«Συμμαχία» Ελλάδας - Ισραήλ: Η Αθήνα την θέλει έχοντας κατά νου την Τουρκία και η Ιερουσαλήμ την ΕΕ

Τι επιδιώκουν Ελλάδα και Ισραήλ με τη σύσφιγξη των σχέσεών τους στον στρατιωτικό τομέα;

Τι επιδιώκουν Ελλάδα και Ισραήλ με τη σύσφιγξη των σχέσεών τους στον στρατιωτικό τομέα; Η απάντηση που δίνει η γερμανική εφημερίδα, Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), σε δημοσίευμά της με τίτλο «ποιος είναι φίλος και ποιος εχθρός;», είναι ότι «η Αθήνα το κάνει έχοντας κατά νου την Τουρκία και η Ιερουσαλήμ την Ευρωπαϊκή Ενωση».

Με αφορμή τη συμφωνία που υπέγραψαν Ελλάδα και Ισραήλ, που θα κοστίσει για τη χώρα μας 1,3 δισ, κατ' άλλους ακόμα και 1,8 δισ. ευρώ, προκειμένου να δημιουργηθεί στην Καλαμάτα αεροπορικό κέντρο εκπαίδευσης, με αγορές ιταλικών εκπαιδευτικών αεροσκαφών, η γερμανική εφημερίδα σημειώνει ότι η προσέγγιση των δύο χωρών εδώ και μια δεκαετία αναπτύσσεται συνεχώς.

Να σημειωθεί ότι η Αθήνα έχει δρομολογήσει πάμπολλα προγράμματα, μεταξύ των άλλων και στον τομέα της αγοράς εξοπλισμών από το Ισραήλ. Μη επανδρωμένα αεροσκάφη, σύγχρονα αντιαρματικά συστήματα, πώληση της ΕΛΒΟ, προθέσεις για μεταφορά του έργου συντήρησης ελληνικών C-130 στο Ισραήλ, έργο όμως που συναντά ιδιαίτερα σοβαρότατες αντιδράσεις στην ΕΑΒ, συζητήσεις για προώθηση ισραηλινών σχημάτων σε -κρίσιμης σημασίας για την αμυντική ικανότητα της Πολεμικής Αεροπορίας- εταιρεία, κ.ο.κ.

Η Ελλάδα ως «διαμεσολαβητής»

Κατά την άποψη της FAZ, η σύσφιγξη των στρατιωτικών σχέσεων της Ελλάδας με το Ισραήλ, επουδενί μπορεί να αντικαταστήσει τον ρόλο που παίζουν οι ΗΠΑ. Πόσο μάλλον, αφού έχει προκύψει ένα «κενό ασφαλείας» στην περιοχή και η Ελλάδα είναι «ο φυσικός σύμμαχος» της Ουάσιγκτον που σπευδει να το καλύψει.

Παρά ταύτα, όπως δήλωσε πρόσφατα ο πρέσβης του Ισραήλ στην Αθήνα, Γιόσι Αμράνι (Yossi Amrani), θα μπορούσε να συμπληρώσει τον ρόλο των ΗΠΑ.

Εύλογα, βέβαια, γεννάται το ερώτημα που συχνά ανακινείται στους πολιτικούς και στρατιωτικούς κύκλους της χώρας μας εδώ και χρόνια: Εκτός από τα οικονομικά συμφέροντα του Ισραήλ, πρόκειται για μια στρατηγική συμμαχία που θα διαρκέσει σε βάθος χρόνου, ή εάν τα ξαναβρεί το Ισραήλ με την Τουρκία, η Ελλάδα για μια ακόμη φορά θα βρεθεί «αδειασμένη»;

Ο Ισραηλινός πρέσβης, Γ.Αμράνι, μιλάει για «στρατηγική συμμαχία». Σημειώνει, δε, ότι «η Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσει ως διαμεσολαβητής υπέρ ημών με χώρες με τις οποίες δεν έχουμε ακόμη πλήρεις σχέσεις». Δηλαδή, με αραβικές. Κάτι που ήδη γίνεται.

Να σημειωθεί ότι, παράλληλα με την αποκατάσταση των σχέσεων αραβικών χωρών με το Ισραήλ, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η στενότερη στρατιωτική συνεργασία με την Αίγυπτο, τα Εμιράτα και την Σαουδική Αραβία. Μια «συμμαχία», στην οποία, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, έχουν ενταχθεί -αν δεν είναι οι εμπνευστές του σχεδίου- το Ισραήλ και οι ΗΠΑ. Το ίδιο και η Γαλλία.

Εκτός αυτής της «συμμαχίας» βρίσκεται η Τουρκία. Κάτι που συχνά έχει προκαλέσει τις έντονες διαμαρτυρίες της Αγκυρας περί προσπαθειών «απομόνωσής» της και «αποκλεισμού» της από τα «δικαιώματά» της στην Ανατολική Μεσόγειο, κ.ο.κ.

Η σχέση Ισραήλ - Τουρκίας

Αραγε, το Ισραήλ θα ήθελε να έχει για πάντα την Τουρκία απέναντί του; Αναμφισβήτητα, όλα τα παραπάνω «σχήματα» που προκαλούν εκνευρισμό στην Αγκυρα, αναπτύσσονται προκειμένου να περιορίζουν τις τουρκικές φιλοδοξίες που συνοδεύονται από ξέφρενη αλαζονεία, επιθετικότητα και αναθεωρητισμό.

Ωστόσο, κατά την Frankfurter Allgemeine Zeitung, στο επίκεντρο της εμβάθυνσης των σχέσεων της Ιερουσαλήμ με την Αθήνα, δεν είναι ούτε η Τουρκία ούτε τόσο οι στρατιωτικοί λόγοι

Σύμφωνα με την γερμανική εφημερίδα, το Ισραήλ δεν θέλει να εμπλακεί άμεσα στην ελληνοτουρκική διαμάχη. Παρ' ότι βρίσκεται στο πλευρό της Αθήνας, διατηρεί ακόμα ανοιχτές τις πόρτες προς την Άγκυρα. «Το ζητούμενο είναι η ένταξη, όχι ο αποκλεισμός». Αλλά είναι η Άγκυρα αυτή που θα πρέπει να προβεί στις απαραίτητες χειρονομίες καλής θέλησης.

Κατά τη διάρκεια της ελληνοτουρκικής έντασης, πέρυσι, στην Ανατολική Μεσόγειο, προσθέτει η εφημερίδα, η Ιερουσαλήμ επέδειξε αυτοσυγκράτηση σε επίπεδο δηλώσεων. Οι λόγοι είναι πολλοί. Ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Ισραήλ - Τουρκίας είναι επτά φορές μεγαλύτερος από αυτόν με την Ελλάδα.

Το Ισραήλ, επίσης, εισάγει σημαντικό μέρος των ενεργειακών πόρων του από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Τουρκίας, παρατηρεί η εφημερίδα, ενώ Ισραήλ και Τουρκία έχουν κοινό εχθρό την σιιτική πολιτοφυλακή, Χεζμπολάχ. Ωστόσο, υπάρχει σημαντική διαφωνία σε σχέση με την ιδεολογική υποστήριξη του Ερντογάν προς τις ισλαμιστικές δυνάμεις, σημειώνει η FAZ.

Αξιον ιδιαίτερης σημασίας είναι ότι πέρυσι, στον πόλεμο Αζερμπαϊτζάν - Αρμενίας, δεν ήταν μόνο η Τουρκία που έσπευσε να βοηθήσει στρατιωτικά τους «ομόθρησκους» και «ομοεθνείς», κατά τους ισχυρισμούς της, Αζέρους. Ηταν και το Ισραήλ. Κάτι που εκτιμάται ότι, αφενός οφείλεται στους ενεργειακούς πόρους που εισάγει, αφετέρου στη σημασία που έχει το Αζερμπαϊτζάν για το Ισραήλ ως «βάση» ενάντια στο Ιράν.

Σύμφωνα με την Jerusalem Post, μάλιστα, η ισραηλινή εταιρεία οπλικών συστημάτων, Elbit Systems, η οποία πήρε τη «δουλειά» στην Καλαμάτα, πούλησε το drone, SkyStriker, στο Αζερμπαϊτζάν. Να σημειωθεί ότι τα ισραηλινά drones αποδείχτηκαν τα πλέον «θανατηφόρα» και αποτελεσματικά στον τελευταίο πόλεμο στον Καύκασο.

Παρ' όλα αυτά, αν και είναι γνωστά τα ανοίγματα που επιχειρεί η Τουρκία προς το Ισραήλ, έως τώρα έχουν μείνει αναπάντητα. Επιπλέον, δεν είναι λίγοι οι Ισραηλινοί παράγοντες που, είτε κατ' ιδίαν, είτε και δημοσίως, θεωρούν ότι οι σχέσεις Ισραήλ - Τουρκίας δεν πρόκειται να έλθουν στην κατάσταση που ήταν εάν δεν αποχωρήσει ο Ερντογάν. Μένει, βέβαια, να αποδειχθούν στην πράξη όλα αυτά.

Πάντως, όπως επισημαίνει η FAZ, μέχρι πριν από δέκα χρόνια το Ισραήλ είχε τις καλύτερες σχέσεις με την Τουρκία. Η, δε, ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία πραγματοποιούσε πολύ συχνά ασκήσεις στην Τουρκία. Ωστόσο, οι μακροχρόνια καλές σχέσεις Ισραήλ - Τουρκίας πάγωσαν, μεταξύ των άλλων και εξαιτίας της Γάζας, η Αγκυρα έκλεισε τις τις βάσεις και τον τουρκικό εναέριο χώρο για τα ισραηλινά μαχητικά.

Με το βλέμμα στην ΕΕ

Κατά την Frankfurter Allgemeine Zeitung, η σχέση του Ισραήλ με την Ελλάδα έχει κυρίως διπλωματικούς και οικονομικούς στόχους.

Γενικότερα, σημειώνει, το Ισραήλ δεν θέλει να δεσμεύεται με επίσημες στρατιωτικές συμμαχίες. Θέλει να διατηρεί πλήρη ελευθερία κινήσεων. Ταυτόχρονα, όμως, «δεν είναι στο DNA του Ισραήλ το να απομονώνεται», σημειώνει ο ειδικός σε θέματα ενέργειας και πρώην διπλωμάτης, Μάϊκλ Χαράρι (Michael Harari).

Το Ισραήλ δεν έχει κανένα πρόβλημα σε σχέση με την τρέχουσα κατάσταση στη Μεσόγειο, σημειώνει η εφημερίδα, η οποία παρατηρεί ότι, όσον αφορά την Ελλάδα, το ζητούμενο για την Ιερουσαλήμ είναι να αποκτήσει περισσότερη επιρροή και πρόσβαση στην ΕΕ.

Εξάλλου τονίζει ότι, όταν ο Ισραηλινός πρέσβης στην Αθήνα, Γ.Αμράνι, στη διάρκεια της συνέντευξής του στον ραδιόφωνο του ισραηλινού Στρατού, ρωτήθηκε για τις ανακοινώσεις από τις Βρυξέλλες σε σχέση με την προσάρτηση περιοχών της Δυτικής Όχθης στο Ισραήλ και τα επαπειλούμενα αντίμετρα, αυτός απάντησε: «Περιμένουμε από την Ελλάδα να είναι για εμάς άγκυρα υποστήριξης στην ΕΕ».

Τελικώς, αναφέρει η FAZ, δεν υπήρξαν κυρώσεις της ΕΕ. Κάτι που, σύμφωνα με διπλωμάτες, οφειλόταν και στην ελληνική παρέμβαση.

Η Αθήνα, λοιπόν, συνεχίζει η γερμανική εφημερίδα, θεωρείται μέρος της επιλεκτικής συνεργασίας που κάνει το Ισραήλ με συγκεκριμένα κράτη της ΕΕ και όχι με την ΕΕ ως σύνολο, προκειμένου να υπονομευθούν οι θέσεις της ΕΕ σε σχέση με την σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.

Μέχρι στιγμής αυτό συμβαίνει με επιτυχία, παρατηρεί η FAZ, για να προσθέσει: Όσοι γνωρίζουν, λένε με κάποια υπερβολή ότι το Ισραήλ είναι πάντα καλά ενημερωμένο για τα έγγραφα που συζητούνται στις Βρυξέλλες, και μάλιστα από τους Έλληνες. «Αναμένουμε ότι οι καλές μας σχέσεις θα αντικατοπτρίζονται στους διάφορους διεθνείς οργανισμούς», ανέφερε επίσης ο πρέσβης, Γ.Αμράνι.

Διακομματικά, διαχρονικά

Είναι αξιοσημείωτο, προσθέτει η Frankfurter Allgemeine Zeitung, ότι από ελληνικής πλευράς η πορεία της προσέγγισης με το Ισραήλ έχει επιβιώσει όλων των κυβερνητικών αλλαγών των τελευταίων ετών.

Ακόμη και η ελληνική Αριστερά, η οποία παραδοσιακά τασσόταν υπέρ του αραβικού κόσμου, δεν άλλαξε κάτι σε σχέση με αυτό.

Η προσέγγιση ξεκίνησε από τον τότε πρωθυπουργό, Γιώργο Παπανδρέου, το 2010. Ο συντηρητικός διάδοχός του, Αντώνης Σαμαράς, συνέχισε αυτήν την πολιτική. Το ίδιο και μετά το 2015 ο Αλέξης Τσίπρας.

Επιπλέον, η κατά καιρούς συμμετοχή πολλών ανοιχτά αντισημιτών υπουργών σε διάφορες ελληνικές κυβερνήσεις δεν άλλαξε τίποτα σε σχέση με αυτό σε βάθος χρόνου.



Θανάσης Αργυράκης

Ο Θανάσης Αργυράκης είναι δημοσιογράφος με μακρόχρονη εμπειρία στο διπλωματικό ρεπορτάζ και το ρεπορτάζ άμυνας