «Βήμα» ο κ. Μουζάλας, μη αποκλείοντας να χρησιμοποιηθεί χώρος στο νησί που ανήκει στο υπουργείο Αμυνας. «Τη χρηματοδότηση την είχαμε πάρει για το ΧΑΔΑ και τώρα τρέχουμε να την αλλάξουμε» συνεχίζει. Αύριο Δευτέρα αναχωρεί για Γερμανία και Βρυξέλλες για να συζητήσει και αυτό το θέμα, αλλά «και να καθυστερήσει η χρηματοδότηση από την ΕΕ, θα πληρώσουμε προς το παρόν με κρατικά χρήματα».


Μανώλης Βουρνούς
«Η ανοχή της χιώτικης κοινωνίας εξαντλήθηκε»
Η Χίος ήταν «συνεργάσιμο» νησί. Τι άλλαξε; «Η αδυναμία της κυβέρνησης να επιτελέσει τον συντονιστικό της ρόλο και να υποστηρίξει τις τοπικές αρχές εξάντλησε την καλή διάθεση της τοπικής κοινωνίας» λέει στο «Βήμα» ο δήμαρχος Χίου Μανώλης Βουρνούς. «Τον Μάιο το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα να διαθέσει τον ΧΑΔΑ για να γίνει χώρος φιλοξενίας μεταναστών και να κλείσει η Σούδα. Στην τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, πριν από έναν μήνα, αποφασίστηκε ότι δεν συζητάμε για καμία νέα δομή. Αυτή η αλλαγή υποδηλώνει την έλλειψη εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση».

Ο κ. Βουρνούς φέρνει το παράδειγμα του «επίσημου» κέντρου υποδοχής και ταυτοποίησης στη ΒΙΑΛ όπου καμία υπόδειξη του δήμου δεν εισακούστηκε από την κυβέρνηση - για τα λύματα, τη διαχείριση του νερού που σπαταλιέται, το ότι δεν μπήκαν λεωφορεία για τη μεταφορά των προσφύγων στην πόλη με αποτέλεσμα να περνάνε από χωράφια και θερμοκήπια και να προκαλούν καταστροφές, για τη μονάδα αφαλάτωσης που κόστισε 150.000 ευρώ και σε δύο μήνες χάλασε... «Η ανοχή της χιώτικης κοινωνίας εξαντλήθηκε. Στα χωριά γύρω από τη ΒΙΑΛ όμως δεν κατηγορούν τον Μουζάλα αλλά τον δήμαρχο και τους δημοτικούς συμβούλους».

«Δεν υπάρχει πλέον ΧΑΔΑ. Αν η κυβέρνηση θέλει το κέντρο φιλοξενίας, ας το κάνει μόνη της σε δικό της χώρο. Γιατί το υπουργείο Αμυνας δεν προσέφερε ένα από τα στρατόπεδα του νησιού; Ο Πάνος Καμμένος πηγαίνει μόνο εκεί που υπάρχουν τα φράγκα: στις κατασκευές και στη σίτιση - με μια εταιρεία κέτερινγκ που έχει έδρα στην Αθήνα και στέλνει στους μετανάστες φαγητό που δεν τρώγεται».

«Το Βήμα» ρώτησε τον κ. Μουζάλα: «Πάνω σε έναν δικαιολογημένο φόβο χτίστηκε μια ολόκληρη ιστορία χωρίς πρόταση παρά μόνο "Να φύγουν οι πρόσφυγες και δεν μας νοιάζει αν καταρρεύσει η συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας"» απάντησε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δρα και μια μερίδα Χιωτών που πλούτισε από την περυσινή ροή προσφύγων. «Πέρα από τα ακροδεξιά στοιχεία και τους τοπικούς παράγοντες της Νέας Δημοκρατίας, υπάρχουν κάποιοι που έχουν οικονομικά συμφέροντα να πέσει η συμφωνία».

Ο κ. Βουρνούς έχει ζητήσει γνωμοδότηση από τον Δικηγορικό Σύλλογο Χίου για το αν όντως ισχύει η υποχρεωτική παραμονή των προσφύγων και μεταναστών στα νησιά βάσει της συμφωνίας ΕΕ - Τουρκίας. Ο κ. Μουζάλας παραδέχεται πως «είναι αλήθεια ότι το κείμενο της συμφωνίας δεν αναφέρεται σε αυτό, όμως ο τρόπος με τον οποίο ΕΕ και Τουρκία συμφώνησαν να εφαρμοστεί η συμφωνία προϋποθέτει την παραμονή τους στα νησιά. Αν τους μεταφέρουμε μαζικά, κινδυνεύουμε να θεωρηθεί ότι καταπατάμε τη συμφωνία. Εχω κάνει 11 ταξίδια στην ΕΕ και δύο στην Τουρκία για την άρση του περιορισμού αυτού και έλαβα μόνο αρνητικές απαντήσεις».


Κέντρο υποδοχής ΒΙΑΛ
Χωρίς πιστοποιητικό πυρασφάλειας
Ενδιαφέρον έχει η καταγγελία που κάνει στο «Βήμα» ο κ. Βουρνούς ότι, παρά τα γκαζάκια που χρησιμοποιούν κατά κόρον οι πρόσφυγες σε όλες τις δομές, κυρίως για μαγείρεμα αλλά και για θέρμανση, και παρά τα περιστατικά πυρκαγιάς που έχουν σημειωθεί τελευταίως, το κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης στη ΒΙΑΛ της Χίου δεν έχει πιστοποιητικό πυρασφάλειας! «Η κυβέρνηση ζήτησε από τον δήμο να προσλάβει προσωπικό για τη ΒΙΑΛ, μέσω προγράμματος για την απασχόληση ανέργων, και όταν τα 93 άτομα που προσλάβαμε πήγαν εκεί, διατύπωσαν επιφυλάξεις για την ασφάλεια και την υγιεινή. Στείλαμε έγγραφο στον διοικητή της ΒΙΑΛ και εκείνος απάντησε ότι ο δήμος είναι υπεύθυνος για να τηρεί την ασφάλεια και την υγιεινή. Στείλαμε τεχνικό να ελέγξει και εκτός από ελλείψεις, όπως ότι δεν υπήρχαν γάντια, διαπίστωσε και ότι ο χώρος δεν διέθετε πιστοποιητικό πυρασφάλειας. Εκτοτε έχουν περάσει δύο μήνες και η έλλειψη αυτή δεν έχει καλυφθεί».

«Τελικά πολλά από τα 93 αυτά άτομα που πηγαίνουν στη ΒΙΑΛ δεν έχουν αντικείμενο εργασίας. Ζητήσαμε να στείλουν μερικούς από αυτούς στο νοσοκομείο της Χίου για να καλυφθούν ανάγκες εκεί, ούτε αυτό το έκαναν. Ζητήσαμε να βγει το προσωπικό αυτό να καθαρίσει την περιοχή γύρω από τη ΒΙΑΛ - τα χωράφια όπου έχουν πετάξει σκουπίδια, μπουκάλια κ.ά. οι μετανάστες - και η απάντηση ήταν πάλι "όχι"».
ΒΗΜΑ