Οι τρεις επιλογές της ΕΕ για τις κυρώσεις στην τουρκία και ποιά είναι η πιο πιθανή

Τι συμφέρει τον Ελληνισμό
Γιατί η Ελλάδα πρέπει να εντείνει την παρελκυστική της πολιτική και μετά τις 25 Σεπτεμβρίου

Ο γερμανικός Τύπος έχει γίνει κάτι σαν κήρυκας των επίσημων γερμανικών θέσεων. Για να είμαστε ακριβείς, μερίδα του γερμανικού Τύπου μας προϊδεάζει για το ότι το Βερολίνο έχει αρχίσει και ανοίγει τα χαρτιά του τα οποία επιμελώς έκρυβε κάτω από το φύλλο συκής της ″ουδετερότητας″. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα ″σβήσουν″ αν καταρρεύσει η τουρκική οικονομία. Αυτό είναι το νέο επιχείρημα το οποίο ουσιαστικά υπενθυμίζει σε Ισπανία και Ιταλία μέσω γερμανικού Τύπου, τους λόγους που δεν πρέπει να τιμωρηθεί η Τουρκία. Η κατάσταση στην ΕΕ μοιάζει για ακόμη μια φορά αδιέξοδη και αναδεικνύει τα τεράστια λειτουργικά προβλήματα που έχουν φέρει τον οργανισμό της ΕΕ σε μαρασμό. Η εξίσου αδιέξοδη συνθήκη που πλαισιώνει τα ελληνοτουρκικά δημιουργεί ένα επικίνδυνο κοκτέϊλ. Παρόλα αυτά, η πολιτική συνεχίζεται και Ελλάδα και Κύπρος οφείλουν να ξέρουν ότι το επόμενο Σάββατο θα έχουν να διαχειριστούν μια νέα κατάσταση.
Οι τρεις επιλογές της ΕΕ για τις κυρώσεις και ποιά είναι η πιο πιθανή

Η ΕΕ έχει τρεις επιλογές. Η μια είναι η εξαιρετικά απίθανη. Υιοθέτηση σκληρών κυρώσεων για την Τουρκία η οποία θα δει την οικονομία της μέσα σε μισό μήνα να προσφεύγει στο ΔΝΤ. Η ΕΕ χρειάζεται την Τουρκία σαν ανάχωμα στη ρωσική προέλαση αλλά και λόγω του χάους της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Ο μύθος του γεωπολιτικού μονοπωλίου της Τουρκίας έχει στοιχειώσει την ΕΕ η οποία έτσι κι αλλιώς, δε φημίζεται για τη γνώση της μεγάλης εικόνας του γεωπολιτικού πλαισίου της Ευρασίας.

Η δεύτερη επιλογή της ΕΕ είναι η υιοθέτηση ήπιων κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας με πολλά διπλωματικά παράθυρα εντός του όποιου εγγράφου (για παράδειγμα, πότε τα μέτρα αυτά θα υιοθετηθούν και για ποιούς λόγους). Ένα γενικόλογο και φύσει διπλωματικό κείμενο γεμάτο αοριστολογίες, δε συμφέρει τις θέσεις Ελλάδας και Κύπρου και ενισχύει την Τουρκία η οποία έχει μάθει να δρα εντός ασαφών πλαισίων. Αυτό ανταποκρίνεται περισσότερο στη γερμανική θέση η οποία δεσμεύεται σαν χώρα που εγγυάται τα συμφέροντα κρατών-μελών της ΕΕ χωρίς να τερματίζει τη σχέση Τουρκίας - ΕΕ.

Τέλος, η τρίτη επιλογή είναι η απόφαση για τη δημιουργία ενός μηχανισμού επιβολής αυτόματων κυρώσεων που είναι ίσως η καλύτερη επιλογή για Ελλάδα και Κύπρο παρά τα προβλήματα που και αυτή έχει. Η δημιουργία ενός τέτοιου μηχανισμού, προϋποθέτει τον καθορισμό της απειλής. Πιο συγκεκριμένα, τον ορισμό των εκάστοτε προκλητικών ενεργειών. Για παράδειγμα, είναι μια navtex μεταξύ Μεγίστης και Ρόδου για άσκηση με πραγματικά πυρά (ακόμη και αν είναι εντός διεθνών υδάτων) πρόκληση; Χρήζει επιβολής κυρώσεων;

Η παγίδα που έχει στήσει η Τουρκία σε Ελλάδα και Κύπρο

Η Τουρκία διεκδικεί τα πάντα και έτσι θα συνεχίσει να κάνει. Το μεγάλο πλεονέκτημα της Τουρκίας στη διένεξή της με τον Ελληνισμό (Ελλάδα και Κύπρο) είναι οτι προσπαθεί να διαχωρίσει τα θέματα. Η Τουρκία γνωρίζει καλά οτι χτυπώντας την Ελλάδα, χτυπά ταυτόχρονα και την Κύπρο και αντιστρόφως. Από γεωστρατηγικής σκοπιάς, Ελλάδα και Κύπρος είναι ″ένα πράγμα″ για την Τουρκία. Επομένως, όταν αποσύρει το Oruc Reis και κρατά παράνομα εντός Κυπριακής ΑΟΖ το Yavuz και το Barbaros, για την Τουρκία δεν αποτελεί στην πραγματικότητα υποχώρηση ο ελλιμενισμός του Oruc Reis. Επίσης, δημιουργεί πρόβλημα σε Ελλάδα και Κύπρο στο θέμα της πίεσης που ακούν οι δύο χώρες στις Βρυξέλλες.

Η Τουρκία θέλει να δείξει οτι ούτε η Ελλάδα, ούτε η Κύπρος δίνουν αυτά που ζητάει η Τουρκία θέλοντας να δείξει οτι η ΕΕ σύρεται από δύο αδιάλλακτα κράτη. Η Κύπρος από τότε που ανέκυψε το ζήτημα της Λευκορωσίας, ορθώς διέκρινε και έψεξε τη διγλωσσία και την υποκρισία της ΕΕ η οποία επιθυμεί να επιβάλλει κυρώσεις στο Μινσκ αλλά κλείνει τα μάτια στην τουρκική παραβατικότητα αποθρασύνοντας την Άγκυρα που είναι πανθομολογούμενο οτι έχει εξελιχθεί σε διεθνή ταραξία.

Γιατί πιέζει την Κύπρο η Τουρκία; Για να μην υπογράψει τις κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας και να απομονωθεί από την ΕΕ. Η γερμανική ομάδα κρατών (εντός της οποίας είναι δυστυχώς και η Ιταλία και η Ισπανία) ψάχνει αφορμή για να στρέψει την πίεση στην Ελλάδα και στην Κύπρο με το αφήγημα οτι ″δεν μπορούν δύο κράτη- μέλη να σύρουν όλην την ΕΕ σε γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς″. Δυστυχώς, αυτή είναι η άποψη των Βρυξελλών. Ευτυχώς, δεν είναι αυτή η άποψη της Γαλλίας και της Αυστρίας.

Τουρκία, Κίνα, τελωνειακή Ένωση και η ευκαιρία για Ελλάδα και Κύπρο

Η οικονομική κατάσταση της Τουρκίας είναι τόσο κακή που ακόμη και μια φήμη για κατάρρευση της τουρκικής λίρας, αρκεί για να δώσει τη χαριστική βολή στην τουρκική οικονομία. Βέβαια, η ΕΕ δεν μπορεί να δεχθεί ότι είναι θέμα χρόνου η κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας και αφελώς θεωρεί οτι η σχέση Δύσης-Τουρκίας μπορεί να σωθεί. Ήδη η Άγκυρα έκρουσε την πόρτα του Πεκίνου και με βάση το έγκυρο Politico, το Πεκίνο θα δώσει ανάσα στην Τουρκία. Με άλλα λόγια, το νέο ″ΔΝΤ″ για την Τουρκία θα είναι το Πεκίνο και η παγίδα χρέους που εφαρμόζει η Κίνα παγκοσμίως. Οι κυρώσεις που θα υπάγονται στην δεύτερη επιλογή που αναφέρθηκε παραπάνω, δεν έχουν νόημα για την Ελλάδα και για την Κύπρο καθώς και θα δώσουν την απαραίτητη αφορμή στον Ερντογάν να θέσει αντίμετρα σε όλην την ΕΕ, καθιστώντας μελλοντικά την Ελλάδα και την Κύπρο ″υπεύθυνες″ για τη ζημιά που θα υποστούν οι Βρυξέλλες.

Το έργο αυτό έχει ξαναπαιχτεί πολλές φορές, όταν η ΕΕ άλλαξε γνώμη για την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Οι Βρυξέλλες τότε, έλεγαν στους Τούρκους οτι ″Ελλάδα και Κύπρος δεν θέλουν την Τουρκία στην ΕΕ″. ’Ετσι κι αλλιώς, οι υποβαθμίσεις για την τουρκική οικονομία θα συνεχίσουν, ειδικά αν όντως αποφάσισαν οι Τούρκοι να καταφύγουν στην Κίνα.

Ελλάδα και Κύπρος δεν πρέπει να ξεχνούν τον στρατηγικό τους στόχο που δεν είναι άλλος από την ματαίωση-ακύρωση των τουρκικών αναθεωρητικών σχεδίων. Σε τακτικό επίπεδο, μια ″αποτυχία της ΕΕ″ να επιβάλλει κυρώσεις στην Τουρκία, χωρίς να αποσύρει την απειλή για ″ενδεχόμενες κυρώσεις″⁣ στο μέλλον, είναι προς όφελος του Ελληνισμού. Άρα η δημιουργία ενός μηχανισμού αυτόματων κυρώσεων, ίσως είναι η καλύτερη επιλογή.

Η Κύπρος δεν πρέπει να μπλοκάρει τις κυρώσεις για τη Λευκορωσία γιατί η γερμανική πλευρά θα βρει τρόπο να διασύρει την Κύπρο εντός της ΕΕ όταν το ίδιο το Βερολίνο θεωρεί ″εσωτερική του υπόθεση″ το Nord Stream 2. Να σημειώσουμε οτι και η Γαλλία είναι εναντίον του ρωσικού αγωγού.

Η μεγάλη μας αρωγή είναι η Γαλλία και έτσι Ελλάδα και Κύπρος δεν πρέπει να φέρουμε τώρα σε δύσκολη θέση το Παρίσι το οποίο προσπαθεί να δείξει και στις ΗΠΑ ότι υπάρχει πρόβλημα ηγεσίας στην ΕΕ και οτι η Γαλλία είναι η κατάλληλη χώρα για να διαχειριστεί επιτυχώς τις ευρωπαϊκές υποθέσεις υποστηρίζοντας παράλληλα τα αμερικανικά συμφέροντα.

Η Κύπρος όπως και η Ελλάδα, έχουν ένα πολύ ισχυρότερο χαρτί στα χέρια τους το οποίο πρέπει να χρησιμοποιήσουν στην ώρα του και εκεί δε θα είναι μόνες. Πρόκειται για την ανανέωση της Τελωνειακής Ένωσης μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Σε αυτό το ζήτημα, veto δε θα ασκήσουν μόνο οι χώρες που συνιστούν τον Ελληνισμό, αλλά και η Γαλλία και η Αυστρία. Κανείς Γερμανός δε θα μας πει τίποτε και ίσως τότε ο Γερμανός πρέσβης ξανασκεφτεί τα όσα είπε στην Βουλή των Ελλήνων. Η Τελωνειακή Ένωση είναι υπόθεση δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ και θα πονέσει πραγματικά την Τουρκία αλλά και όλους εκείνους τους εταίρους μας στην ΕΕ οι οποίοι προσπαθούν να ξεφορτωθούν όπως-όπως το ελληνοτουρκικό ζήτημα.

Η πόρτα που μας ανοίγει με τη μη επιβολή κυρώσεων

Η υιοθέτηση ενός μηχανισμού κυρώσεων ο οποίος θα ενεργοποιείται κάθε φορά, είναι η καλύτερη λύση για την Ελλάδα και για την Κύπρο οι οποίες, θα μπορούν να δηλώνουν δυσαρεστημένες στην ΕΕ για τη μη υιοθέτηση άμεσων και επώδυνων κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας. Έτσι θα έχουν κερδίσει έναν μηχανισμό που θα απειλεί την Τουρκία, αλλά και εκείνον τον διπλωματικό και στρατηγικό χώρο ώστε να κάνουν ό,τι μπορούν για να αμυνθούν. Η ενεργοποίηση της όποιας αμυντικής συμφωνίας με τη Γαλλία (ή η ανακοίνωσή της) είναι η καλύτερη λύση για Ελλάδα και Κύπρο καθώς η Γαλλία θα ήθελε πολύ να δείξει ότι μπορεί να δείξει αλληλεγγύη στα κράτη της ΕΕ. Αυτό που χρειαζόμαστε άλλωστε είναι να μειώσουμε τις απειλές της Τουρκίας ώστε να μην είναι πραγματοποιήσιμες και έτσι στο τραπέζι του διαλόγου η Τουρκία να μην μπορεί να αποθρασύνεται.

Η σκληρή ισχύς είναι η γλώσσα του Ερντογάν και το Παρίσι τη μιλά πολύ καλύτερα. Όσο η Τουρκία θα κλονίζεται από την τουρκική αντιπολίτευση και από την ραγδαία επιδείνωση της οικονομίας, η Ελλάδα πρέπει να εντείνει την παρελκυστική της πολιτική και μετά τις 25 Σεπτεμβρίου όπου τα δύο σκέλη της θα είναι η ενεργοποίηση της αμυντικής συμφωνίας με τη Γαλλία και η απειλή με ενταφιασμό της ανανέωσης της Τελωνειακής Ένωσης μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας.

Αλέξανδρος Θ. Δρίβας
Διεθνολόγος -Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ - Research Fellow in HALC (Hellenic American Leadership Council)

HuffingtonPost