Η πολιτική ορθότητα και η πραγματικότητα

Η πολιτική ορθότητα δεν επιτρέπει να το επαναλαμβάνουμε, άλλα ο λαός καθημερινά θυμίζει: «Τούρκον έχεις φίλο; Τότε κράτα ξύλο»

Προσφάτως με απολύτως σαφή πολιτικό, αλλά και διπλωματικό λόγο το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρανοήσεων και υπεκφυγών. Απαιτείται από τον σύμμαχο στην Άγκυρα να τηρήσει τις νατοϊκές του δεσμεύσεις και να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο κυρίως απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Η Ουάσιγκτον αναπτύσσοντας τη γεωστρατηγική πολιτική της υπολογίζει στην ισότιμη συμμετοχή της Τουρκίας για την προώθηση της στρατηγικής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Την άποψη αυτή συμμερίζονται και όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ, τα οποία υπενθυμίζουν στην Τουρκία με κάθε τρόπο ότι δεν μπορεί να αποκλίνει με τόσο ακραίες αποφάσεις από τις επιλογές της Συμμαχίας. Παρορμητικές τοποθετήσεις και συναισθηματικά φορτισμένες επιλογές δεν αρμόζουν στην πολιτική και ιδιαίτερα σε μία στρατιωτική συμμαχία όπως το ΝΑΤΟ. Η Άγκυρα αναλογιζόμενη την απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας να προβεί στην αγορά των S-300 παρέβλεψε το σημαντικότερο στοιχείο διαφοροποίησης των δύο περιπτώσεων. Η Κύπρος δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ.

Παρά την εντονότατη επιχειρηματολογία που έχουν αναπτύξει οι ΗΠΑ για το θέμα αυτό, η Άγκυρα επιμένει να το διατηρεί ως προτεραιότητα των επιλογών της πολώνοντας τη σχέση της με την Ουάσιγκτον, αλλά και με όλους τους άλλους συμμάχους καθώς και με κάθε χώρα που προσβλέπει σε μία δημιουργική και ισορροπημένη σχέση με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Βεβαίως η Τουρκία εκτιμά ότι μπορεί να διατηρήσει αυτή την αντιπαράθεση υπολογίζοντας ότι θα επιτύχει την εκτόνωση της έντασης μόλις ανακοινώσει ότι θα αποπληρώσει την οικονομική υποχρέωση της προς τη Ρωσία για την αγορά των S-400 και θα δεσμευτεί ότι δεν θα τους αναπτύξει στο πλαίσιο της συμμαχίας σύμφωνα με τις απαιτήσεις των ΗΠΑ.

Με τις ρυθμίσεις αυτές η Τουρκία ο προσδοκά την οικονομική ικανοποίηση της Ρωσίας, πολιτικές επιστροφές και άρση όλων των περιορισμών που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ. Ταυτοχρόνως εκτιμάται από την τουρκική πολιτική ηγεσία ότι η μεθόδευση θα συμβάλει στην ενίσχυση της πολιτικής θέσης του προέδρου Ερντογάν στο εσωτερικό της χώρας, στην ενδυνάμωση της ηγεμονικής της θέσης μεταξύ των μουσουλμανικών κρατών, η Τουρκία ανταγωνίζεται τη Σαουδική Αραβία, και τέλος στην καθιέρωση της ως ισχυρή φωνή στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου προσδοκώντας πλεονεκτήματα στη συζήτηση για το Κυπριακό και τις θαλάσσιες ζώνες.

Βέβαια η διεθνής κοινότητα πρέπει να διερευνήσει πώς Τουρκία θα καλύψει τις οικονομικές υποχρεώσεις που έχει αναλάβει έναντι της Μόσχας με το συμβόλαιο για την αγορά τωνS-400. Η Τουρκική Δημοκρατία υποχρεώνεται να είναι διαφανής ως προς την εξασφάλιση και τη δαπάνη των χρηματικών πόρων πρωτίστως προς τον τουρκικό λαό και δευτερευόντως προς τους συμμάχους και φίλους.

Το ταξίδι στο Κουβέιτ, Κατάρ και Ομάν δείχνει την αγωνία της τουρκικής ηγεσίας, αλλά και μία διάθεση διατήρησης διαφορών μεταξύ των χωρών στην περιοχή αυτή. Επισκέπτεται κράτη του Κόλπου σε μία περίοδο που τα αποτελέσματα της Συμφωνίας της Αλ Ούλα, που εκτόνωσε την ένταση μεταξύ των χωρών του Κόλπου αλλά και του Κατάρ με την Αίγυπτο, δεν έχουν ακόμη αφομοιωθεί από τα κράτη μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου. Η πρωτοβουλία της Τουρκίας επιβεβαιώνει συμπεριφορά που παραβλέπει τις διεθνείς επιδιώξεις και προκρίνει ενέργειες που εκβιάζουν διπλωματική υποστήριξη χωρίς να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη οι διαθέσεις των χωρών που συμπεριλαμβάνονται στο ταξιδιωτικό πρόγραμμα του τούρκου Υπουργού Εξωτερικών. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία συμπεριφέρεται με αυτό τον τρόπο και ανατρέχοντας το πρόσφατο παρελθόν θα διαπιστώσουμε ότι η υποδοχή που επιφυλάχθηκε σε Τούρκο υψηλό επισκέπτη ήταν διπλωματικά συντομότατη μάλλον ψυχρή παρά την αβρότητα της αραβικής φιλοξενίας.

Ηγεσίες που συγκεντρώνουν τη διεθνή δυσαρέσκεια, την σκληρή κρητική, την κόπωση φίλων και συμμάχων πρέπει να ενσκήψουν με ιδιαίτερη πολιτική ευαισθησία και στο εσωτερικό της χώρας τους κυρίως όταν ο λαός τους δοκιμάζεται οικονομικά και κοινωνικά.

Επισημαίνονται όλες οι προκλήσεις που αυξάνουν τις απειλές στη διεθνή σταθερότητα, κυρίως την εποχή της πανδημίας και της αδυναμίας παγκόσμιου συντονισμού για την αντιμετώπισή της , επειδή οι τουρκικές κινήσεις και δηλώσεις εντείνουν τα προβλήματα και εκτρέφουν τη διεθνή τρομοκρατία.

Οι χειρισμοί του Προέδρου Ερντογάν οδηγούν τη χώρα του σε μία συνεχή αντιπαράθεση με το σύνολο των χωρών του κόσμου. Βεβαίως με την ακραία πολιτική της η Τουρκία έχει εξασφαλίσει κάποιες φιλίες και συμμαχίες που στηρίζουν την τουρκική οικονομία και πιθανώς να αναλάβουν και την αποπληρωμή του συμβολαίου με τη Μόσχα, αν διαπιστώνουν ότι με αυτό τον τρόπο συμβάλλουν στη διατήρηση της σταθερότητας και της ειρήνης. Η Άγκυρα διασώζεται από την επιβολή κυρώσεων επειδή το Βερολίνο αγωνιά για το μέλλον των κοινών εξοπλιστικών τους προγραμμάτων, αλλά και για την υπερβολική έκθεση των γερμανικών τραπεζών στην τουρκική οικονομία.

Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου
Έθνος