Όπου «λαλούν» πολλοί μεσολαβητές, ο Ταγίπ χαίρεται.

Οι αυτοσχεδιασμοί των ερασιτεχνών μεσολαβητών και η αδυναμία των πιο έμπειρων μεσολαβητών να ακουμπήσουν την πραγματική αιτία του προβλήματος, απειλούν να θολώσουν την εικόνα που διαμορφώνει η τουρκική απειλή στην Ανατολική Μεσόγειο και να προσφέρουν επιχειρήματα στην Τουρκία ώστε να βγει από την δύσκολη θέση και να προβληθεί ως δύναμη του «διαλόγου» και της «συνεννόησης».
Καθώς η άμμος στην κλεψύδρα εξαντλείται και τα επόμενα 24ωρα η Τουρκία με νέα NAVTEX ή με την δημοσίευση νέων αδειών για έρευνες βάσει του τουρκολυβικου Μνημονίου έως τα όρια των χωρικών υδάτων των 6 ν.μ. των νησιών, θα κορυφώσει την κλιμάκωση των προκλήσεων της, δείχνοντας ότι θέλει εκβιαστικά να οδηγήσει την κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο είτε σε εκούσια αποδοχή των όρων της είτε σε θερμή αναμέτρηση, οι επίδοξοι και αυτόκλητοι μεσολαβητές τελικά όχι μόνο δεν συγκρατούν την Τουρκία αλλά πιθανότατα την ενθαρρύνουν.

Όταν η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι προφανώς η όποια παρέμβαση του ΝΑΤΟ θα είναι ίσων αποστάσεων και ότι στο εσωτερικό της Ε.Ε. υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός κρατών μελών που παρακολουθούν αδιάφορα τα τεκταινόμενα στην Αν.Μεσόγειο και συνεπώς η όποια παρέμβαση της Ε.Ε. θα μετατραπεί επίσης σε πρωτοβουλίες ίσων αποστάσεων, η Τουρκία παίρνει το λάθος μήνυμα. Και θεωρεί ότι μπορεί ατιμώρητα και χωρίς συνέπειες να επιβάλει την αναθεωρητική ατζέντα της.

Σε ό,τι αφορά την Ευρώπη εφόσον δεν υπάρξει ρητή και κατηγορηματική απόφαση, χωρίς να τεθούν πρόσθετες προϋποθέσεις, για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία τώρα, θα χαθεί ένα σημαντικό όπλο το οποίο δύσκολα θα ενεργοποιηθεί στο μέλλον.

Η ζημιά των «μεσολαβήσεων», που καμιά δεν στρέφεται στην πηγή του προβλήματος, είναι ορατή καθώς τις επόμενες ημέρες όχι μόνο ο κ. Ερντογάν και ο κ.Τσαβούσογλου αλλά και εταίροι ως ουδέτεροι τρίτοι θα συστήνουν «διάλογο» ώστε να αποκλιμακωθεί η κρίση και να μην επιβληθούν κυρώσεις φοβούμενοι την αντίδραση του Ερντογάν. Όμως αυτή η προσέγγιση εξομοιώνει το θύμα με τον θύτη και προφανώς δεν εξηγεί πως θα μπορούσε η Ελλάδα να συμβάλει στην αποκλιμάκωση. Εκτός εάν εννοούν την αποδοχή εκ μέρους της Ελλάδας των τετελεσμένων που επιχειρεί να επιβάλει η Άγκυρα, ως τον τρόπο για την εκτόνωση της έντασης.

Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ και λόγω της δικής του ιδιαίτερης σχέσης με την Άγκυρα αλλά και λόγω της ίδιας της ιδιαιτερότητας του ΝΑΤΟ είναι προφανές ότι δεν μπορεί να έχει κανέναν ουσιαστικό ρόλο στην αποκλιμάκωση της κρίσης. Ούτε μπορεί να υπάρχει ελληνοτουρκικός διάλογος έστω και σε τεχνικό επίπεδο στο ΝΑΤΟ, όπου οι δυο χώρες θα βρεθούν να συζητούν μεταξύ τους για το πως η παραβίαση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων θα γίνεται με... ασφάλεια για τα τουρκικά πλοία και με τρόπο που θα αποφεύγεται το ατύχημα.

Η Ελλάδα προκειμένου να μην δοθεί λαβή για σχόλια ότι απορρίπτει εκ προοιμίου τις, «καλών προθέσεων» πρωτοβουλίες του κ.Στόλτενμπεργκ θα απαντήσει στις τεχνικού χαρακτήρα προτάσεις του, αφού όμως σήμερα υπάρξει πλήρης και επαρκής παρουσίαση της κατάστασης από τον ειδικό σε τέτοιες αποστολές Μόνιμο Αντιπρόσωπο της χώρας μας στο ΝΑΤΟ πρέσβη Σπύρο Λαμπρίδη, ο οποίος θα επιστήσει την προσοχή της Συμμαχίας στο γεγονός ότι η Τουρκία δεν απειλεί μόνο την Ελλάδα, την Κύπρο και την Γαλλία αλλά υπονομεύει την αποτελεσματική δράση του ΝΑΤΟ σε μια από τις πιο ευαίσθητες και εύφλεκτες περιοχές του Πλανήτη. Και προφανώς η αποδυνάμωση της αποτελεσματικότητας του ΝΑΤΟ από την Τουρκία θα μπορούσε να συνδεθεί από τρίτους και με την στενή πολιτική και στρατιωτική σχέση που έχει με τον βασικό αντίπαλο του ΝΑΤΟ, την Ρωσία.

Δεν είναι τυχαίο ότι η Τουρκιά επιχείρησε χθες να κατηγορήσει την Ελλάδα ότι καθυστέρησε τον «διάλογο» στο ΝΑΤΟ προβλέποντας μάλιστα ότι θα γίνει στις 10 Σεπτεμβρίου. Η ημερομηνία αυτή δεν είναι τυχαία, καθώς η Τουρκία φυσικά θα ήθελε να δεσμευθεί η Ελλάδα ενώπιον του ΓΓ σε κάποιες επιδερμικές προτάσεις για την απαγκίστρωση σταδιακά των δυνάμεων που έχουν συγκεντρωθεί στην περιοχή , πριν από την λήξη της συγκεκριμένης NAVTEX η οποία λήγει στις 12 Σεπτεμβρίου και πιθανότατα θα ανανεωθεί…

Η πρόταση του Σαρλ Μισέλ του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για διεθνή η περιφερειακή διάσκεψη για τα προβλήματα της περιοχής πρόκειται περί επικίνδυνου αυτοσχεδιασμού. Κανείς δεν γνωρίζει τι εννοεί ο Βέλγος πολιτικός, τι διάσκεψη θα είναι αυτή, ποιοι και με ποια ιδιότητα θα συμμετέχουν, ποιο θα είναι το αντικείμενο της και ο στόχος της. Επίσης δεν απαντά στο μείζον ερώτημα, πως θα καθίσουν στο ίδιο τραπέζι η Κύπρος ως χώρα της περιοχής και χώρα μέλος της Ε.Ε της οποίας ηγείται ο ίδιος ο Σ.Μισέλ , με την Τουρκία η οποία δεν αναγνωρίζει τη Κυπριακή Δημοκρατία. Γιατί είναι προφανές ότι σε μια τέτοια Διάσκεψη δεν μπορεί, αν έτσι το σκέφτονται ορισμένοι, να παρακαθίσουν εκπρόσωποι των Τουρκοκυπρίων καθώς αυτό θα συνιστούσε αναγνώριση του ψευδοκράτους.

Όμως λίγες ήμερες πριν από την Σύνοδο Κορυφής που η συζήτηση έπρεπε να εστιάζεται στην αποστολή του καθαρού μηνύματος στην Τουρκία « η αποσύρονται τα πλοία και ξεκινά διάλογος ή αντιμετωπίζει άμεσα κυρώσεις», οι προτάσεις του Σαρλ Μισέλ μάλλον διευκολύνουν παρά ασκούν πίεση στην Τουρκία.

Η γερμανική πρωτοβουλία ήταν προβληματική καθώς παρά το γεγονός ότι η κ.Μέρκελ απουσία ηγεσίας στην Ουάσιγκτον ήταν η μόνη που μπορούσε να μιλήσει πειστικά στον πρόεδρο Ερντογάν, επέλεξε και η ίδια τις ίσες αποστάσεις και την σιωπή μπροστά στις απειλές Ερντογάν εναντίον της Ελλάδας, της Κύπρου αλλά και της Γαλλίας, ενώ έδειξε άτολμη και φοβισμένη όταν η Άγκυρα θρασύτατα και απροκάλυπτα απείλησε με νέο «2015» στο μεταναστευτικό.

Η απουσία άμεσης δυναμικής απάντησης της Γερμανίας ως προεδρεύουσας της Ε.Ε. στις απειλές αυτές, καθιστούν ολόκληρη την Ε.Ε. ακόμη πιο ευάλωτη στους εκβιασμούς του κ.Ερντογάν.

Το Βερολίνο είναι σε δύσκολη θέση καθώς ο Τ.Ερντογάν δεν του αφήνει κανένα περιθώριο ώστε να μπορέσει να δικαιολογήσει μια πιο χαμηλών τόνων συζήτηση στην Σύνοδο Κορυφής στις 24 Σεπτεμβρίου σε ότι αφορά τις κυρώσεις ή ακόμη και να βάλει στο τραπέζι όπως προγραμμάτιζαν ορισμένοι στην Ε.Ε. την συζήτηση μια γενναίας «προσφοράς» προς την Τουρκία με τη ελπίδα ότι έτσι θα χαλιναγωγηθεί ο Τ.Ερντογάν και η Τουρκία θα επιλέξει την σχέση με την Ε.Ε. εγκαταλείποντας τον ηγεμονικό περιφερειακό ρόλο της. Ένα αφήγημα που ταιριάζει στα συμφέροντα και στο προφίλ της Γερμανικής πολιτικής αλλά προς το παρόν μοιάζει μάλλον με σενάριο επιστημονικής φαντασίας.

Νίκος Μελέτης
Liberal