Αποκρατικοποίηση της άμυνας...

Του Κώστα Στούπα

Η κυβέρνηση έχει μια ιστορική ευκαιρία να πετύχει με ένα "σμπάρο δυο τρυγόνια". Τουτέστιν να προσελκύσει υψηλής τεχνολογίας επενδύσεις και να βάλει τη χώρα για τα καλά στον κλάδο της ανάπτυξης και παραγωγής αμυντικού εξοπλισμού.

Η ευκαιρία αυτή περνάει από την αποκρατικοποίηση της κρατικής αμυντικής βιομηχανίας η οποία έχει εξελιχθεί σε γάγγραινα τόσο για την άμυνα όσο για και το δημόσιο ταμείο.

Εταιρίες όπως η ΕΛΒΟ, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, η ΕΑΒ για δεκαετίες προσφέρουν ελάχιστα και απορροφούν πολύτιμους πόρους με μοναδικό σκοπό να εξασφαλίζουν εκλογική πελατεία για τα κόμματα.

Το εγχείρημα της αποκρατικοποίησης όμως για να πετύχει και να παράγει θετικά αποτελέσματα για την οικονομία αλλά και για την αμυντική θωράκιση της χώρας χρειάζεται προσοχή.

Τούτο σημαίνει πως δεν πρέπει να περιορίσει τις επιλογές του αμυντικού εξοπλισμού στις δυνατότητες των επιχειρήσεων που εδρεύουν και θα συνεχίσουν να εδρεύουν στην Ελλάδα.

Οι ένοπλες δυνάμεις πρέπει να επιλέγουν τον εξοπλισμό τους με βάση τη συνάρτηση κόστους και αποτελεσματικότητας. Πρέπει να παρακολουθούν τις κινήσεις των δυνητικών αντιπάλων και να προσαρμόζουν άμεσα τον εξοπλισμό και τις επιχειρησιακές δυνατότητες, χωρίς να δεσμεύονται από τις δυνατότητες της εγχώριας παραγωγής.

Αν το όπλο που χρειάζονται μπορούν να το βρουν στην ίδια ποιότητα και την ίδια τιμή που υπάρχει στη διεθνή αγορά και στην προσφορά μιας επιχείρησης που εδρεύει στην Ελλάδα, τότε καλά θα κάνουν να την προτιμήσουν.

Αν κάνουμε έκπτωση στην ποιότητα του αμυντικού εξοπλισμού προκειμένου να συντηρήσουμε μη ανταγωνιστικές θέσεις εργασίας στην Ελλάδα, τότε δεν κάνουμε καλό ούτε στην άμυνα, ούτε στην οικονομία.

Η Ελλάδα θα πρέπει να επιδιώκει να πουλήσει τις κρατικές αμυντικές βιομηχανίες ακόμη και καταβάλλοντας χρήματα αντί να εισπράξει.

Αν π.χ. η ΕΑΒ γίνει θυγατρική μιας μεγάλης αμυντικής εταιρείας με στόχο να προσφέρει υπηρεσίες συντήρησης, αναβαθμίσεων και παραγωγής τμημάτων για τα μοντέλα της εταιρείας αυτής στη Μεσόγειο και ευρύτερα τότε το όφελος για την οικονομία και την άμυνα θα είναι πολλαπλάσιο από τα μερικές δεκάδες εκατ. που μπορεί να εισπράξει.

Αν αντιθέτως ένα κρατικό μονοψώνιο που υπολειτουργεί με μοναδικό πελάτη τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις μετατραπεί σε ιδιωτικό μονοψώνιο ούτε η άμυνα έχει να κερδίσει ούτε η οικονομία.

Η χώρα χρειάζεται να δημιουργήσει κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων στην αμυντική τεχνολογία και βιομηχανία αλλά δεν πρέπει να δεσμεύσει τις ένοπλες δυνάμεις να απορροφούν όταν παράγει αυτή η βιομηχανία σε οποιοδήποτε κόστος.

Σίγουρα αυτές οι εταιρείες θα συνεισφέρουν στη συντήρηση και τις βελτιώσεις αλλά αυτό πρέπει να αποτελεί ένα κλάσμα των δραστηριοτήτων τους. Κυρίως οι υπηρεσίες αυτές πρέπει να επιλέγονται σε συνθήκες ανταγωνισμού.

Ο Ερντογάν είναι αφελής όταν πιστεύει πως μπορεί να σχεδιάσει και να παράγει τουρκικά F-35 και Patriot. Ο λόγος είναι απλός. Η τουρκική οικονομία δεν παρουσιάζει ικανοποιητικό αριθμό καινοτομιών και ευρεσιτεχνιών που θα υποστηρίξουν την ανάπτυξη τέτοιων προϊόντων.

Και όσο στρέφεται προς το ισλάμ (που κλείνει τα μυαλά αντί να τα ανοίγει) και τον κρατικό παρεμβατισμό τόσο θα απομακρύνεται από αυτόν τον στόχο.

Τα ίδια πίστευε και ο Ανδρέας Παπανδρέου και τα αποτελέσματα τα βλέπουμε στην κατάντια της αμυντικής βιομηχανίας.

Τα κριτήρια αποκρατικοποίησης της αμυντικής βιομηχανίας πρέπει να είναι τέτοια που θα αποσκοπούν στην ώθηση αυτών των επιχειρήσεων να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν σε συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού.

Θετική για την αμυντική θωράκιση της χώρας θα ήταν και η μελέτη ιδιωτικοποίησης περιφερειακών υπηρεσιών της αμυντικής διαδικασίας. Τα σύγχρονα αμυντικά συστήματα είναι ιδιαίτερα υψηλής τεχνολογίας και χρειάζονται εξειδικευμένο προσωπικό που ενίοτε μπορεί να μην βρίσκεται στο δυναμικό των ενόπλων δυνάμεων. Η ανάθεση δραστηριοτήτων σε ιδιώτες με τις ανάλογες πιστοποιήσεις ασφαλείας θα μπορούσε να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των ενόπλων δυνάμεων.

Η αποκρατικοποίηση των "σαπακίων" της αμυντικής βιομηχανίας αποτελεί μια ευκαιρία μετατροπής ενός μειονεκτήματος σε πολλαπλό πλεονέκτημα.

kostas.stoupas@capital.gr