Η Ε.Ε. δεν θα αλλάξει πολιτική, όσο Κύπρος και Ελλάδα υιοθετούν τον κατευνασμό έναντι της Τουρκίας

«Η κατευναστική πολιτική της ΕΕ έναντι της Τουρκίας δεν αλλάζει όταν Κύπρος και Ελλάδα την υιοθετούν»

Άννα-Μαρία Ευτυχίου

Ο ευρωβουλευτής Κώστας Μαυρίδης σε συνέντευξή του στη «Σ» τονίζει πως η πολιτική τού κατευνασμού με τα «δώρα» προς την Τουρκία τροφοδοτεί τη βαναυσότητα του καθεστώτος εντός και την επεκτατικότητά του εκτός και δεν αντιπροσωπεύει τους πολίτες της ΕΕ

Με τη σύγχρονη εκδοχή της πολιτικής του κατευνασμού που εφαρμόστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’30 προς το χιτλερικό καθεστώς, για την οποία η ανθρωπότητα πλήρωσε βαρύ τίμημα, παρομοιάζει ο ευρωβουλευτής Κώστας Μαυρίδης τη «θετική ατζέντα» που κατέληξε να προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην Τουρκία. Ο ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ και μέλος της Πολιτικής Ομάδας της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε συνέντευξή του στη «Σημερινή», μιλά για

τα «δώρα» της ΕΕ προς την Τουρκία, τονίζοντας πως η ευρωπαϊκή πολιτική κατευνασμού δεν αλλάζει όταν Κύπρος και Ελλάδα την υιοθετούν, κάνει την εκτίμησή του για την έκβαση της άτυπης Πενταμερούς διάσκεψης, ενώ αναφέρεται και στις παρεμβάσεις του αναφορικά με το ζήτημα της συστηματικής καταστροφής των πολιτιστικών και θρησκευτικών μνημείων στα κατεχόμενα, οι οποίες έφεραν αποτέλεσμα.

Η «θετική ατζέντα» και τα δώρα προς την Τουρκία

Μετά και την πρόσφατη επίσκεψη των Προέδρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην Άγκυρα και λαμβάνοντας υπόψη τη μέχρι τώρα στάση της ΕΕ προς την Τουρκία με τη μη επιβολή κυρώσεων, πιστεύετε ότι η ΕΕ κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση για συμμόρφωση της Τουρκίας;

Είμαι στο Ευρωκοινοβούλιο σχεδόν εφτά χρόνια και στην αρχή βρισκόμουν σε μοναχικό δρόμο όταν με ελάχιστους συναδέλφους μου προειδοποιούσαμε, αναφερόμενοι στον Ερντογάν, ότι έχουμε μπροστά μας έναν αναδυόμενο Χίτλερ και γι’ αυτό θα έπρεπε να προχωρήσουμε με κυρώσεις και απαγόρευση πώλησης όπλων στην Τουρκία. Σταδιακά, η πίεση αυξήθηκε και κορυφώθηκε, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες του 2020, όταν πλέον το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εκπροσωπώντας τη φωνή των Ευρωπαίων πολιτών, ψήφισε συντριπτικά για την επιβολή αυστηρών κυρώσεων στην Τουρκία.

Ωστόσο, οι αποφάσεις για επιβολή κυρώσεων λαμβάνονται με ομοφωνία από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου συμμετέχουν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων. Εκεί, μια μειοψηφία κρατών-μελών με πρωταγωνιστή τη Γερμανία, εμποδίζουν την επιβολή ουσιαστικών κυρώσεων, λόγω δικών τους συμφερόντων. Από το 2019 συζητάμε αν θα επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία και ενώ η νεο-οθωμανική και εγκληματική συμπεριφορά της Τουρκίας έχει κλιμακωθεί, εντός και εκτός της χώρας, καταλήξαμε τώρα να της προσφέρουμε τη λεγομένη «θετική ατζέντα», δηλαδή «δώρα», με τη συναίνεση των κυβερνήσεων της Κύπρου και της Ελλάδας. Η «θετική ατζέντα» αφορά κυρίως την οικονομική ενίσχυση της Τουρκίας, μέσα από την αναβάθμιση των εμπορικών σχέσεων, ενώ η Τουρκία συνεχίζει την κατοχή στην Κύπρο και συνεχίζει να εξοπλίζεται δηλώνοντας τις επεκτατικές της βλέψεις. Επί της ουσίας, η «θετική ατζέντα» είναι η σύγχρονη εκδοχή της πολιτικής του κατευνασμού, που εφαρμόστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’30 προς το χιτλερικό καθεστώς, και την οποία η ανθρωπότητα πλήρωσε με βαρύ τίμημα. Έκτοτε, μάλιστα, η πολιτική του κατευνασμού αποτελεί ντροπή για την ευρωπαϊκή ηγεσία.

Απέναντι στην παραβατική τουρκική συμπεριφορά, η ορθολογική «θετική ατζέντα» θα έπρεπε να λειτουργεί αντίστροφα: πρώτα εφαρμογή κυρώσεων και στη συνέχεια αναστροφή τους, βάσει οδικού χάρτη, που θα τις συνδέει με τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Ενώ όμως ευρισκόμαστε στην ευνοϊκότερη συγκυρία για επιβολή κυρώσεων σε μια αιμορραγούσα τουρκική οικονομία, Λευκωσία και Αθήνα όχι μόνο αποτυγχάνουν να την αξιοποιήσουν, αλλά αποδέχτηκαν να παγώσει κάθε σχέδιο για κυρώσεις ενόψει του «διαλόγου» για το Κυπριακό και προκαταρκτικού «διαλόγου» για το Αιγαίο. Η ευρωπαϊκή κατευναστική πολιτική δεν αλλάζει όταν οι ίδιες οι ηγεσίες Κύπρου και Ελλάδας την υιοθετούν!

Η πρόσφατη επίσκεψη των Προέδρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην Τουρκία και όσα διημείφθησαν με πρωταγωνιστή τον νεοσουλτάνο Ερντογάν, όχι μόνο επιβεβαίωσαν την αποτυχία της πολιτικής του κατευνασμού που ακολουθεί η ΕΕ έναντι στην Τουρκία, αλλά ήταν μια προσβολή των ευρωπαϊκών αξιών και αρχών μας, επιβεβαιώνοντας για μια ακόμη φορά την έλλειψη ικανής ηγεσίας. Επιπλέον, το «ξέσπασμα» Δένδια ενώπιον Τσαβούσογλου εντός Τουρκίας πρέπει να αφυπνίσει όσους εντός του Ελληνισμού ζουν με ψευδαισθήσεις και ειδικότερα όσους καλλιεργούν για χρόνια ανεδαφικές προσδοκίες που μας οδηγούν σε νέους εθνικούς ακρωτηριασμούς επί ερειπίων.

Το πλέον βέβαιο είναι ένα: Η πολιτική του κατευνασμού με τα «δώρα» προς την Τουρκία τροφοδοτεί τη βαναυσότητα του καθεστώτος εντός και την επεκτατικότητά του εκτός. Αυτή η πολιτική δεν αντιπροσωπεύει τους πολίτες της ΕΕ, ούτε τις αξίες μας, ούτε τα συλλογικά μας συμφέροντα.
«Θλιβερό το ότι συναινέσαμε για μη συμμετοχή της ΕΕ»

Αναμένετε ότι θα είναι θετική η έκβαση από την άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη για το Κυπριακό;

Το Κυπριακό είναι θέμα εισβολής και κατοχής και παράνομου εποικισμού. Αυτή θα πρέπει να αποτελεί τη βάση κάθε διαπραγμάτευσης, κάτι στο οποίο έχουμε αποτύχει ως κράτος. Αν η Τουρκία πραγματικά ήθελε να συμβάλει στην λύση του κυπριακού προβλήματος, θα είχε αποσύρει προ πολλού τις χιλιάδες στρατού που διατηρεί στα κατεχόμενα, όπως προνοούν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Απ’ εκεί και πέρα, η νεο-οθωμανική επεκτατική πολιτική, που ακολουθεί ο Ερντογάν στην Αν. Μεσόγειο και αλλού, καθώς και οι ρητές δηλώσεις περί «κυριαρχικής ισότητας» δύο κρατιδίων στην Κύπρο, με τρόπο μάλιστα που η Τουρκία θα αποκτήσει επικυρίαρχο ρόλο σε όλο το νησί, δεν αφήνουν περιθώρια για αισιοδοξία. Καθώς συνομιλούμε, η Τουρκία συνεχίζει τις απειλές εναντίον της Κύπρου και προκαλεί με τη διάνοιξη και τον εποικισμό τής περίκλειστης πόλης στην Αμμόχωστο, παραβιάζοντας κατάφωρα τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ και του Συμβουλίου Ασφαλείας. Πραγματικός τακτικός στόχος της Τουρκίας είναι να διασφαλίσει τη μη επιβολή κυρώσεων από την ΕΕ και ταυτόχρονα την τροχοδρόμηση της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης, την οποία διακαώς επιθυμεί ο Ερντογάν, λόγω της ήδη εξασθενημένης τουρκικής οικονομίας.

Είναι θλιβερό και αποτυχία για την κυπριακή πλευρά, το ότι συναινέσαμε στην απαίτηση της Τουρκίας για μη συμμετοχή της ΕΕ στην Διάσκεψη, της οποίας η Κυπριακή Δημοκρατία αποτελεί κράτος-μέλος. Αν στόχος της ΕΕ και δικός μας, είναι η διασφάλιση ενός ευρωπαϊκού κράτους που θα βασίζεται στις αξίες και τις αρχές μας και στο ευρωπαϊκό δίκαιο εντός της ευρωπαϊκής μας οικογένειας, πώς είναι δυνατόν η ΕΕ να απουσιάζει από τις διαπραγματεύσεις; Επιπλέον, αντί να αναδείξουμε την έκδηλη τουρκική αδιαλλαξία περί «δύο κρατών», προκαταλαμβάνοντας έτσι ουσιαστική διεθνή και ευρωπαϊκή στήριξη, η ηγεσία του ΔΗΣΑΚΕΛ συστήνει να «γωνιάσουμε» την Τουρκία, προσφέροντας κι άλλα «γεφυρωτικά», όπως το φυσικό αέριο, την αποδοχή της τουρκικής ερμηνείας περί πολιτικής ισότητας κ.ά. Τέτοιες πολιτικές έχουν δοκιμαστεί και έχουν αποτύχει, αλλά, δυστυχώς, αφήνουν συσσωρευμένο πολιτικό κόστος «στο κεκτημένο των συνομιλιών».
Το Κυπριακό στα μάτια των ξένων

Από την εμπειρία σας στο Ευρωκοινοβούλιο και όντας ο ίδιος πρόσφυγας από την Επαρχία Κερύνειας, πώς αντιμετωπίζουν οι ξένοι το κυπριακό πρόβλημα; Κατανοούν τι συμβαίνει στην Κύπρο;

Η παρέλευση του χρόνου ταυτόχρονα με την ανάδειξη άλλων προβλημάτων στην επικαιρότητα, όπως είναι η οικονομία, η τρομοκρατία, η πανδημία, υποβαθμίζουν την ουσία του κυπριακού ως προβλήματος εισβολής και κατοχής, είτε λόγω κόπωσης είτε επειδή βολεύει τους ξένους. Επίσης, η προσπάθεια διαφώτισης των ξένων από πλευράς του κράτους έχει ατονίσει, ενώ οι Κυβερνήσεις μας συνεργούν πλείστες φορές στο να το παρουσιάζουν ως ένα πρόβλημα των δύο κοινοτήτων. Φυσικά, υπάρχει και έντονη τουρκική προπαγάνδα, η οποία διοχετεύεται προς όλα τα μέσα. Όμως, με παρεμβάσεις στην ολομέλεια και αλλού και με εκδηλώσεις που διοργανώνω στο Ευρωκοινοβούλιο (προβολή ταινιών, συνέδρια, έκθεση φωτογραφιών κ.ά.), επιδιώκω να συνδράμω στην προβολή και κατανόηση της ουσίας του κυπριακού προβλήματος από τους ξένους. Μεγάλη διαφορά στην αντίληψη του προβλήματος της κατοχής, που το έχω βιώσει προσωπικά, είναι όταν συνάδελφοί μου επισκέπτονται μαζί μου την Κύπρο και διαπιστώνουν ιδίοις όμμασι το στυγερό έγκλημα που συντελείται επί ευρωπαϊκού εδάφους. Μένουν συγκλονισμένοι και είναι τεράστια η αλλαγή όταν επιστρέψουν πίσω. Ενδεικτικά αναφέρω τη στάση συναδέλφου μου από την Πορτογαλία όταν είχαμε επισκεφτεί μαζί το κατεχόμενο χωριό μου στην επαρχία Κερύνειας και το κατεστραμμένο κοιμητήριο, με τους σπασμένους σταυρούς και συλημένους τάφους. Συγκλονισμένη η συνάδελφός μου τα αποτύπωσε σε ένα βίντεο, το οποίο απέστειλε στους άλλους ευρωβουλευτές με την εξής φράση: «Αυτά δεν είναι εγκλήματα τζιχαντιστών στη Συρία αλλά εγκλήματα σε έδαφος της ΕΕ, στο χωριό συναδέλφου μας ευρωβουλευτή στο βόρειο τουρκοκατεχόμενο μέρος της Κύπρου».
«Ένα έγκλημα κατά του Πολιτισμού»

Στο Ευρωκοινοβούλιο, έχετε ασχοληθεί έντονα, με παρεμβάσεις και εκδηλώσεις σας, με το ζήτημα της συστηματικής καταστροφής των πολιτιστικών και θρησκευτικών μνημείων στα κατεχόμενα. Πού βρισκόμαστε σήμερα;

Παρά τις καταδικαστικές αποφάσεις Διεθνών και Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων και τα δεκάδες σχετικά ψηφίσματα, η κατοχική δύναμη δεν επιτρέπει καν την ελεύθερη πρόσβαση/επίσκεψη σε εκκλησίες και μνημεία, ούτε καν την εθελοντική συντήρησή τους από τους Ελληνοκύπριους, παρά μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις με αδιανόητα περιοριστικούς όρους. Είναι απορίας άξιον πώς ο Ελληνοκύπριος εκπρόσωπος στη Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή εκφράζει την ευγνωμοσύνη του. Επιπλέον, στο πλαίσιο της ισλαμοποίησης των κατεχομένων ανεγείρονται από την Τουρκία πληθώρα τζαμιών με μεταφορά δεκάδων ιμάμηδων για τη λειτουργία τους. Πρόκειται για ένα έγκλημα κατά του Πολιτισμού, που συνεχίζει να συντελείται ατιμώρητο σε έδαφος της ΕΕ. Τα τελευταία χρόνια υπήρξε δυνατότητα να συντηρηθούν με ευρωπαϊκά κονδύλια κάποιες ελάχιστες εκκλησίες, οι οποίες, όμως, έχουν υποστεί ξανά βεβήλωση και βανδαλισμούς. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε απάντησή της στις παρεμβάσεις που είχα κάνει για διάφορα μοναστήρια που είχαν υποστεί βανδαλισμούς μετά την αποκατάσταση/αναστήλωσή τους με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση (π.χ. εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο κατεχόμενο Λευκόνοικο, μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα στο κατεχόμενο χωριό Μύρτου κ.ά), ανακοίνωσε την εφαρμογή ενός προγράμματος συντήρησης και προστασίας των εκκλησιών που αποκαταστάθηκαν με ευρωπαϊκά κονδύλια. Είναι ένα μικρό αλλά σημαντικό πρώτο βήμα, που θα παρακολουθούμε και θα αξιολογήσουμε στην πράξη. Θα ήθελα, τέλος, να επισημάνω τη στενή συνεργασία που έχει το Γραφείο μου με τον Επίσκοπο Νεαπόλεως Πορφύριο, επικεφαλής της Αντιπροσωπίας της Εκκλησίας της Κύπρου στην ΕΕ και την από κοινού δράση μας.

Πώς θα επωφεληθούν οι Κύπριοι από το Μηχανισμό Ανάκαμψης και
Ανθεκτικότητας

Ως μέλος στην Επιτροπή Οικονομικών, υπήρξατε πρόσφατα διαπραγματευτής εκ μέρους της πολιτικής σας ομάδας για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους €672,5 δισεκατομμυρίων, που αποτελεί το κύριο εργαλείο της ΕΕ για αντιμετώπιση της πανδημίας. Πώς ο Κύπριος πολίτης θα επωφεληθεί και ποια η ευθύνη του κράτους;

Ο Κύπριος πολίτης επωφελείται από τον τρόπο που η Κυβέρνηση θα επιλέξει να αξιοποιήσει τη χρηματοδότηση που θα λάβει, μιας και η διαχείριση γίνεται μέσα από κρατικούς φορείς στο ευρωπαϊκό πλαίσιο που έχουμε καθορίσει στην ΕΕ. Αυτό εμπεριέχει δυο συνιστώσες: την επιλογή των τομέων και έργων που θα συμπεριληφθούν στο Σχέδιο και τον τρόπο που θα διατεθούν/επενδυθούν τα ποσά. Είναι σημαντικό να επωφεληθούν εκείνοι που έχουν άμεση ανάγκη διάσωσης και το πολλαπλασιαστικό όφελος που πρέπει να προκύψει από τέτοιου είδους επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, π.χ. έργα που θα δημιουργούν άμεσα θέσεις απασχόλησης, θα αυξάνουν τον όγκο εργασίας σε εταιρείες, μικρές μέχρι μεγάλες, θα δημιουργούν υποδομές για βελτίωση της παραγωγικότητας και του ανταγωνισμού. Το κράτος θα πρέπει να φροντίσει ώστε η αξιοποίηση της ευρωπαϊκής στήριξης να απευθύνεται σε αυτούς που έχουν άμεση ανάγκη στήριξης και με διαφανείς διαδικασίες και σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και άλλους φορείς. Είναι σημαντικό η Κυβέρνηση να αφουγκραστεί τις ανάγκες της κοινωνίας, μέσα από μια ουσιαστική και όχι τυπική διαδικασία, ώστε αυτό να αντικατοπτρίζεται στις προτεραιότητές της.


Ο πρώτος Κύπριος Πρόεδρος της Πολιτικής Επιτροπής για τη Μεσόγειο

Κύριε Μαυρίδη, ως ευρωβουλευτής είστε και Πρόεδρος της Πολιτικής Επιτροπής για τη Μεσόγειο. Ποιος είναι ο στόχος και οι δράσεις αυτής της Επιτροπής;

Κατ’ αρχάς, θεωρώ μεγάλη μου τιμή, που είμαι ο πρώτος Κύπριος ευρωβουλευτής που αναλαμβάνει αυτήν τη θέση. Η ύπαρξη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Ένωσης για τη Μεσόγειο προσφέρει δυνατότητες συνεργασίας μεταξύ των κρατών της Μεσογείου. Ως Πρόεδρος της συγκεκριμένης Επιτροπής για τη Μεσόγειο, στηρίζω την καθιέρωση μιας συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Μεσογείου βάσει κοινών αξιών και συμφερόντων. Η επιτυχής συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών στη δεκαετία του 1950, με την ιστορική ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως σημείο αναφοράς για μια παρόμοια συνεργασία μεταξύ των κρατών στη Μεσόγειο με κοινούς κανόνες και συμφέροντα με συγκεκριμένο οικονομικό όφελος. Τέτοιο μοντέλο συνεργασίας θα μπορούσε να δημιουργηθεί στην Ανατολική Μεσόγειο με επίκεντρο την αξιοποίηση των ενεργειακών κοιτασμάτων φυσικού αερίου, όπου ήδη σημαντικός αριθμός κρατών συνεχώς αυξάνονται και επενδύουν πολιτικά στο στρατηγικής σημασίας «East MedGasForum». Βεβαίως, η διακρατική συνεργασία απαιτεί κάποιους βασικούς κανόνες, που αναπόφευκτα πρέπει να είναι ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών, ανεξαρτήτως μεγέθους ή στρατιωτικής ισχύος.

Σημερινή