5 Ιουλίου 2015: μια μέρα σκοτεινή, μια μέρα φωτεινή

Με το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015, μετρηθήκαμε. Μακριά από μανιχαϊστικές προσεγγίσεις υποστηρίζω πως αυτή η ημέρα υπήρξε και αποφράδα και λυτρωτική, συγχρόνως.


Τότε, σε χρόνο ενεστώτα, ουδείς γνώριζε πώς θα χρησιμοποιήσει ο παντοδύναμος Α. Τσίπρας την μεγάλη νίκη του. Σήμερα, γνωρίζοντας την εξέλιξη των γεγονότων, εκ του ασφαλούς κάνουμε τις αναλύσεις μας. Εκείνο το κρίσιμο βράδυ της 5ης Ιουλίου 2015, με το πλήθος να πανηγυρίζει, η αβεβαιότητα πλανιόταν πάνω από την Ελλάδα.


Ποιος φανταζόταν τότε πως ο Α. Τσίπρας, μετά από μια εβδομάδα, θα επέστρεφε ταπεινωμένος με ένα τρίτο, βαρύ μνημόνιο; Το 61,3% του ΟΧΙ ήταν μια δεσμευτική δύναμη που καθόριζε την σχέση του ηγέτη με τον κόσμο που τον ακολουθούσε. Ως γνωστόν αυτή η σχέση είναι αμφίδρομη και πολλές φορές περιορίζει σημαντικά τις επιλογές της ηγεσίας, καθώς την δεσμεύει να ακολουθήσει τις εντολές της βάσης. Γι' αυτόν τον λόγο, όπως μαρτυρεί ο κ. Στ. Θεοδωράκης, ακόμα και την τελευταία στιγμή ο Α. Τσίπρας ζητούσε απεγνωσμένα σωτηρία στον Βλ. Πούτιν, ο οποίος βέβαια βλέποντας την μεγάλη εικόνα της σχέσης του με την ΕΕ, του έκλεισε την πόρτα.


Συνεπώς, εκείνο το βράδυ και τις επόμενες ημέρες, όλοι εμείς του «μένουμε Ευρώπη», περάσαμε δύσκολες στιγμές. Οι υπόλοιποι, το 61,3%, ανέμελο γιόρταζε την νίκη του και περίμενε την συντριβή των δανειστών.


Συγχρόνως, εμείς του «μένουμε Ευρώπη» βλέπαμε αχνά και διαισθητικά πως μορφοποιήθηκε πολιτικά και καταμετρήθηκε πλειοψηφικά ένα ρεύμα που διαπερνούσε την ελληνική κοινωνία από το 2011. Ήταν η μετατροπή του υδαρούς κινήματος των «αγανακτισμένων» στο συγκροτημένο σχηματισμό του «ΟΧΙ» που εκπροσωπούσε το 61,3% του ελληνικού λαού. Ήταν η ανάδειξη του ανορθολογισμού σε κυρίαρχη τάση της κοινωνίας μας. Οι ερμηνείες γι' αυτό το φαινόμενο είναι πολλές και βρίσκουν την εξήγηση τους, σε γενικές γραμμές, στην αδυναμία των πολιτών να ερμηνεύσουν λογικά το πώς φτάσαμε στο πρώτο μνημόνιο. Βέβαια, είναι δύσκολο να ζητάς από τον άλλον να ερμηνεύσει με την λογική την φτωχοποίηση του. Οι ευθύνες που αποδόθηκαν γι' αυτό στο «παλιό καθεστώς» ήταν σημαντικές κι έτσι δικαιολογείται και το αποτέλεσμα των εκλογών του Σεπτεμβρίου του 2015. Ο Α. Τσίπρας διέθετε ακόμα σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο σε σχέση με αυτό των πολιτικών αντιπάλων του, το οποίο είχε όλο αναλωθεί.


Η φωτεινή πλευρά της 5ης Ιουλίου 2015 αφορά στο πως κι εμείς, οι του «μένουμε Ευρώπη», μετρηθήκαμε και βρεθήκαμε στο 38,7%, ποσοστό που δεδομένων των συνθηκών, αποδείχθηκε ιδιαίτερα σημαντικό. Τότε, σε χρόνο ενεστώτα, υπό το κράτος της μεγάλης ήττας, χωρίς καθαρό μυαλό, δεν εκτιμήσαμε σωστά την δύναμη μας και βέβαια δεν θα μπορούσαμε να την εκτιμήσουμε.


Σήμερα, με την άνεση που μας δίνει η ύστερη ανάγνωση των γεγονότων, μπορούμε να πούμε αβίαστα πως επάνω σε αυτό το 38,7% χτίστηκε το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο και συγκροτήθηκε, εν πολλοίς, η νικηφόρα πλειοψηφία των εκλογών της 7ης Ιουλίου 2019.


Σήμερα, κοιτάζοντας πίσω, προσωπικά προσεγγίζω την 5η Ιουλίου 2015 με ανάμεικτα συναισθήματα. Ήταν αναμφίβολα μια ήττα, αλλά συγχρόνως έκρυβε μέσα της και την δυναμική της λύτρωσης.


«Αγγελική και μαύρη, μέρα» που γράφει και ο ποιητής. ( Γ. Σεφέρης, Κίχλη, 1946)


Σάκης Μουμτζής
liberal.gr