Νέα προγράμματα σπουδών: Άγρια κόντρα για τα μαθηματικά στα σχολεία

Η ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας για τα νέα προγράμματα σπουδών και την αλλαγή των βιβλίων προκάλεσε εξαιρετικά έντονη αντιπαράθεση μεταξύ των εκπαιδευτικών και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) για το μάθημα των μαθηματικών.

Η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία κατηγορεί το ΙΕΠ ότι τα προγράμματα για το μάθημα των μαθηματικών είναι «εκτός παιδαγωγικού τόπου και χρόνου, οι προτάσεις του ΙΕΠ αναπαράγουν το ίδιο εισαγωγικό κείμενο στόχων και σημασίας των μαθηματικών στην Εκπαίδευση, ανεξάρτητα από ηλικίες και εκπαιδευτικές βαθμίδες, με μόνο ως φαίνεται γνώμονα την οργάνωση εξεταστικών διαδικασιών γύρω από μια τράπεζα θεμάτων και την επιδότηση της έκδοσης πολυσέλιδων βιβλίων χωρίς καμία μελέτη της εκπαιδευτικής λειτουργικότητας ανά βαθμίδα και των ειδικών παιδαγωγικών προδιαγραφών». Οργισμένη ήταν η αντίδραση από την πλευρά του ΙΕΠ, που τονίσει ότι οι χαρακτηρισμοί της Μαθηματικής εταιρείας είναι ατεκμηρίωτοι , αυθαίρετοι και εμπαθείς, αδικούν την ιστορία της και αφετέρου δεν συνάδουν με τον θεσμικό της ρόλο”.

Η ανακοίνωση της Μαθηματικής Εταιρείας

Νέα Αναλυτικά Προγράμματα χωρίς αξιολόγηση της εφαρμογής των προηγούμενων, χωρίς αναγνώριση της ιδιαιτερότητας της κάθε βαθμίδας, χωρίς φροντίδα για διεπιστημονικές συνδέσεις, χωρίς αναφορά στις μεταβαλλόμενες σχολικές συνθήκες και τις υβριδικές παιδαγωγικές πρακτικές λόγω της πανδημίας, είναι η πρώτη εικόνα που αντικρύζει κανείς στις επεξεργασίες του ΙΕΠ.

Εάν προσπεράσουμε την ατυχή επινόηση και αναφορά που έγινε κατά την ενημέρωση στην έννοια μοτίβο-συνάρτηση που διασχίζει την εκπαίδευση από την Προσχολική Ηλικία έως και το Λύκειο, θα δούμε τις ακριβοπληρωμένες επεξεργασίες του ΙΕΠ να αγνοούν ή να αποσιωπούν τις συλλογικά καταγεγραμμένες εμπειρίες της εκπαιδευτικής μαθηματικής κοινότητας για συγκεκριμένες δυσχέρειες και ασυμβατότητες από την εφαρμογή των εν ισχύ Αναλυτικών Προγραμμάτων.

Σαν να απευθύνονται σε έναν εκπαιδευτικά ουδέτερο χώρο και χρόνο, αποσιωπούν ή αγνοούν την καταγεγραμμένη σχολική αποτυχία στα Μαθηματικά των Πανελλαδικών, τα φαινόμενα αποθάρρυνσης και φόβου για τα Μαθηματικά ήδη από την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, την απομάκρυνση μέρους του μαθητικού πληθυσμού από την μαθηματική εκπαίδευση λόγω μη προσβασιμότητας στις εξ αποστάσεως πρακτικές και ακατάλληλων συνθηκών στο σπίτι.

Η ΕΜΕ επεσήμανε τα παραπάνω έγκαιρα και πρόσφατα κατέθεσε πρόταση 4 σημείων, ώστε τα νέα ΑΠ να συνδέονται, αφενός με τις εξελίξεις της μαθηματικής επιστήμης, αφετέρου με την εκπαιδευτική πραγματικότητα, και να συμβάλλουν στην ανανέωση του μαθητικού ενδιαφέροντος για τα Μαθηματικά και σε μια ευέλικτη και συμπεριληπτική παιδαγωγική προοπτική. Δυστυχώς εκτός παιδαγωγικού τόπου και χρόνου, οι προτάσεις του ΙΕΠ αναπαράγουν το ίδιο εισαγωγικό κείμενο στόχων και σημασίας των μαθηματικών στην Εκπαίδευση, ανεξάρτητα από ηλικίες και εκπαιδευτικές βαθμίδες, με μόνο ως φαίνεται γνώμονα την οργάνωση εξεταστικών διαδικασιών γύρω από μια τράπεζα θεμάτων και την επιδότηση της έκδοσης πολυσέλιδων βιβλίων χωρίς καμία μελέτη της εκπαιδευτικής λειτουργικότητας ανά βαθμίδα και των ειδικών παιδαγωγικών προδιαγραφών.

 

H ΕΜΕ θα συνεχίσει να ενημερώνεται και να ενημερώνει την εκπαιδευτική κοινότητα με αίσθηση επιστημονικής και κοινωνικής ευθύνης. Είμαστε πάντα στη διάθεση του Υπουργείου Παιδείας για τη βελτίωση της Μαθηματικής Εκπαίδευσης.

H απάντηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής

Έκπληξη προκαλεί η ανακοίνωση της ΕΜΕ, για το πώς είναι δυνατόν κανείς να κρίνει την παιδαγωγική τους διάσταση με τέτοια βεβαιότητα, αλλά ταυτόχρονα με γενικόλογες εκφράσεις και χωρίς καμία τεκμηρίωση, μέσα σε μία ημέρα, και ενώ εκκρεμούν συμπληρωματικά υλικά των Προγραμμάτων Σπουδών.

• Ατεκμηρίωτοι και αυθαίρετοι ισχυρισμοί, όπως η σύνδεση των Προγραμμάτων Σπουδών με «την οργάνωση εξεταστικών διαδικασιών», «την επιδότηση της έκδοσης πολυσέλιδων βιβλίων», και με «ακριβοπληρωμένες επεξεργασίες του ΙΕΠ», που περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση της ΕΜΕ, μοιάζουν εμπαθείς εφόσον δεν συνδέονται με μία επί της ουσίας εξέταση του περιεχομένου των Προγραμμάτων Σπουδών.
• Η ανακοίνωση της ΕΜΕ αφενός αδικεί την ιστορία της και αφετέρου δεν συνάδει με τον θεσμικό της ρόλο.
• Ελπίζουμε στο πλαίσιο των δράσεων που σχεδιάζονται για τα νέα Προγράμματα Σπουδών τα επόμενα δύο έτη, η ΕΜΕ να συμβάλλει εποικοδομητικά με τις προτάσεις της.

Σχετικά με τα νέα Προγράμματα στα Μαθηματικά το ΙΕΠ υπογραμμίζει τα εξής:

Α. Πρόσφατα (στις 11/11), ανακοινώθηκαν από το ΙΕΠ νέα Προγράμματα Σπουδών για όλα τα γνωστικά αντικείμενα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Σύντομα θα ανακοινωθεί υποστηρικτικό υλικό και οδηγός εκπαιδευτικού που συνοδεύει κάθε Πρόγραμμα Σπουδών και εξειδικεύει παιδαγωγικά και διδακτικά την υλοποίησή του.

Για τα Μαθηματικά εκπονήθηκε ενιαίο Πρόγραμμα Σπουδών, από την Α΄ Δημοτικού ως και τη Γ΄ Λυκείου, που ανακοινώθηκε ξεχωριστά για την κάθε βαθμίδα, καθώς και αντίστοιχο συνοδευτικό υλικό που θα ανακοινωθεί προσεχώς.

Για την εκπόνηση όλων των παραπάνω συνεργάστηκαν για ένα έτος, με διαρκή ανατροφοδότηση από το ΙΕΠ, 27 εξειδικευμένοι επιστήμονες εκ των οποίων 9 ήταν ακαδημαϊκοί και 18 ήταν εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι διαδικασίες επιλογής και οι συμβάσεις τους είναι αναρτημένες στη Διαύγεια.

Β. Αν μελετήσει κανείς τα Προγράμματα Σπουδών των Μαθηματικών που ανακοινώθηκαν, αντιλαμβάνεται ότι σε αυτά αναπτύσσεται ένα συνεκτικό σύνολο στόχων για τη Μαθηματική Εκπαίδευση που διατρέχει όλες τις βαθμίδες.

Για παράδειγμα, η ανάπτυξη συλλογισμών και κριτικής σκέψης, καθώς και η αναγνώριση συνδέσεων μεταξύ Μαθηματικών και άλλων πεδίων της ανθρώπινης γνώσης και δράσης, είναι κοινοί στόχοι για τους μαθητές όλων των βαθμίδων.

Η συνεκτικότητα των Προγραμμάτων Σπουδών των Μαθηματικών αναδεικνύεται επίσης μέσα από την ανάπτυξη κοινών θεματικών ενοτήτων από την Α’ Δημοτικού μέχρι και τη Γ’ Λυκείου.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η θεματική ενότητα συναρτήσεις. Αυτή η συνεκτικότητα εκφράζεται με ένα κοινό θεωρητικό μέρος για όλες τις βαθμίδες που επιχειρεί τη θέαση των Μαθηματικών με ενιαίο τρόπο, εξειδικεύεται δε με προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα και ενδεικτικές δραστηριότητες που αντιστοιχούν σε κάθε βαθμίδα και τάξη.

Το υποστηρικτικό υλικό και ο οδηγός εκπαιδευτικού για κάθε βαθμίδα, που ολοκληρώνουν τα αντίστοιχα Προγράμματα Σπουδών και θα ανακοινωθούν σύντομα, εξειδικεύουν περαιτέρω την ενιαία φιλοσοφία τους και πραγματεύονται παιδαγωγικά και διδακτικά ζητήματα, όπως είναι η διαφοροποιημένη διδασκαλία των Μαθηματικών, που παίρνει υπόψη της τις ανάγκες των μαθητών και των μαθητριών, με στόχο τη συμπερίληψη όλων στη Μαθηματική Εκπαίδευση.