Σε κινούμενη άμμο εξελίσσεται η Συρία για τον Ερντογάν

Ένα βήμα πριν από τη ρήξη με τη Ρωσία βρίσκεται η Τουρκία ύστερα από τη δραματική κλιμάκωση της κρίσης στη συριακή επαρχία Ιντλίμπ την εβδομάδα που πέρασε. Ρόλο καταλύτη έπαιξε ο θάνατος άλλων δύο Τούρκων στρατιωτών στη διάρκεια συγκρούσεων με τον συριακό στρατό και βομβαρδισμών της ρωσικής αεροπορίας.

Ο Ταγίπ Ερντογάν έχει θέσει στην κυβέρνηση του Μπασάρ Aσαντ διορία μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου προκειμένου να αποσύρει τις δυνάμεις της από τις περιοχές του Ιντλίμπ που κατέλαβε πρόσφατα, απειλώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση θα αναλάβει στρατιωτική δράση εναντίον τους. Ωστόσο η Μόσχα κάλυψε απολύτως τη Δαμασκό και καταλόγισε στην Άγκυρα την αποκλειστική ευθύνη για την επιδείνωση της κατάστασης, υποστηρίζοντας ότι δεν εκδίωξε από το Ιντλίμπ, όπως είχε δεσμευθεί, τις τρομοκρατικές πολιτοφυλακές τζιχαντιστών.

Οι αρνητικές για την Άγκυρα εξελίξεις προκάλεσαν πτώση της λίρας και των μετοχών στο τουρκικό χρηματιστήριο, αλλά και αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, η οποία πιέζει τον Ερντογάν να έρθει σε κάποιου είδους συνδιαλλαγή με τον Aσαντ. Προκειμένου να ενισχύσει τη θέση του, ο Τούρκος πρόεδρος προχώρησε σε εργαλειοποίηση του προσφυγικού, υποστηρίζοντας ότι περίπου ένα εκατομμύριο Σύροι έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους τις τελευταίες εβδομάδες και κατευθύνονται προς τα τουρκικά σύνορα με σκοπό να αναζητήσουν άσυλο στην Ευρώπη.

Η Μόσχα διέψευσε τους ισχυρισμούς για μεγάλο προσφυγικό κύμα, αλλά η πίεση του Ερντογάν έθιξε ευαίσθητες χορδές στην Ευρώπη. Την Πέμπτη το βράδυ, η Aγκελα Μέρκελ και ο Εμανουέλ Μακρόν επικοινώνησαν τηλεφωνικά με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και του ζήτησαν τετραμερή συνάντηση κορυφής, με τη συμμετοχή και του Ερντογάν, για την κρίση στο Ιντλίμπ, ενώ η Ε.Ε. αξίωσε να σταματήσει η προέλαση του Aσαντ στον τελευταίο μεγάλο θύλακο των αντικαθεστωτικών.

Παράλληλα, η Άγκυρα έχει αποδυθεί σε μια προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων με την Ουάσιγκτον με προφανή στόχο να ασκήσει πίεση στη Μόσχα για μια νέα διευθέτηση, που θα διασώζει κατά κάποιο τρόπο τις τουρκικές θέσεις στο Ιντλίμπ. Ο υπουργός Aμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος λειτουργεί ως ο βασικός δίαυλος της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι η χώρα του «δεν σκοπεύει να έρθει σε μετωπική σύγκρουση με τη Ρωσία», αλλά ταυτόχρονα ζήτησε από τις ΗΠΑ να εγκαταστήσουν πυραύλους Patriot στα τουρκοσυριακά σύνορα. Η έκκληση αυτή μεταφράζεται, ενδεχομένως, και ως έμμεση προειδοποίηση στη Μόσχα ότι η πολύκροτη αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400 θα μπορούσε να τεθεί υπό επανεξέταση.

Στις ίδιες δηλώσεις του, ο Ακάρ κάλεσε την Ουάσιγκτον να παραδώσει τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 που έχει παραγγείλει η Τουρκία. Οι Αμερικανοί ανέστειλαν την παράδοση των αεροσκαφών, αξιώνοντας από την Άγκυρα να ματαιώσει την εγκατάσταση των S-400. Η ερχόμενη εβδομάδα διαγράφεται αποφασιστικής σημασίας όχι μόνο για τις εξελίξεις στο συριακό μέτωπο, αλλά και για τις ευμετάβλητες σχέσεις της Τουρκίας με ΗΠΑ, Ρωσία και Ε.Ε.