Η παρακμή και η πτώση της Μακεδονικής Δυναστείας

του Χρήστου Χατζηλία,

Η ίδρυση και τα χαρακτηριστικά της Μακεδονικής Δυναστείας

Η λεγόμενη Μακεδονική Δυναστεία (867-1057) δημιουργήθηκε από τον ικανότατο ανακτορικό αξιωματούχο Βασίλειο ο οποίος καταγόταν από φτωχή οικογένεια της Θράκης, συγκεκριμένα από την Χαριούπολη η οποία άνηκε στο Θέμα της Μακεδονίας, εξ ου και το όνομα “ Mακεδονική Δυναστεία”. Η ταπεινή καταγωγή όμως της Δυναστείας ανάγκασε τους απογόνους της να δημιουργήσου τον μύθο ότι κατάγονται από τον αρμενικό βασιλικό οίκο τον Αρσακιδών.

H ανώμαλη πορεία του Βασιλείου (μετέπειτα Βασίλειος Α΄ Μακεδών) προς τον θρόνο δεν τον εμπόδισε να εγκαινιάσει μια από τις λαμπρότερες δυναστείες τις αυτοκρατορίας, προσφέροντας στον θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως αρκετούς άξιους ηγέτες, ο ίδιος κατά την βασιλεία του κατάφερε την εκκλησιαστική χειραφέτηση από τον Πάπα, κατέλαβε την Βάριν ( Bari) στην Κάτω Ιταλία , κυριάρχησε εξ ολοκλήρου στην Αδριατική θάλασσα αναγκάζοντας τους Κροάτες να αναγνωρίσουν την κυριαρχία της Κωνσταντινούπολης, αντιμετώπισε αποτελεσματικά του Άραβες κουρσάρους της Κιλικίας και πήρε πολλά μέτρα για την δικαιοσύνη και την προστασία των μικροκαλλιεργητών έναντι των γαιοκτημόνων (Δυνατών).

Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα αυτής της Δυναστείας είναι ο στρατιωτικός της χαρακτήρας, αφού κατά την περίοδο αυτή δημιουργήθηκε η ισχυρότερη πολεμική μηχανή στα χρόνια της χιλιετούς Αυτοκρατορίας με τις δυνάμεις να είναι σχεδόν ανίκητες σε ξηρά και θάλασσα. Τα σύνορα του κράτους έφτασαν από την Κάτω Ιταλία και Σικελία μέχρι τον Καύκασο και την Συρία, ο Χριστιανισμός διαδίδεται στους Ρώσους και στους Σέρβους, εξασφαλίζεται η κληρονομική διαδοχή, το νομοθετικό έργο αποσκοπεί στην προστασία της μικρής αγροτικής ιδιοκτησίας από τις αρπακτικές βλέψεις των Δυνατών, παρατηρείται μεγάλη ακμή σε όλους τους τομείς του πολιτισμού και τέλος το πολίτευμα παίρνει την πιο ολοκληρωμένη μορφή απολυταρχίας.

Η αρχή της παρακμής

Η ισχύς και η έκταση του κράτους έφερε επανάπαυση σε όλους τους κατοίκους της αυτοκρατορίας, από τον πιο άσημο αγρότη μέχρι τον αυτοκράτορα, πιστεύοντας ακράδαντα στη κοσμοκρατορία τους αφοσιώθηκαν στην προσωπική εκμετάλλευση του κρατικού πλούτου που με κόπους μάζευαν με την συνετή οικονομική πολιτική τους οι προηγούμενοι αυτοκράτορες. Μετά τον θάνατο του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου, οι γαιοκτήμονες που κατείχαν κρατικά αξιώματα κινήθηκαν για να καταστήσουν υποχείρια στις προσωπικές τους βλέψεις την κεντρική εξουσία αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στην οικονομική και πολιτική ισορροπία.

Επίσης ο ανταγωνισμός της ανακτορικής γραφειοκρατίας που πλέον είχε τον αυτοκράτορα ως μαριονέτα και οι συνωμοσίες της εναντίον όσον ήθελαν να εμποδίσουν την αρπακτική και συμφεροντολογική προς την Τάξη τους πολιτική και τέλος ο γενικός πολιτικός αποπροσανατολισμός των Δυνατών και η αρχή των μισθοφορικών στρατευμάτων έπαιξαν τον βασικό ρόλο στην αρχή της παρακμής της λαμπρής Δυναστείας.

Κωνσταντίνος Η΄ – εγωιστής και φιλήδονος

Μετά τον θάνατο του Βασίλειου Β΄ μονοκράτορας γίνεται ο 66 ετών αδερφός του Κωνσταντίνος Η΄, παραμερισμένος σε όλη την διάρκεια της βασιλείας του Βουλγαροκτόνου ήρθε η ώρα να πάρει εκδίκηση και να δώσει διέξοδο στον θιγμένο εγωισμό και στο σύμπλεγμα κατωτερότητας του ακυρώνοντας κάθε μέτρο που είχε πάρει ο αδερφός του και φυλακίζοντας τους συνεργάτες του. Χωρίς ηθικές αρχές ο ακόλαστος ηλικιωμένος αυτοκράτορας αδιαφορούσε παντελώς για τις κρατικές υποθέσεις, ενώ ως κακός και εκδικητικός φυλάκιζε, σκότωνε και τύφλωνε όσους τον είχαν προσβάλλει κατά τα προηγούμενα έτη. Όσον αφορά τον λαό διέταξε την αναδρομική είσπραξη δύο δασμοφοριών τις οποίες είχε χαρίσει ο αδερφός του με αποτέλεσμα να εισπράξει μέσα σε τρία έτη της βασιλείας του φόρους πέντε ετών εξαθλιώνοντας όχι μόνο τους φτωχούς αλλά και τους εύπορους.
Σε ηλικία 73 ετών μετά από χρόνια πολυφαγίας και οινοποσίας αποφάσισε να παντρέψει την μία από τις δύο κόρες του ώστε να βρεθεί αυτοκράτορας αφού ο Κωνσταντίνος είχε μόνο κόρες, φυσικά ως γαμπρό του δεν επέλεξε έναν ικανό στρατιωτικό αλλά τον ανώτατο πολιτικό αξιωματούχο της Κωνσταντινούπολης , τον Ρωμανό Αργυρό, γόνο παλαιάς και ένδοξης οικογένειας αλλά όχι ικανό για τον θρόνο, βέβαια ο Ρωμανός αναγκάστηκε να χωρίσει την γυναίκα του μετά από διαταγή του αυτοκράτορα και να παντρευτεί την 50αχρονη Ζωή , τρείς ημέρες μετά τον γάμο η “αρχή της παρακμής” είχε πεθάνει.

Ρωμανός Γ΄ Αργυρός- ματαιόδοξος και κουφός

Γόνος παλαιάς αριστοκρατικής οικογένειας με πλούσια μόρφωση και ευγενές παρουσιαστικό ο νέος αυτοκράτορας με ισχυρή ματαιοδοξία παρουσιαζόταν ως άλλος Μάρκος Αυρήλιος και Αύγουστος , προσπαθούσε να τους μιμηθεί με το να εγκαταλείπεται σε φιλοσοφικές συζητήσεις και στοχασμούς και να αναλαμβάνει την αρχηγία του στρατού στις εκστρατείες . Γρήγορα όμως φάνηκε η ανικανότητα του όταν στην πρώτη κι όλας σύγκρουση με τους Άραβες στην Συρία (1030) αφού απέρριψε με ειρωνεία τις προτάσεις για συνθηκολόγηση έπεσε σε ενέδρα λίγων μόνο Αράβων και πανικόβλητος έστρεψε τον ανώτερο σε αριθμό βυζαντινό στρατό σε φυγή, κατάπληκτοι οι Άραβες έβλεπαν των Ρωμανό να υποχωρεί πριν κάν αρχίσει η μάχη.

Βλέποντας την ανικανότητα του στα στρατιωτικά θέματα άφησε την αρχηγία στους έμπειρους στρατηγούς του και ασχολήθηκε εις βάρος πάλι του κράτους στην ανέγερση του ναού της Περιβλέπτου, ως άλλος Ιουστινιανός ήθελε να αφήσει το στίγμα του και να φτιάξει έναν ναό μεγαλύτερο από κάθε προηγούμενο αδιαφορώντας για τις δαπάνες , αναποφάσιστός ως προς τον σχεδιασμό και την διακόσμηση και μετά από πολλά ποσά που ξόδεψε εγκατέλειψε και αυτό το σχέδιο.

Οι αποτυχημένες μιμήσεις του Ρωμανού και ο πολυδάπανος τρόπος ζωής του ζημίωνε όλο και περισσότερο τα οικονομικά του κράτους με αποτέλεσμα να επιβαρύνει με βαριά φορολογία τους υπηκόους του , να καταργήσει το “αλληλέγγυον” και να ταχθεί με τους Δυνατούς εκτελώντας τις επιθυμίες τους εις βάρος των μικρών καλλιεργητών οι οποίοι είχαν και στρατιωτικές υποχρεώσεις οδηγώντας τους στην παρακμή. Η αναγκαιότητα των μισθοφόρων ήταν πλέον ορατή.

Οι αποτυχίες δεν περιορίστηκαν μόνο στα παραπάνω , ο γάμος του με την Ζωή μετά την αποτυχία της σύλληψης και την αδυναμία γέννησης διαδόχου ο Ρωμανός άρχισε να την παραμελεί και να δείχνει αδιαφορία προς το πρόσωπο της. Στο προσκήνιο εμφανίζεται ο μισητός από όλους ευνούχος Ιωάννης Ορφανοτρόφος, θέλοντας να εκμεταλλευτεί την κακή σχέση του αυτοκρατορικού ζεύγους σκέφτηκε να ανεβάσει στον θρόνο τον μικρότερο αδερφό του Μιχαήλ. Κατόρθωσε να τον κατατάξει στους ανακτορικούς θαλαμηπόλους και να τον φέρει σε επικοινωνία με την Ζωή, η αυτοκράτειρα πικραμένη από την αδιαφορία του Ρωμανού υπέκυψε γρήγορα στα παρηγορητικά λόγια του νεαρού και ωραίου Μιχαήλ, ο έρωτας που δημιουργήθηκε δεν άργησε να ταράξει το παλάτι. Μετά τις αντιδράσεις των αξιωματούχων και της αδερφής του αυτοκράτορα, η Ζωή φοβούμενη τον θάνατο του εραστή της εξόντωσε όλους όσους ήταν εναντίον του, φτάνοντας ακόμα και στην ξαφνική αρρώστια που έπιασε τον Ρωμανό αλλά ανίκανη να τον οδηγήσει στον θάνατο. Στις 11 Απριλίου 1034 ο αυτοκράτορας βρέθηκε νεκρός στον λουτρό του.

Μιχαήλ Δ’ Παφλαγών- ο αυτοκράτορας πιόνι

Ο Μιχαήλ δεν στερούνταν από στρατιωτικές αρετές και από την αρχή της βασιλείας του έδειξε ενδιαφέρον για τις στρατιωτικές υποθέσεις όμως εξαιτίας της ανίατης αρρώστιας δεν μπόρεσε να επιτελέσει τα σχέδια και έτσι τα ηνία του κράτους ανέλαβε ο αδερφός του Ιωάννης Ορφανοτρόφος.

Ο Ιωάννης είχε πολλές ικανότητες αλλά τις χρησιμοποιούσε μόνο για το προσωπικό του συμφέρον και των ευνοούμενων του, δεν άργησε να φορολογήσει βαριά τους υπηκόους της αυτοκρατορίας και στρέψει τα δυσβάστακτα μέτρα μόνο εναντίον των κατώτερων τάξεων, αφήνοντας έτσι άθικτα τα πλούσια στρώματα. Η φορολογική πολιτική του επηρέασε με επικίνδυνο τρόπο την εξωτερική πολιτική οδηγώντας τους Βουλγάρους σε επανάσταση στο Βελιγράδι, κι αυτό διότι απαίτησε να πληρώνουν με χρήμα αντί σε είδος αντίθετα με την συνετή πολιτική του Βασιλείου Β΄. Ένα ακόμη επεισόδιο που εξαγρίωσε τους Βουλγάρους ήταν η εκλογή Έλληνα αρχιεπισκόπου στην Αχρίδα και όχι Βούλγαρου, ο Πέτρος Ντελιάν ισχυριζόμενος ότι είναι εγγονός του Σαμουήλ υψώνει την σημαία της επανάστασης στο Βελιγράδι το 1040 , οι έριδες και οι συγκρούσεις των Βούλγαρων εξασθένησαν το εγχείρημα τους κι έτσι ο Μιχαήλ μπόρεσε να εκστρατεύσει και να καταπνίξει την επανάσταση. Εξασθενημένος από τις συγκρούσεις όρισε ως διάδοχο τον ανιψιό του Μιχαήλ αφού συμφώνησε πρώτα ο αδερφός του Ιωάννης και τον υιοθέτησε η Ζωή, Στις 10 Δεκεμβρίου 1041 ο το πιόνι του Ορφανοτρόφου είναι νεκρό.

Μιχαήλ Ε΄ Καλαφάτης- ο αχάριστος αυτοκράτορας

Ο Μιχαήλ Ε΄ βασίλεψε μόνο τέσσερις μήνες, θέλησε να κυβερνήσει την αυτοκρατορία ο ίδιος κι όχι να γίνει ένα ακόμη πιόνι στα χέρια του θείου του Ιωάννη Ορφανοτρόφου, έτσι λοιπόν από τα πρώτα πράγματα που έκανε όταν ανέβηκε στον θρόνο ήταν η σύλληψη και η εξορία του Ορφανοτρόφου. Χάρη στην επιτυχία του αυτή δελεάστηκε και συνέλαβε την γυναίκα που τον είχε υιοθετήσει και ανεβάσει στον θρόνο, στις 18 προς 19 Απριλίου 1042 οι άνθρωποι του συνέλαβαν την αυτοκράτειρα Ζωή με την κατηγορία ότι σχεδίαζε να τον δηλητηριάσει και την μετέφεραν βίαια με την συνοδεία μιας τροφού στην Πριγκιπόννησο. Την άλλη ημέρα συγκάλεσε την σύγκλητο και τους ανήγγειλε το συμβάν με την απόπειρα δηλητηρίασης του από την αυτοκράτειρα, οι εξηγήσεις του φάνηκαν λογικές στους συγκλητικούς και αποδέχθηκαν την καθαίρεση, δεν είχε τα ίδια αποτελέσματα όμως με το διάγγελμα που έκανε στον λαό της Κωνσταντινούπολης. Η αντίδραση και η αγριότητα του πλήθους στο άκουσμα της εξορίας της αυτοκράτειρας τους ήταν τόσο μεγάλη που σχεδόν όλος ο λαός της πόλης επιτέθηκε στο παλάτι, νίκησε την φρουρά και ανάγκασε τον Μιχαήλ να καταφύγει στην Μονή Στουδίου. Ο λαός έφερε την αδερφή της Ζωής την Θεοδώρα στην Αγία Σοφία και την ανακήρυξαν αυτοκράτειρα, έπειτα μετά την επιστροφή της Ζωής με διαταγή του έντρομου αυτοκράτορα οι δύο αυτοκράτειρες κυβέρνησαν μαζί, η φρουρά διατάχθηκε να αποσπάσει τον Μιχαήλ από την Μονή Στουδίου να τον διαπομπεύσει και τέλος να τον τυφλώσει. Η φυσική απόγονος της Μακεδονικής Δυναστείας κυβερνούσε ξανά.

Οι δύο γυναίκες κυβέρνησαν πολύ λίγο, η ανικανότητα και η αμοιβαία έχθρα τους έδειχνε πως πρέπει να βρεθεί ένα καινούριος σύζυγος για την 60 ετών Ζωή.

Κωνσταντίνος Θ΄ Μονομάχος- σπάταλος και φιλήδονος

Ο Κωνσταντίνος Μονομάχος διακρίνονταν για το γοητευτικό παρουσιαστικό του, τους καλούς του τρόπους και έθελγε με την ομιλία του, όταν τον επέλεξε η Ζωή ήταν εξόριστος στην Μυτιλήνη μαζί με την ερωμένη του Σκλήραινα την οποία πήρε μαζί του στο παλάτι με την σύμφωνη γνώμη της αυτοκράτειρας αφού πλέον δεν μπορούσε να επιτελέσει τα συζυγικά της καθήκοντα λόγω ηλικίας. Η Ζωή του έδωσε τον τίτλο “ Δικαστής Ελλήνων” δηλαδή κυβερνήτης της Ελλάδος.

Ο Μονομάχος θεωρούσε τον θρόνο το τέρμα μιας δύσκολης ζωής και η αρχή για διασκεδάσεις και ηδονές, η ζωή αυτή μέσα στο παλάτι επιβάρυνε τα οικονομικά του κράτους και οι σύμβουλοι του επέβαλαν μεγάλους φόρους στον λαό με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν εξεγέρσεις και στρατιωτικά κινήματα. Η παραίτηση του από τις κρατικές υποθέσεις έκαναν του αξιωματούχους της αυλής να συναγωνίζονται ο ένας τον άλλον και να επικρατεί ένα κλήμα γεμάτο ραδιουργίες .

Θύμα αυτών ήταν και ο στρατηγός Γεώργιος Μανιάκης, μετά από τις νίκες του στην Σικελία και την Κάτω Ιταλία διατάχθηκε η σύλληψη και η μεταγωγή του στην Κωνσταντινούπολη, αηδιασμένος από τις συνεχείς ραδιουργίες και την ηθική κατάπτωση του παλατιού, έπεισε τον στρατό να τον ανακηρύξει αυτοκράτορα και ξεκίνησε για να καταλάβει την Βασιλεύουσσα. Κοντά στον Οστροβό όμως ήρθε σε σύγκρουση με τα αυτοκρατορικά στρατεύματα, στην μάχη που ακολούθησε ο γενναίος στρατηγός σκοτώθηκε με αποτέλεσμα ο στρατός που είχε συγκεντρώσει να διαλυθεί και να προσχωρήσει στον αντίπαλο, το κεφάλι του νεκρού στρατηγού μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη και κόσμησε τον θρίαμβο που είχε στήσει ο αυτοκράτορας για την ήττα του αντιπάλου του.

Τον ίδιο καιρό της ανταρσίας του Γεώργιου Μανιάκη, ξεσηκώθηκαν και άλλοι όπως ο κυβερνήτης της Κύπρου Θεόφιλος Ερωτικός που κήρυξε το νησί ανεξάρτητο αλλά σε σύντομο χρονικό διάστημα οι αυτοκρατορικές δυνάμεις κατέλαβαν το νησί και ο Θεόφιλος Ερωτικός στάλθηκε δέσμιος στην Κωνσταντινούπολη όπου καθαιρέθηκε και διαπομπεύθηκε. Ένας άλλος στρατηγός το 1047 επαναστάτησε εναντίον του Μονομάχου και πολιόρκησε την Πόλη , ήταν ο Λέων Τορνίκης, εξαιτίας της αναποφασιστικότητας και της χρονοτριβής του ο αυτοκράτορας έσωσε για ακόμα μία φορά τον θρόνο του, τα χρήματα του Λέοντα Τορνίκη λιγόστευαν και ο στρατός του άρχισε να διαλύετε με αποτέλεσμα να νικηθεί εύκολα, να συλληφθεί και να τυφλωθεί.

Η κακή διοίκηση και οι αλόγιστες σπατάλες, καθώς και οι εμφύλιοι πόλεμοι άρχισαν σιγά-σιγά να εξασθενούν την κραταιά αυτοκρατορία, μετά τις νίκες του Βασίλειου Β΄ Βουλγαροκτόνου η αυτοκρατορία χάνει το πρώτο της βαλκανικό κομμάτι, η οριστική απόσπαση του Σερβικού κράτους της Ζέτα ύπο τον Στέφανο Βο’ι’οσλάβο ήταν πλέον γεγονός , επτά βυζαντινοί στρατηγοί κείτονταν νεκροί κατά την ξαφνική σερβική επίθεση στην περιοχή. Οι Πετσενέγκοι από την άλλη εμφανίζονται όλο και περισσότεροι στον Δούναβη όπου γρήγορα θα τον διαβούν και θα αρχίσουν τις επιδρομές στην Θράκη. Στα δυτικά ο Μάγιστρος Αργυρός, δούκας Ιταλίας, Καλαμβρίας και Σικελίας υπέστη επανειλημμένες ήττες από τα στίφη των Νορμανδών και τέλος στην Ανατολή αρχίζουν δειλά- δειλά οι πρώτες τουρκικές επιθέσεις . Οι αντιστρατιωτικές ενέργειες του Μονομάχου δεν άργησαν να φανούν.

Οι μόνες επιτυχίες κατά την βασιλεία του ήταν η ενσωμάτωση της Μεγάλης Αρμενίας στο Βυζάντιο , η ήττα των Ρώσων κατά την πολιορκία της Κωνσταντινουπόλεως και η ίδρυση της Νομικής Σχολής της Κωνσταντινούπολης. Τέλος θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά την βασιλεία του Κωνσταντίνου Θ΄ Μονομάχου έγινε το Σχίσμα των Εκκλησιών (1054) με μεγάλες πολιτικές και εκκλησιαστικές επιπτώσεις, ήταν το τελευταίο γεγονός της βασιλείας του, στις 11 Ιανουαρίου 1055 πέθανε αφήνοντας πίσω του μία αυτοκρατορία γεμάτη εχθρούς, απώλειες στρατιωτών και περιοχών, ένα εκκλησιαστικό σχίσμα και άδεια θησαυροφυλάκια.

Μιχαήλ Στ’ Στρατιωτικός- ο τελευταίος των Μακεδόνων

Μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου Θ΄Μονομάχου , κυβέρνησε την αυτοκρατορία για λίγο διάστημα η αδερφή της Ζωής Θεοδώρα, που πριν πεθάνει έστεψε αυτοκράτορα τον Μιχαήλ, στην άνοδό του είχε λόγο και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Μιχαήλ Κηρουλάριος. Ο νέος αυτοκράτορας ήταν μεγάλης ηλικίας και του έλειπε η πολιτική εμπειρία και η πνευματική καλλιέργεια ενώ κύριοι των πραγμάτων ήταν φυσικά οι αυλικοί, όμως μετά την ανάρρηση του στον θρόνο ο πρώτος ξάδερφος του προηγούμενου αυτοκράτορα ο Θεοδόσιος Μονομάχος , επικεφαλής συγγενών και υπηρετών της οικογένειας επιτέθηκε στο παλάτι και διεκδίκησε τον θρόνο. Το πραξικόπημα απέτυχε και κατέφυγε ικέτης στην Αγία Σοφία όπου μετά εξορίστηκε στην Πέργαμο, οι αυλικοί υπερήφανοι και ματαιόδοξοι συμπεριφέρθηκαν με απρέπεια στους στρατηγούς που είχαν έλθει στο παλάτι τον Ισαάκιο Κομνηνό, τον Νικηφόρο Βρυέννιο και τον Κατακαλών Κεκαυμένο. Προσβεβλημένοι από την συμπεριφορά των αυλικών οι στρατηγοί αναχώρησαν στην Μικρά Ασία και στις 8 Ιουλίου 1057 στην Κασταμονή αναγόρευσαν αυτοκράτορα τον Ισαάκιο Κομνηνό, οι επαναστάτες προωθήθηκαν προς στην Κωνσταντινούπολη νίκησαν τα αυτοκρατορικά στρατεύματα στην Νίκαια και έφτασαν μέχρι την Νικομήδεια. Ο Μιχαήλ έστειλε απεσταλμένους για να ζητήσει συμβιβασμό , αλλά οι προστάσεις του απορρίφθηκαν , οι επαναστάτες είχαν φτάσει ήδη στην απέναντι πλευρά του Βοσπόρου, μέσα στην πόλη επικρατούσε χάος και επικεφαλής του λαού έγινε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Μιχαήλ Κηρουλάριος και ζήτησε από τον Ισαάκιο Κομνηνό να εισέλθει και να επιβάλει την τάξη.

Ο αυτοκράτορας βλέποντας πως όλα είχαν τελειώσει παραιτήθηκε, αποσύρθηκε στην οικία του και στις 30 Αυγούστου 1057 εκάρη μοναχός, στις 1 Σεπτεμβρίου ο Ισαάκιος Κομνηνός γόνος μεγάλης στρατιωτικής οικογένειας εγκαταστάθηκε στο παλάτι ως αυτοκράτορας, η Μακεδονική Δυναστεία είχε πλέον τελειώσει.

Επίλογος

Η δυναστεία ενός χωρικού από την Θράκη έδωσε στο Βυζάντιο τις πιο ένδοξες στιγμές του, δεν είναι υπερβολή που θεωρείται αυτή η περίοδος αναγέννηση , όχι μόνο εδαφική αλλά πολιτισμική, φιλολογική και θεολογική αναγέννηση, η επίμονες νίκες του Βασίλειου Β΄ εναντίον των Βουλγάρων και η συνετή πολιτική του, η απελευθέρωση των μεγαλονήσων από τον Νικηφόρο Φωκά που έδωσε τέλος στον αραβικό ζυγό , τα φιλολογικά έργα του Μιχαήλ Ψελλού, η Μυριόβιβλος του Μεγάλου Φωτίου καθώς και οι πνευματικές μορφές των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου φωτιστών των Σλάβων, οι πρώτοι Μακεδονομάχοι στρατηγοί που έπεσαν μαχόμενοι τους Βουλγάρους όπως ο Νικηφόρος Ξιφίας , Κωνσταντίνος Διογένης, Γρηγόριος Ταρωνίτης διοικητής της Θεσσαλονίκης, οι μεγάλοι στρατηγοί Κατακαλών Κεκαυμένος και Γεώργιος Μανιάκης καθώς και οι λόγιοι αυτοκράτορες Λέων ο Σοφός και Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος είναι λίγοι μπροστά στις πολλές ισχυρές φυσιογνωμίες που έβγαλε αυτή η δυναστεία.

Δυστυχώς όμως η συσσώρευση τεράστιου πλούτου και η πεποίθηση της παντοδυναμίας , οδήγησαν στην οκνηρία, την φιληδονία και σε μία σειρά από ανάξιους ηγέτες αδύναμους και συμφεροντολόγους χωρίς καθόλου ευθύνη για το βάρος που σήκωναν με αποτέλεσμα η ισχυρότερη αυτοκρατορία εκείνης της περιόδου να δείχνει σημάδια αδυναμίας σε όλα τα μέτωπα, ποιος να φανταζόταν το κράτος που έφτανε από την Κάτω Ιταλία και Σικελία μέχρι τον Δούναβη, την Αδριατική, τον Καύκασο και την Συρία και είχε ταπεινώσει Άραβες, Βούλγαρους, Αρμένιους, Γεωργιανούς, Λομβαρδούς ότι θα ερχόταν η στιγμή που θα είχε εφτά νεκρούς στρατηγούς σε σύγκρουση με τους αδύναμους Σέρβους; ; Oταν θεωρείς κάτι δεδομένο είτε ανθρώπους είτε αυτοκρατορίες ετοιμάσου να τα χάσεις.

Πηγές:
-Σαράντος Ι Καργάκος. Η αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης, Β’ Τόμος. Σελ. 239-281, εκδόσεις Σιδέρης
-Ιωάννης Καραγιαννόπουλος. Το Βυζαντινό Κράτος, σελ. 170-197 εκδόσεις Βάνιας

https://cognoscoteam.gr/