Τουρκία: Είμαστε έτοιμοι για στροφή 180 μοιρών;
Σάκης Μουμτζής
APimages
Όσοι αναμένουν κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας θα διαψευσθούν. Και όταν λέμε κατάρρευση θα πρέπει να συγκεκριμενοποιήσουμε τι εννοούμε, επειδή ο καθένας μπορεί να εννοεί ό,τι θέλει. Κατάρρευση σημαίνει προσφυγή στο ΔΝΤ. Μέχρις εκεί, γιατί η Τουρκία είναι πολύ μεγάλη για να την αφήσουν να χρεοκοπήσει ασύντακτα.
Το πρόβλημα του Ερντογάν είναι πρωτίστως πολιτικό. Όπως απέδειξε προχθές με ένα εμπεριστατωμένο άρθρο του ο κ. Κ. Χαροκόπος, η υποτίμηση της τουρκικής λίρας έχει θετική επίδραση σε άλλους τομείς της οικονομίας. Όμως δεν παύει να καθιστά την πλειοψηφία των πολιτών φτωχότερη. Και σε αυτό ακριβώς το σημείο έγκειται το πολιτικό πρόβλημα του Ερντογάν.
Φυσικά, οτιδήποτε συμβαίνει στην Τουρκία μας αφορά άμεσα τόσο στο οικονομικό όσο και στο πολιτικό πεδίο. Πολλές ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην Τουρκία, ενώ είναι σημαντικές οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων στη γειτονική χώρα. Συνεπώς, ανοηταίνουν όσοι επιχαίρουν με την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η οικονομία της.
Αυτό που θα πρέπει να μας απασχολεί είναι κυρίως το «μετά τον Ερντογάν». Το αν στο προσεχές χρονικό διάστημα θα προσπαθήσει να εξάγει την κρίση, είναι μια υπόθεση εργασίας που είναι αντιπαραγωγική για σχολιασμό, καθώς κινείται αποκλειστικά στο χώρο της εικασίας. Υποθέτω πως οι καθ' ύλην υπεύθυνοι, γνωρίζοντας και εκτιμώντας όλα τα δεδομένα, έχουν λάβει όλα τα μέτρα, σε όλα τα επίπεδα, για κάθε ενδεχόμενο. Μέχρις εδώ, επί του συγκεκριμένου ζητήματος.
Το μείζον πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει η πατρίδα μας είναι αν η διάδοχη τού Ερντογάν κατάσταση επιχειρήσει μια θεαματική στροφή και επαναθερμάνει τη σχέση της με τη Δύση. Αν επιδείξει μια συστημική συμπεριφορά, ευθυγραμμιζόμενη με τους γεωστρατηγικούς προσανατολισμούς των ΗΠΑ. Αν μέσα σε αυτό το πλαίσιο «σπάσει» τον άξονα Ελλάδα - Κύπρος - Αίγυπτος - Ισραήλ, με την προσέγγιση των δύο τελευταίων κρατών. Φυσικά και θα καταβάλλει ανταλλάγματα, αλλά αυτά προφανώς δεν θα αφορούν τις σχέσεις της με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Σε αυτήν την περίπτωση, αν η Τουρκία επικεντρωθεί στα ζητήματα του Αιγαίου και της Κύπρου, αποσυρόμενη σταδιακά και διακριτικά από τα άλλα ανοικτά μέτωπα, έχουμε εναλλακτικά σχέδια γι' αυτό το ενδεχόμενο; Ή μήπως θα αιφνιδιασθούμε και θα τρέχουμε πίσω από τα γεγονότα;
Γιατί ένα παρόμοιο σενάριο είναι σφόδρα πιθανό, αν επικρατήσει στις εκλογές ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης. Παραδοσιακά οι Κεμαλιστές είχαν επικεντρωμένη την προσοχή τους στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Στο μεν Αιγαίο θεωρούσαν ότι τα ανατολικά νησιά του εγκλωβίζουν την Τουρκία γεωστρατηγικά, την δε Κύπρο πάντοτε την αντιμετώπιζε η Τουρκία υπό το πρίσμα της εθνικής της ασφάλειας.
Πιστεύω πως αν αποχωρήσει ο Ερνογάν, η διάδοχη κατάσταση μπορεί να επαναφέρει την Τουρκία στην παραδοσιακή τροχιά της. Αυτό όμως ουδόλως σημαίνει πως θα βελτιωθούν οι σχέσεις της με την Ελλάδα. Τα προβλήματα θα παραμείνουν, γιατί είναι στρατηγικής φύσεως και για τις δύο χώρες. Π.χ. καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν θα δεχθεί καν να συζητήσει τον αφοπλισμό των νησιών του Αιγαίου. Εκτιμώ, και το έχω ξαναγράψει, πως η βέλτιστη κατάσταση για τα δύο κράτη είναι αυτή του «μη πολέμου». Να συμβιώνουμε με τα προβλήματα και τις εντάσεις, χωρίς προσφυγή στη βία. Όλα τα υπόλοιπα κινούνται στο χώρο των ψευδαισθήσεων.
APimages
Όσοι αναμένουν κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας θα διαψευσθούν. Και όταν λέμε κατάρρευση θα πρέπει να συγκεκριμενοποιήσουμε τι εννοούμε, επειδή ο καθένας μπορεί να εννοεί ό,τι θέλει. Κατάρρευση σημαίνει προσφυγή στο ΔΝΤ. Μέχρις εκεί, γιατί η Τουρκία είναι πολύ μεγάλη για να την αφήσουν να χρεοκοπήσει ασύντακτα.
Το πρόβλημα του Ερντογάν είναι πρωτίστως πολιτικό. Όπως απέδειξε προχθές με ένα εμπεριστατωμένο άρθρο του ο κ. Κ. Χαροκόπος, η υποτίμηση της τουρκικής λίρας έχει θετική επίδραση σε άλλους τομείς της οικονομίας. Όμως δεν παύει να καθιστά την πλειοψηφία των πολιτών φτωχότερη. Και σε αυτό ακριβώς το σημείο έγκειται το πολιτικό πρόβλημα του Ερντογάν.
Φυσικά, οτιδήποτε συμβαίνει στην Τουρκία μας αφορά άμεσα τόσο στο οικονομικό όσο και στο πολιτικό πεδίο. Πολλές ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην Τουρκία, ενώ είναι σημαντικές οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων στη γειτονική χώρα. Συνεπώς, ανοηταίνουν όσοι επιχαίρουν με την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η οικονομία της.
Αυτό που θα πρέπει να μας απασχολεί είναι κυρίως το «μετά τον Ερντογάν». Το αν στο προσεχές χρονικό διάστημα θα προσπαθήσει να εξάγει την κρίση, είναι μια υπόθεση εργασίας που είναι αντιπαραγωγική για σχολιασμό, καθώς κινείται αποκλειστικά στο χώρο της εικασίας. Υποθέτω πως οι καθ' ύλην υπεύθυνοι, γνωρίζοντας και εκτιμώντας όλα τα δεδομένα, έχουν λάβει όλα τα μέτρα, σε όλα τα επίπεδα, για κάθε ενδεχόμενο. Μέχρις εδώ, επί του συγκεκριμένου ζητήματος.
Το μείζον πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει η πατρίδα μας είναι αν η διάδοχη τού Ερντογάν κατάσταση επιχειρήσει μια θεαματική στροφή και επαναθερμάνει τη σχέση της με τη Δύση. Αν επιδείξει μια συστημική συμπεριφορά, ευθυγραμμιζόμενη με τους γεωστρατηγικούς προσανατολισμούς των ΗΠΑ. Αν μέσα σε αυτό το πλαίσιο «σπάσει» τον άξονα Ελλάδα - Κύπρος - Αίγυπτος - Ισραήλ, με την προσέγγιση των δύο τελευταίων κρατών. Φυσικά και θα καταβάλλει ανταλλάγματα, αλλά αυτά προφανώς δεν θα αφορούν τις σχέσεις της με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Σε αυτήν την περίπτωση, αν η Τουρκία επικεντρωθεί στα ζητήματα του Αιγαίου και της Κύπρου, αποσυρόμενη σταδιακά και διακριτικά από τα άλλα ανοικτά μέτωπα, έχουμε εναλλακτικά σχέδια γι' αυτό το ενδεχόμενο; Ή μήπως θα αιφνιδιασθούμε και θα τρέχουμε πίσω από τα γεγονότα;
Γιατί ένα παρόμοιο σενάριο είναι σφόδρα πιθανό, αν επικρατήσει στις εκλογές ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης. Παραδοσιακά οι Κεμαλιστές είχαν επικεντρωμένη την προσοχή τους στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Στο μεν Αιγαίο θεωρούσαν ότι τα ανατολικά νησιά του εγκλωβίζουν την Τουρκία γεωστρατηγικά, την δε Κύπρο πάντοτε την αντιμετώπιζε η Τουρκία υπό το πρίσμα της εθνικής της ασφάλειας.
Πιστεύω πως αν αποχωρήσει ο Ερνογάν, η διάδοχη κατάσταση μπορεί να επαναφέρει την Τουρκία στην παραδοσιακή τροχιά της. Αυτό όμως ουδόλως σημαίνει πως θα βελτιωθούν οι σχέσεις της με την Ελλάδα. Τα προβλήματα θα παραμείνουν, γιατί είναι στρατηγικής φύσεως και για τις δύο χώρες. Π.χ. καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν θα δεχθεί καν να συζητήσει τον αφοπλισμό των νησιών του Αιγαίου. Εκτιμώ, και το έχω ξαναγράψει, πως η βέλτιστη κατάσταση για τα δύο κράτη είναι αυτή του «μη πολέμου». Να συμβιώνουμε με τα προβλήματα και τις εντάσεις, χωρίς προσφυγή στη βία. Όλα τα υπόλοιπα κινούνται στο χώρο των ψευδαισθήσεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Παρακαλούμε σχολιασμούς επί της ουσίας.
Τα σχόλια σας δεν περνάν από έλεγχο γιατί πιστεύουμε ότι δεν θα θίγουν κάποιον προσωπικά με βρισιές και συκοφαντίες.
Τέτοιου είδους σχόλια δεν περνάν από έλεγχο, αλλά θα διαγράφονται μετά την δημοσίευση.
Παρακαλούμε να γράφετε σε πεζά και όχι κεφαλαία
-------------------------------------------------------------------------
Οι απόψεις του ιστολογίου δεν είναι απαραίτητο να συμπίπτουν με τα περιεχόμενα στου άρθρου.
Ο ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΣ ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα - αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω, φόρμας επικοινωνίας.
Ευχαριστούμε