Γκλεν Κιμ σε Βαρουφάκη: Μην προχωρήσεις με το IOU - ούτε στο Εκουαδόρ δεν πέτυχε

Πάρα πολλές παρασκηνιακές πτυχές της πρόθεσης εγκατάλειψης του ευρώ από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ το πρώτο εξάμηνο του 2015 δεν έχουν πλήρως ξεδιπλωθεί. Αρκετές λεπτομέρειες εκείνης της περιόδου παραμένουν ακόμη θολές, ενώ μια σειρά από βιβλία, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, εξομολογήσεις, καθώς και μία ταινία, επιχειρούν να ρίξουν φως στο θρίλερ που εκτυλισσόταν τότε, πίσω από τις κλειστές πόρτες του Μαξίμου.
Είναι αδήριτη ανάγκη, όμως, οι Έλληνες να μάθουν πώς γλίτωσαν στο παρά ένα από κουπόνια και χαρτονομίσματα μικρότερης συναλλαγματικής αξίας από... δύο χαρτοπετσέτες.

Όπως περιγράφεται σε δημοσίευμα του "Πρώτου Θέματος", στις 6 Ιουλίου 2015, λίγες ώρες μετά το δημοψήφισμα στο οποίο ο λαός επέλεξε το "Όχι" που τους ζητούσε ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, το δραχμικό κοκτέιλ υπερπληθωρισμού, υψηλών επιτοκίων, αδυναμίας εξυπηρέτησης του εξωτερικού χρέους στεκόταν πάνω στο πρωθυπουργικό τραπέζι.

Τσίπρας: "Γιάνη, τα κάναμε σαλάτα"
Σύμφωνα με την αφήγηση του Γιάνη Βαρουφάκη, όταν μπήκε στο πρωθυπουργικό γραφείο στη 1:30 η ατμόσφαιρα θύμιζε κηδεία. Ο ίδιος ο Τσίπρας τού είπε: "Γιάνη, τα κάναμε σαλάτα". Ο τότε υπουργός Οικονομικών ισχυρίζεται, ακόμη, πως ο πρωθυπουργός τού εκμυστηρεύτηκε πως φοβόταν μήπως οδηγηθούν σε νέο Γουδή και μετά υπαινίχθηκε ότι ετοιμαζόταν κάτι σαν πραξικόπημα γιατί ο ΠτΔ, ο Γιάννης Στουρνάρας και οι μυστικές υπηρεσίες ήταν σε συναγερμό.

Το μόνο σίγουρο ήταν πως ήδη είχε δρομολογηθεί η απομάκρυνση του Γιάνη Βαρουφάκη από το ΥΠΟΙΚ, και ο λόγος ήταν τα σχέδια του πρώην "τσάρου" των οικονομικών για υποκλοπές στα ΑΦΜ των Ελλήνων, χακαρίσματα στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, παράλληλο νόμισμα και πληρωμές με κουπόνια.

Ο τότε ΥΠΟΙΚ επεξεργαζόταν σε πλήρη μυστικότητα τα σχέδιά του για επάνοδο στο εθνικό νόμισμα. Χαρακτηριστική είναι η πρόταση του καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Τέξας και στενού συνεργάτη του Βαρουφάκη, Τζέιμς Γκαλμπρέιθ. "Το μόνο που χρειάζεσαι είναι μια σφραγιδομηχανή. Θα μπορούσε να γίνει με το χέρι, η σφραγίδα δεν χρειάζεται να είναι περίτεχνη", έγραφε ο Γκαλμπρέιθ σε ένα εμπιστευτικό υπόμνημα προς τον Βαρουφάκη στις 2 Μαΐου 2015, αναφορικά με την ιδέα να σφραγιστούν τα χαρτονομίσματα του ευρώ.

Όλα αυτά φυσικά που επεξεργαζόταν η ειδική ομάδα εργασίας του Βαρουφάκη προϋπέθεταν κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης με μέτρα για την εγγύηση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας. Καθόλου τυχαία, στις 2 Ιουλίου 2015, ο Τσίπρας επισκέπτεται το υπουργείο Άμυνας και ο αρμόδιος υπουργός Πάνος Καμμένος λέει στον πρωθυπουργό: "Οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας διασφαλίζουν τη σταθερότητα στο εσωτερικό".

Κατσέλη σε Βαρουφάκη: Αν οι πιστωτές δεν φοβηθούν, τι γίνεται;
Η ιδιοσυγκρασία του πρώην ΥΠΟΙΚ φαίνεται επίσης και από το σόου που είχε δώσει τον Δεκέμβριο του 2014 σε ένα αθηναϊκό εστιατόριο. Στο τραπέζι του, εκτός από τη σύζυγό του, ήταν και το ζεύγος Λούκας Κατσέλη και Μάκη Αρσένη, καθώς και ο Νίκος Θεοχαράκης.

Ο Βαρουφάκης, λοιπόν, ανέπτυξε στους ομοτράπεζούς του τη θεωρία πως "αφού οι δανειστές μάς εκβιάζουν με Grexit, εμείς θα το αντιγράψουμε. Θα τους εκβιάσουμε ότι εμείς θα φύγουμε από την Ευρωζώνη και από τον φόβο τους μη διαλυθεί αυτή θα υποκύψουν".

Στο ερώτημα όμως της Λούκας "αν οι πιστωτές δεν φοβηθούν, τι γίνεται;", ο Γιάνης απάντησε συνωμοτικά: "Υπάρχουν μυστικά και ωφέλιμα εργαλεία για τέτοιες διαπραγματεύσεις".

Κιμ: Μην προχωρήσεις με το IOU
Όσον αφορά τα μυστικά εργαλεία του Βαρουφάκη, ο στενός συνεργάτης και σύμβουλος του πρώην ΥΠΟΙΚ, Γκλεν Κιμ, είχε αποκαλύψει ότι δρομολογούνταν από το υπουργείο Οικονομικών "δημοσιονομικό νόμισμα που έπρεπε να μοιάζει, να μυρίζει και να έχει την ίδια υφή με το ευρώ, χωρίς να είναι". Στο πίσω μέρος του νομίσματος θα αναγραφόταν η αξία, η διάρκεια ισχύος, αλλά και για ποιον λόγο εκδόθηκε. Η εφαρμογή του θα ξεκινούσε από τους περίπου 500.000 δημόσιους υπαλλήλους στο μισθολόγιο των οποίων η κυβέρνηση μπορούσε να μπει εύκολα και θα αφορούσε το 10% του μισθού εκδίδοντας κουπόνια για το 10% αυτού.

Επειδή όμως το νομικό πλαίσιο του 1927 απαγόρευε στο κράτος να εκδίδει χρήματα για την αποπληρωμή οφειλών, η ομάδα του Κιμ ξεπέρασε το πρόβλημα και αποφάσισε ότι το ειδικό αυτό νόμισμα θα ήταν "πιλοτικό και όχι μόνιμο".

Παρ' όλα αυτά, ο Γκλεν Κιμ ήταν έντιμος όσον αφορά το θέμα της επιστροφής στη δραχμή ή σε εναλλακτικό νόμισμα. Σε υπόμνημά του προς τον Βαρουφάκη, μεταξύ άλλων, έλεγε: "Όπως έχεις προτείνει, έχω κάνει έρευνα για το πώς κάποια έθνη διερεύνησαν εναλλακτικά νομίσματα, όπως το Εκουαδόρ, το οποίο στις αρχές του έτους κυκλοφόρησε ένα ηλεκτρονικό νόμισμα μέσω των κινητών τηλεφώνων. Από όσα γνωρίζω, καμία χώρα δεν εισήλθε σε αυτήν τη διαδικασία ελαφρά τη καρδία και χωρίς να έχει αφιερώσει πολύ χρόνο και προσπάθεια στον σχεδιασμό και στην εκτέλεση του εγχειρήματος. Ακόμη και στις πιο καλά οργανωμένες περιπτώσεις, το ρίσκο αποτυχίας θα είναι μεγάλο και δύσκολο στον σχεδιασμό και στον έλεγχό του. Στην περίπτωση του Εκουαδόρ, παρά το γεγονός ότι υπήρξαν μήνες σχεδιασμού, τα αποτελέσματα ήταν σχετικά μέτρια (ύστερα από 2 μήνες, μόνο 8.000 από τα 15 εκατ. πολιτών συμμετείχαν στο πρόγραμμα".

Τσίπρας: Μα πώς έκανε τέτοια ανοησία;
Παρά τις εισηγήσεις και τις προειδοποιήσεις των συνεργατών του, ο Βαρουφάκης συνέχιζε να ανοίγει μέτωπα εντός και εκτός των συνόρων.

Τον Φεβρουάριο του 2015 επισκέφθηκε τον Μάριο Ντράγκι, στον οποίο έκανε διαλέξεις για τον τρόπο λειτουργίας της ΕΚΤ. Ο Ιταλός τραπεζίτης συγκάλεσε το ΔΣ της ΕΚΤ και συμφωνήθηκε να κοπεί το waiver στα ελληνικά ομόλογα. Εκείνη την περίοδο ο Βαρουφάκης απείλησε και τον Γερούν Ντάισελμπλουμ ότι δεν θα πληρώσει χρεολύσια. Ο Ολλανδός, τότε πρόεδρος του Eurogroup, τηλεφώνησε στον Ντράγκι, εκείνος στον Στουρνάρα και ο Έλληνας τραπεζίτης στον Τσίπρα. Ο τότε πρωθυπουργός αναρωτήθηκε φωναχτά: "Μα πώς έκανε τέτοια ανοησία ο Βαρουφάκης;" και υποσχέθηκε να συνετίσει τον υπουργό του.

Τα πράγματα οξύνθηκαν ενδοκυβερνητικά τον Απρίλιο του 2015. Ο Τσίπρας και οι υπόλοιποι υπουργοί ζητούσαν διευκρινίσεις από τον Βαρουφάκη για το τι θα σήμαινε για τον τόπο η στρατηγική του και όσα έκανε στην Ευρώπη. Η απάντηση του Βαρουφάκη ήταν τόσο ασυνάρτητη και δυσνόητη που προκάλεσε την οργή του γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, Σπύρου Σαγιά, ο οποίος ερμήνευσε μεγαλόφωνα όσα υπονοούσε ο Βαρουφάκης ως προτροπή για οριστική ρήξη με την ΕΕ. Ο ΥΠΟΙΚ θύμωσε και αποκάλεσε "απατεώνα" τον Σαγιά, ο οποίος του αντεπιτέθηκε λέγοντάς του "εσύ είσαι ένας μ@λ@κ@ς που μας κουβαλήθηκες από τα πρωινά πάνελ για να στείλεις τη χώρα στα βράχια". Λίγο έλειψε οι δύο άνδρες να πιαστούν στα χέρια.

Η συνάντηση διακόπηκε για λίγο, αλλά ο αναβρασμός έδειχνε την αναπόφευκτη έξοδο του Βαρουφάκη. Το τελευταίο του εκρηκτικό επεισόδιο θα ολοκληρωνόταν με την επιβολή των capital controls και την προκήρυξη του δημοψηφίσματος.

Πούτιν σε Ολάντ: Οι Έλληνες ζήτησαν να τυπώσω δραχμές
Επιστροφή στην επόμενη ημέρα του δημοψηφίσματος. Ο πρωθυπουργός δείχνοντας κάποια ψήγματα ψυχραιμίας ξεκίνησε τηλεφωνήματα σε ξένους ηγέτες. Επικοινώνησε και με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, με τον Ρώσο πρόεδρο να του λέει: "Η Ελλάδα δεν πρέπει να φύγει από την Ευρωζώνη". Ήταν ένα γερό χαστούκι που διέλυε και τις τελευταίες ελπίδες που έτρεφαν αρκετοί εντός της κυβέρνησης για οικονομική βοήθεια από τη Ρωσία.

Ωστόσο, το ίδιο βράδυ, ο Πούτιν επικοινώνησε με τον Ολάντ και του εκμυστηρεύτηκε πως η ελληνική κυβέρνηση είχε υποβάλει επίσημο αίτημα για να τυπωθούν δραχμές στη Ρωσία. Ο Ρώσος πρόεδρος όμως ξεκαθάρισε πως δεν ήθελε να εμπλακεί σε αυτό. "Ο Ολάντ βλέπει δύο σενάρια: ή ο Πούτιν θέλει να περάσει το μήνυμα 'προσέξτε, οι Έλληνες είναι έτοιμοι να φύγουν από το ευρώ' ή να πει 'καλά, αν βγουν από το ευρώ οι Έλληνες δεν θα φταίει η Ρωσία'. Ο ίδιος ο Ολάντ δεν είχε την απάντηση, αλλά στενοχωρήθηκε", σχολιάζει για το περιστατικό ο δημοσιογράφος Φαμπρίς Λομ, ένας εκ των βιογράφων του τέως Γάλλου προέδρου.

Σε τέτοια δραματική κατάσταση έφτασε η ελληνική οικονομία και κοινωνία, ωστόσο λίγο πριν από το τελευταίο βήμα στο κενό επικράτησε η λογική και η κυβέρνηση Τσίπρα έκανε την περιβόητη "κωλοτούμπα". Ο συμβιβασμός με την ΕΕ, αν και επώδυνος, γλίτωσε την Ελλάδα από τα χειρότερα.

https://www.capital.gr/