Η μεγάλη έξοδος των Τούρκων φυγάδων προς Ελλάδα - 7.137 αιτήσεις ασύλου στην Ελλάδα από Τούρκους φυγάδες

Τα κατάφεραν με την όγδοη προσπάθεια. Στις 5 Ιουλίου ο Τούρκος πρόσφυγας Οζγκιούρ και η οικογένειά του, παριστάνοντας τους Βέλγους πολίτες, κατόρθωσαν να ταξιδέψουν αεροπορικώς με ψεύτικες ταυτότητες από νησί του Αιγαίου στην Αγγλία. Ηθελαν να απεγκλωβιστούν από την Ελλάδα. Σε οκτώ μήνες παραμονής τους εδώ είχαν ήδη αλλάξει 11 διαμερίσματα. Τα χρήματά τους λιγόστευαν, η συνέντευξή τους για τη χορήγηση ασύλου είχε οριστεί για το καλοκαίρι του 2019, δεν μπορούσαν άλλο να ζουν στην αναμονή.

«Ημουν τόσο ευτυχισμένος την ημέρα του ταξιδιού μας», λέει ο 38χρονος Οζγκιούρ σε τηλεφωνική μας συνομιλία από το Κάρντιφ, όπου έχει πλέον εγκατασταθεί η οικογένεια. «Μόλις κάτσαμε στο αεροπλάνο ήθελα να κλάψω, αλλά συγκρατήθηκα. Δεν ήθελα να με δει κάποια από τις αεροσυνοδούς και να κινήσω υποψίες».

Τα στατιστικά
Δεν ήταν οι μόνοι Τούρκοι πολίτες οι οποίοι τα τελευταία χρόνια, μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στην πατρίδα τους τη 15η Ιουλίου 2016, αναζήτησαν καταφύγιο στην Ελλάδα. Μέσα σε τρία χρόνια, από το καλοκαίρι του 2016 μέχρι και τον Ιανουάριο του 2019, κατέθεσαν αίτηση διεθνούς προστασίας στη χώρα μας 7.137 Τούρκοι πολίτες. Αριθμός ρεκόρ αν αναλογιστεί κανείς ότι την τριετία 2013-2015 δεν είχαν ξεπεράσει τους 100. Μόνο τον περασμένο μήνα 288 Τούρκοι ζήτησαν άσυλο στη χώρα μας.

Από τα αναλυτικά στοιχεία που δημοσιοποιεί η Υπηρεσία Ασύλου, η χρονιά με τις περισσότερες αφίξεις και αιτήσεις προστασίας Τούρκων ήταν το 2018. Τότε, 4.834 άνθρωποι –κυρίως οικογένειες με παιδιά– ζήτησαν να τους χορηγηθεί άσυλο στην Ελλάδα. Στοιχεία για την πορεία των αιτήσεων, πόσες έχουν γίνει δεκτές σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό και πόσες εκκρεμούν δεν δίνονται στη δημοσιότητα. Οπως είχε αποκαλύψει, πάντως, η «Κ» υπάρχουν αρκετές θετικές αποφάσεις με την πρώτη επιβεβαιωμένη χορήγηση ασύλου να καταγράφεται στις 21 Ιουλίου 2017 και να επιδίδεται περίπου δύο εβδομάδες αργότερα στον δικαιούχο, έναν 25χρονο οπαδό του κινήματος Γκιουλέν.

Η αθρόα φυγή των Τούρκων πολιτών μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στην πατρίδα τους παρατηρείται και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Ενδεικτικά, πέρυσι σύμφωνα με στοιχεία της EASO (Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Ασυλο) περίπου 24.500 Τούρκοι πολίτες ζήτησαν άσυλο σε κράτη της Ε.Ε. Σχεδόν τα δύο τρίτα των αιτημάτων κατατέθηκαν μόλις σε δύο χώρες, τη Γερμανία και την Ελλάδα. Πέρυσι, 10.160 Τούρκοι ζήτησαν άσυλο στη Γερμανία.

Η Σουηδία είναι μία από τις χώρες που ανακοινώνει δημοσίως τα αποτελέσματα από την εξέταση των αιτήσεων ασύλου. Βάσει της καταγραφής των σουηδικών αρχών, πέρυσι αναγνωρίστηκαν εκεί ως πρόσφυγες 618 Τούρκοι πολίτες, ενώ απορρίφθηκαν 395 αιτήσεις. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τα στοιχεία της EASO, σε επίπεδο Ε.Ε. εκδόθηκαν πέρυσι 15.300 αποφάσεις σε πρώτο βαθμό για Τούρκους αιτούντες άσυλο, το 46% των οποίων ήταν θετικές.

Φυγή από την Ελλάδα
Ο Οζγκιούρ, όμως, δεν μπορούσε να παίξει με τις πιθανότητες. Μπορεί στην Ελλάδα να αισθανόταν ασφαλής, αλλά δεν θεωρούσε ότι θα μπορούσε να στεριώσει επαγγελματικά. Στο παρελθόν είχε εργαστεί ως μηχανικός στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας στη Σαγκάη, ενώ μιλούσε και γερμανικά. Στόχος ήταν με κάποιον τρόπο να καταλήξει με την οικογένειά του στη Γερμανία.

Στα τέλη Ιανουαρίου του 2018 η «Κ» τον είχε συναντήσει μαζί με τη γυναίκα του και τα δύο τους παιδιά σε διαμέρισμα που νοίκιαζαν μέσω της πλατφόρμας Airbnb στο Φάληρο. Από τότε οι βαλίτσες τους ήταν έτοιμες για άμεση αναχώρηση. Ο αδελφός και ο πεθερός τού Οζγκιούρ διώκονταν στην Τουρκία ως γκιουλενιστές μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016. Ο ίδιος φοβόταν για την τύχη της δικής του οικογένειας. Η γυναίκα του, άλλωστε, είχε εργαστεί ως δασκάλα σε σχολείο που σχετιζόταν με το κίνημα Γκιουλέν. Ο Τούρκος ιμάμης Φετουλάχ Γκιουλέν που ζει αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ θεωρείται από την τουρκική κυβέρνηση υπαίτιος και υποκινητής της απόπειρας πραξικοπήματος.

Στις 25 Ιανουαρίου του 2018 επιχείρησαν μάταια να πετάξουν χωρίς έγκυρα έγγραφα για χώρα της Δυτικής Ευρώπης. Οι ψεύτικες φιλιππινέζικες ταυτότητές τους εντοπίστηκαν εύκολα από την ασφάλεια στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος». «Δεν είχαμε άλλη εναλλακτική, κάθε φορά προσπαθούμε να πετάξουμε με τον πιο φτηνό τρόπο», είχε γράψει σε μήνυμά του ο Οζγκιούρ την επομένη της αποτυχίας τους. Εκείνη ήταν η τρίτη διαδοχική απόπειρά τους.

Ακολούθησαν κι άλλες, ώσπου τα κατάφεραν τον περασμένο Ιούλιο από νησιωτικό αεροδρόμιο. Αυτή τη φορά οι βελγικές ταυτότητες δεν κίνησαν υποψίες. Συνολικά, σύμφωνα με τον 38χρονο Τούρκο δεν στοίχισαν πάνω από 600 ευρώ. «Οι τιμές έχουν πέσει πλέον», λέει.

Στο αεροδρόμιο του Γκάτγουικ, όμως, στο Λονδίνο, έγινε αντιληπτή η πλαστότητα των εγγράφων. Η οικογένεια ζήτησε άσυλο στην Αγγλία και αναμένει τώρα την τελική απόφαση. «Θέλαμε να συνεχίσουμε το ταξίδι μας για Γερμανία, αλλά δεν τα καταφέραμε. Αυτή η εξέλιξη με προβλημάτισε.

Δεν γνωρίζω τόσο καλά αγγλικά, θέλω να εργαστώ ξανά ως μηχανικός», λέει ο Οζγκιούρ σε τηλεφωνική μας συνομιλία. «Η μεγάλη μου κόρη πηγαίνει ήδη στο σχολείο εδώ, μαθαίνει τη γλώσσα. Σε λίγο θα μιλάει καλύτερα από εμένα».

Βασική πύλη αφίξεων τα σύνορα στον Εβρο
Ο Εβρος αποτελεί την κύρια πύλη εισόδου Τούρκων φυγάδων στην Ελλάδα, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016. Αρχικά, εκείνο το καλοκαίρι, οι ελληνικές αστυνομικές αρχές είχαν στρέψει την προσοχή τους στις θαλάσσιες διασχίσεις στο Ανατολικό Αιγαίο, καθώς καταγράφονταν κάποια περιστατικά ομαδικών αφίξεων Τούρκων πολιτών σε ελληνικά νησιά.

Ωστόσο, στην πορεία αποδείχθηκε ότι οι ροές ήταν μεγαλύτερες στο χερσαίο κομμάτι των συνόρων. 
Σύμφωνα με αστυνομική πηγή, ανά μία εβδομάδα ή δέκα ημέρες αλλάζει ο επιχειρησιακός σχεδιασμός στον Εβρο, τα σημεία όπου θα στηθούν τα μπλόκα ή όπου θα πραγματοποιούνται περιπολίες για ανίχνευση παράτυπων εισόδων στην ελληνική επικράτεια. Ακόμη αναμένεται να επεκταθεί το δίκτυο καμερών επιτήρησης των συνόρων.

Οσοι Τούρκοι πάντως κατορθώνουν να εισέλθουν στην Ελλάδα κατευθύνονται στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα, όπου λειτουργούν πλέον άτυπα δίκτυα υποστήριξής τους από συμπατριώτες τους. Το προφίλ τους δεν έχει αλλάξει.

Πρόκειται στην πλειονότητα των περιπτώσεων για δασκάλους και καθηγητές σε ιδρύματα του Γκιουλέν ή πρώην δημοσίους υπαλλήλους. Εκείνοι που δεν κατάφεραν να συνεχίσουν το ταξίδι τους, δεν έχουν μπορέσει να ενταχθούν ακόμη στην αγορά εργασίας της Ελλάδας.

Ψάχνει δουλειά
Ο Ε., ο πρώτος Τούρκος που έλαβε άσυλο στη χώρα μας και είχε μιλήσει στην «Κ» διατηρώντας την ανωνυμία του, έχει μάθει πλέον ελληνικά αλλά μάταια ψάχνει για δουλειά στην Αθήνα εδώ και ενάμιση χρόνο. Στην πατρίδα του είχε εργαστεί ως λογιστής. Στη Θεσσαλονίκη μια οικογένεια Τούρκων κάνει τις πρώτες ενέργειες για να ανοίξει ένα μικρό μαγειρείο. Με πιο γρήγορους ρυθμούς, πάντως, προχωράει η ένταξη των παιδιών των Τούρκων φυγάδων, καθώς στην πλειονότητά τους φοιτούν σε κάποιο ελληνικό σχολείο. Τον περασμένο Δεκέμβριο το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας αποφάσισε να διαθέτει κάθε Κυριακή το κλειστό γήπεδο μπάσκετ στα παιδιά αυτών των προσφυγικών οικογενειών. Μια συμβολική κίνηση για να νιώσουν ευπρόσδεκτοι.

Καθημερινή