Στον «αέρα» οι εκλογές στη Λιβύη μετά τη διάσκεψη του Βερολίνου

Τα συμπεράσματα της διάσκεψης του Βερολίνου διαβεβαίωναν πως η κατάσταση στη Λιβύη έχει βελτιωθεί σημαντικά, καθώς σταμάτησαν οι εχθροπραξίες, υφίσταται κατάπαυση του πυρός και έχει επανεκκινήσει η λειτουργία των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων. Μία νέα κυβέρνηση έχει ορκιστεί, ενώ οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας λαμβάνουν μέρος στη διαδικασία της μετάβασης του ΟΗΕ. Η κυβέρνηση του Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά θεωρητικά αντικατέστησε την εξουσία των δύο αντιμαχόμενων πλευρών, της πρωτεύουσας Τρίπολης και της Ανατολικής Λιβύης.

Οι εκλογές του Δεκεμβρίου είχαν στόχο να δώσουν μία αίσθηση εθνικής ενότητας, μετά από τον εμφύλιο πόλεμο που σοβούσε τα προηγούμενα χρόνια. Το 2019 οι δυνάμεις του πρώην στελέχους του καθεστώτος Γκαντάφι, Χαλίφα Χαφτάρ είχε φτάσει κοντά στην κατάληψη της πρωτεύουσας. Η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης κατάφερε να ανατρέψει την κατάσταση με καθοριστικό στοιχείο τη συμμαχία της με την Τουρκία, η οποία της παρείχε εξοπλισμό και μαχητές.

Έκτοτε ο αριθμός των ξένων στρατευμάτων στη χώρα υπολογίζεται γύρω στις 20 χιλιάδες σύμφωνα με τον ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένων των τουρκικών δυνάμεων, παρά το διεθνές εμπάργκο όπλων που υφίσταται.

Η Γαλλία, με πρωτοβουλία του Εμανουέλ Μακρόν, βέβαια έχει αναλάβει πρωτοβουλία για την απομάκρυνση των ξένων στρατευμάτων με έμφαση στα μισθοφορικά στρατεύματα και τους μαχητές της Τουρκίας. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένα απτό αποτέλεσμα ακόμα.

Η ανάγκη μίας εύρυθμης διακυβέρνησης της χώρας είναι επιτακτική. Οι εικόνες των άψυχων παιδιών και γυναικών που βρέθηκαν στις ακτές της Λιβύης τον Μάιο σόκαραν την Ευρώπη. Μόλις ένα μήνα πριν, η UNICEF είχε ανακοινώσει πως είχαν διασωθεί 114 ασυνόδευτα προσφυγόπουλα κοντά στην ακτή στη Λιβύη.

Πέρα από την οικονομική κρίση στην χώρα, ο αριθμός των ανθρώπων που δεν έχουν τα δικαιώματα της ιθαγένειας και δεν μπορούν να ψηφίσουν είναι πολύ μεγάλος. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ δεν μπορεί να υπολογίσει τον ακριβή αριθμό των απάτριδων στη χώρα. Το βέβαιο όμως είναι ότι υπάρχουν πολλοί.

Λίγες μέρες πριν, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας είχε δηλώσει πως ο πρωθυπουργός Ντμπεϊμπά τον διαβεβαίωσε πως προετοιμάζουν εντατικά τη διεξαγωγή των εκλογών.

Πλέον, οι εκλογές του Δεκεμβρίου βρίσκονται «στον αέρα». Μεγάλη αντίδραση σημειώθηκε από τους Λίβυους αντιπροσώπους, όταν η αποστολή του ΟΗΕ πρότεινε να διατηρηθεί η παρούσα προσωρινή κυβέρνηση και οι εκλογές να αφορούν μόνο τους αντιπροσώπους για τη νομοθέτηση.

Ταυτόχρονα, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Λιβύη, Ρίτσαρντ Νόρλαντ, κατηγόρησε ευθέως αρκετά μέλη της επιτροπής πως επιθυμούν την επ’ αόριστον αναβολή των εκλογών, με διαρκείς απαιτήσεις και ανέφικτες προτάσεις.

Το ενδεχόμενο να επαναληφθεί η παταγώδης αποτυχία των εκλογών του 2014, η πολύ μικρή συμμετοχή κι η έξαρση των μετέπειτα συγκρούσεων, δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Οι κατηγορίες πως η διάσκεψη του Βερολίνου ουσιαστικά πραγματοποιήθηκε, ώστε να διακοπεί η «σχιζοφρενική» προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου η Γερμανία συνεργαζόταν με την κυβέρνηση της Τρίπολης και η Γαλλία βρισκόταν πιο κοντά στις δυνάμεις της Ανατολικής Λιβύης, βγαίνουν πλέον στην επιφάνεια.

Ηλίας Τασόπουλος
Liberal