Το τίμημα της …αγχωμένης απολιγνιτοποίησης: Φτώχια, απολύσεις και νταμάρια με φωτοβολταικά made in Germany

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΑΡΒΑΛΙΑ

Ένα στέλεχος της μνημονιακής κυβέρνησης Σαμαρά, πολιτικό όχι υπηρεσιακό, που υπήρξε αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας αρκετών διαβουλεύσεων με τους Τροικανούς, μου εκμυστηρεύθηκε, πριν μερικά χρόνια, πώς έβλεπε να διαπραγματεύονται με τους ξένους, κορυφαίοι υπουργοί εκείνης της περιόδου.

«Ο Στουρνάρας», μου είπε, «δεν είχε και πολλά να χωρίσει με τους δανειστές. Στα λίγα που τον ενδιέφεραν κυρίως προσωπικά, έδινε έξυπνες μάχες οπισθοφυλακής, αλλά όταν έβλεπε τα σκούρα έστριβε αλά γαλλικά. Εξού και το μνημειώδες «forget it Yannis» του Σόιμπλε.



Ο Αδωνις, με την ακατάσχετη λογοδιάρροια που τον διακρίνει, παρίστανε ότι παζαρεύει, αλλά τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά. Και ο Χατζηδάκης απλά δεν διαπραγματευόταν. Επαιρνε γραμμένες τις οδηγίες με μέηλ και προσπαθούσε να τις επιβάλει, όπως εκείνη την αλήστου μνήμης «εργαλειοθήκη» που παραλίγο να διαλύσει τα ελληνικά φαρμακεία και τους ντόπιους γαλακτοπαραγωγούς, εις όφελος πολυεθνικών».

Κάπως έτσι εικάζω, ότι ο τελευταίος απέκτησε την πρεμούρα για την «απολιγνιτοποίηση της Ελλάδας». Γραμμένη την πήρε από τους συνήθεις υπόπτους Γερμανούς και προσπαθεί να την επιβάλει, με διαδικασίες fast track, χωρίς σχέδιο βιώσιμης υποκατάστασης, χωρίς αντισταθμιστικούς ευρωπαικούς πόρους και το κυριότερο, χωρίς κανένα περιβαλλοντικό όραμα. Κι ας λέει ότι η πολιτική του γίνεται στο όνομα του αγώνα για την κλιματική αλλαγή.
Το σχέδιο βέβαια, δεν είναι καινούργιο. Με το που έπιασε τον βούρδουλα της μνημονιακής «επιτήρησης» το Βερολίνο, θέλησε να ελέγξει την ενεργειακή αναδιάρθρωση της Ελλάδας, προσαρμόζοντας την στα μέτρα των δικών του οικονομικών συμφερόντων. Θυμάστε εκείνο το περίφημο σχέδιο «Ηλιος» του Γερμανο-βιετναμέζου αντικαγκελάριου Φίλιπ Ρέσλερ, που φιλοδοξούσε να μετατρέψει κάθε κάμπο και ραχούλα της Ελλάδας σε απέραντο κάτοπτρο;

Για να εξάγουν φωτοβολταικά οι Γερμανοί και να καρπώνονται τις ελαφρύνσεις στο Χρηματιστήριο των Ρύπων; Ε, κάτι τέτοιο πάει να γίνει και σήμερα: Ανεμογεννήτριες απ΄άκρη σ’ άκρη στα ελληνικά βουνά, φαραωνικά φωτοβολταικά «πάρκα» και μια ΔΕΗ τεμαχισμένη, έτοιμη για ξεπούλημα, αφού θα έχει χάσει όλα τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα.

Καθόλου άσχημα για τους Φρίτσηδες που ελέγχουν ήδη τηλεπικοινωνίες και αεροδρόμια θησαυρίζοντας με «επενδύσεις» που δανειοδοτήθηκαν από χρεοκοπημένες ελληνικές τράπεζες. Καθόλου άσχημα για ορισμένα ντόπια συμφέροντα που φρόντισαν και τοποθετήθηκαν γρήγορα στην ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο.

Μόνο που αν θυμάστε καλά, τουλάχιστον οι μεγαλύτεροι από εσάς, από το δημοτικό μαθαίναμε ότι τα λιγνιτικά κοιτάσματα, αποτελούσαν βασικό συγκριτικό πλεονέκτημα για την οικονομία της πατρίδας μας.
Πάνω τους στήθηκαν μεγάλες μονάδες παραγωγής ρεύματος, προσφέροντας χιλιάδες θέσεις εργασίας και ανάσα ζωής σε υποβαθμισμένες περιοχές της ελληνικής περιφέρειας. Μόνο στη δυτική Μακεδονία, μία περιοχή με υψηλή ανεργία, η ΔΕΗ συμμετέχει κατά 40% στο τοπικό ΑΕΠ και από αυτήν ζουν χιλιάδες οικογένειες.
Τέλος εποχής θα μου πείτε. Ο λιγνίτης είναι ρυπογόνος, η Γκρέτα φωνάζει και πληρώνουμε πρόστιμα. Όμως γιατί βιαζόμαστε να τον ξεφορτωθούμε, πρώτοι και καλύτεροι, ενώ άλλες χώρες όπως η Πολωνία που διαθέτουν ανάλογα πλεονεκτήματα απαιτούν και παίρνουν συνεχείς παρατάσεις; Ακόμη και η Γερμανία που μας σπρώχνει στο γκρεμό διατηρεί χρονικό ορίζοντα το 2038!

Γιατί ο Χατζηδάκης, αγνόησε και το καταληκτικό ορόσημο του πρωθυπουργού για το 2028 και το έφερε μία πενταετία νωρίτερα; Είναι πιο έξυπνος ή περιβαλλοντικά  πιο ευαίσθητος από τους κουτόφραγκους της Εσπερίας; Μακάρι, αλλά δεν το νομίζω. Απλά είναι πιο «πρόθυμος» από τους προκατόχους του να συμμορφωθεί σε υποδείξεις.

Στην Μεγαλόπολη και την Πτολεμαίδα οι κοινωνίες σιγοβράζουν. Γιατί έχουν καταλάβει ότι η απολιγνιτοποίηση εξπρές, η λεγόμενη και «δίκαιη μετάβαση», δεν υπόκειται σε κάποιο εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Και ταυτόχρονα γιατί δεν έχουν πειστεί ότι οι μεγάλες λιγνιτικές μονάδες θα υποκατασταθούν με άλλες πιο «φιλικές» προς το περιβάλλον που θα διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας.

Εχουν δίκιο να ανησυχούν. Πόρους για μια βιώσιμη προς τις τοπικές κοινωνίες μεταβατική περίοδο είναι βέβαιον ότι δεν έχει εξασφαλίσει ο Χατζηδάκης. Για κάποια 140 εκατομμύρια μιλάει από το Πράσινο Ταμείο την ώρα που η Γερμανία, με ορίζοντα, ξαναλέμε, 15 χρόνια αργότερα, έσπευσε να καπαρώσει με το έτσι θέλω 40 δις από τον ειδικό κοινοτικό προυπολογισμό ύψους 104 δις της ΕΕ που θα χρηματοδοτήσει την μετάβαση στην οικονομία μηδενικών ρύπων το…2050.
Κάτι…κουλά ισχυρίζεται το υπουργείο για τις χαμένες θέσεις εργασίας μόνιμων υπαλλήλων και εργολαβικών της ΔΕΗ που υπολογίζονται σε περισσότερες από δέκα χιλιάδες. Θα βρουν δουλειά, λέει, οι απολυμένοι στις εργασίες αποκατάστασης και επιχωμάτωσης των λιγνιτικών πεδίων μέχρι να στηθούν τα φωτοβολταικά. Οι τεχνικοί δηλαδή θα γίνουν εν μία νυκτί…σκαφτιάδες. Και οι εναερίτες…οδηγοί μπουλντόζας.

Μα κι ακόμη και να γίνουν όλα αυτά τα ωραία που οραματίζεται η κυβέρνηση, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η υποκατάσταση από νέες πηγές ενέργειες θα είναι εν τέλει πιο φιλική για το περιβάλλον. Μπορεί να χαρεί η Γκρέτα και η Μέρκελ, αλλά δεν θα  χαρούν καθόλου οι κάτοικοι της Μεγαλόπολης να δουν την μετατροπή του δάσους σε νταμάρι με φυτεμένα φωτοβολταικά. Κι ας έχουν απαλλαγεί από το φουγάρο.

Για να μην κοροιδευόμαστε και να μην καλλιεργούμε ψευδαισθήσεις. Οι ανανεώσιμες δεν είναι πάνακεια. Εχουν ημερομηνία λήξεως και απαιτούν εργασίες υποδομής που καταστρέφουν τοπία μοναδικού φυσικού κάλους. Επιπλέον για να αποσυναρμολογηθούν, μόλις τερματίσουν την λειτουργική τους περίοδο, χρειάζονται τεράστια ποσά, ενώ τα πτερύγια των ανεμογεννητριών που οδεύουν προς αντικατάσταση αποτελούν μη ανακυκλώσιμα απόβλητα.

Βάζω τελεία εδώ, αλλά θα επανέλθω. Για την ΔΕΗ. Μήπως και ιδρώσει το αυτί κανενός αρμόδιου. Από Ευελπίδων μεριά…hellasjournal.com/