Τα προβλήματα του εκλογικού νόμου
Τάσος Ευαγγελίου
φωτογραφία αρχείου Eurokinissi
Το τοξικό κλίμα που επιχειρεί να δημιουργήσει ο Αλέξης Τσίπρας δείχνουν και τους λόγους που επέλεξε να βάλει τη χώρα στη βάσανο της απλής εκλογικής για την ανάδειξη κυβέρνησης στις επόμενες εκλογές. Αναδεικνύει ταυτόχρονα και την ανάγκη που υπήρξε για αλλαγή του εκλογικού νόμου, μόνο που η κυβερνώσα παράταξη στην προσπάθειά της να υπάρξει αποδοχή από περισσότερα κόμματος προχώρησε σε έναν νέο εκλογικό νόμο που θα εφαρμοστεί στις μεθεπόμενες εκλογές περιέχοντας όμως αδυναμίες που δυσκολεύουν τη δημιουργία αυτοδύναμων κυβερνήσεων
Είναι δεδομένο ότι η πολιτική σταθερότητα αποτελεί κυρίαρχο συστατικό για την πορεία της χώρας και ως εκ τούτου η προσπάθεια που κατεβλήθη από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να δημιουργηθούν προσκόμματα μέσω της απλής αναλογικής ήταν μια αναμενόμενη για πολλούς κίνηση. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη αλλάζοντας τον νόμο όμως δημιούργησε σημεία τα οποία προκαλούν σημαντικές δυσκολίες στην ανάδειξη αυτοδύναμης κυβέρνησης με πλειοψηφία ικανή να επιτρέψει την προώθηση ριζικών μεταρρυθμίσεων και τη λήψη αποφάσεων ελκυστικών προς την προσέλευση ξένων επενδύσεων, ανάλογων με αυτές που σήμερα καταγράφονται στο οικονομικό πεδίο.
Ο Πρωθυπουργός έχει αποσαφηνίσει ότι προτίθεται να πάει σε δεύτερο γύρο εκλογών. Που θα διεξαχθούν με τον νέο εκλογικό νόμο ο οποίος δύναται να χαρακτηριστεί ως εκλογικός νόμος μιας «ενισχυμένης» αναλογικής αφού προβλέπει μπόνους εδρών για το πρώτο κόμμα υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Τέτοιες που καθιστούν την αυτοδυναμία δύσκολη και την πλειοψηφία οριακή.
Ο τρόπος απόδοσης του μπόνους των βουλευτικών εδρών στο πρώτο κόμμα είναι το βασικό προβληματικό σημείο. Αποφασίστηκε και συμπεριλήφθηκε στον νέο εκλογικό νόμο προκειμένου να υπερψηφιστεί και από άλλα κόμματα με στόχο τους 200 ψήφους ώστε να ισχύσει από τις επόμενες εκλογές και να καταργηθεί πριν ισχύσει καν η απλή αναλογική. Αυτό δεν κατέστει εφικτό αλλά ο νόμος προβλέπει πλέον ότι:
Εφόσον το πρώτο κόμμα, λάβει ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 25% των έγκυρων ψηφοδελτίων, λαμβάνει μπόνους 20 έδρες. Οι υπόλοιπες 280 έδρες κατανέμονται αναλογικά μεταξύ των δικαιούμενων εδρών κομμάτων.
Από το 25% και μετά, για κάθε 0,5% το πρώτο κόμμα θα παίρνει επιπλέον μπόνους μια έδρα.
Το μάξιμουμ των 50 εδρών δύναται να λάβει πρώτο κόμμα εάν το ποσοστό του είναι στο 40%.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι το πρώτο κόμμα με ένα ποσοστό της τάξεως του 37% παίρνει μπόνους συνολικά 44 έδρες, με 38% 46 έδρες και με 39% 48 έδρες. Σημειώνεται ότι ο εκλογικός νόμος που ίσχυε πριν την αλλαγή που προώθησε ο Αλέξης Τσίπρας (ο οποίος σημειωτέον αποδεχόταν και ενδεχόμενη συστράτευση της Χρυσής Αυγής προκειμένου να ισχύσει η απλή αναλογικής από τις εκλογές του 2019) έδινε μπόνους 50 εδρών στο πρώτο κόμμα ανεξαρτήτως ποσοστού. Έτσι κατάφερε άλλωστε να συγκυβερνήσει με τον Πάνο Καμμένο.
Αξιοσημείωτο είναι ότι με τον εκλογικό νόμο που ψήφισε η Ν.Δ. το κλιμακωτό μπόνους εφαρμόζεται και για συνασπισμό συνεργαζόμενων κομμάτων, εφόσον συγκεντρώσει τον μεγαλύτερο αριθμό εγκύρων ψηφοδελτίων με την προϋπόθεση ο μέσος όρος της δύναμης των κομμάτων, που τον απαρτίζουν να, είναι μεγαλύτερος από τη δύναμη του αυτοτελούς κόμματος, που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων. Ο μέσος όρος προκύπτει από τη διαίρεση του ποσοστού που έλαβε ο ανωτέρω συνασπισμός δια του αριθμού των κομμάτων που τον αποτελούν.
Πέραν όμως των ποσοστών και του μπόνους των εδρών, το γεγονός πως για να πετύχει το πρώτο κόμμα απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, εξαρτάται και από το αθροιστικό ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής.
Με τον νέο εκλογικό νόμο που θα εφαρμοστεί στις μεθεπόμενες εκλογές ακόμη και αν τα κόμματα που βρεθούν εκτός βουλής πάρουν συνολικό ποσοστό 8% για να επιτευχθεί αυτοδυναμία απαιτείται ποσοστό 38% για το πρώτο κόμμα. Και αυτό πάλι με μια οριακή πλειοψηφία που όπως έχει αποδειχθεί δεν αποτελεί παράγοντα πολιτικής σταθερότητας.
Συμπερασματικά, και ο νέος εκλογικός νόμος παρουσιάζει αδυναμίες αναφορικά με την ανάγκη αυτοδύναμων ισχυρών κυβερνήσεων σε μια περίοδο που θα χρειαστούν συνολικά άμεσες αποφάσεις και όχι μεσοβέζικες λύσεις για το μέλλον της χώρας. Η κρίση στον Έβρο, η πανδημία ακόμη και η κλιματική αλλαγή αναδεικνύουν αυτή την ανάγκη. Η πολιτική σταθερότητα είναι το βασικό μήνυμα που εκπέμπεται κυρίως προς τα έξω. Είτε αφορά τις αγορές και τους επενδυτές είτε νευρικούς γείτονες που αναζητούν διέξοδο στα προβλήματά του μέσω της επιθετικής ρητορικής αλλά και συμπεριφοράς σε βάρος της Ελλάδας.
H κυβέρνηση διαψεύδει τόσο το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών όσο και αυτό της αλλαγής του εκλογικού νόμου. Εν τούτοις η ανάγκη να κυβερνηθεί η χώρα και να μη ζήσουμε καταστάσεις ανάλογες με αυτές που έζησαν δήμαρχοι ανά την Ελλάδα εξ αιτίας της απλής αναλογικής που επέβαλε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αποτελεί κυρίαρχο συστατικό.
Σε κάθε περίπτωση οι αδυναμίες μπορούν να αντιμετωπιστούν και χωρίς να αλλάξει πλήρως ο εκλογικός νόμος που θα εφαρμοστεί μετά από αυτόν με την απλή αναλογική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μια αλλαγή που θα μπορούσε να συνεργήσει στην αποφυγή προβλημάτων είναι η μείωση του ποσοστού που δίνει μια έδρα στο πρώτο κόμμα για κάθε ποσοστιαία μονάδα μετά το 25% θα μπορούσε να επιτρέψει την κυβερνησιμότητα και να αποτρέψει το χάος που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δηλώσει πως αποτελεί το πεδίο στο οποίο η αριστερά έχει ρόλο...
φωτογραφία αρχείου Eurokinissi
Το τοξικό κλίμα που επιχειρεί να δημιουργήσει ο Αλέξης Τσίπρας δείχνουν και τους λόγους που επέλεξε να βάλει τη χώρα στη βάσανο της απλής εκλογικής για την ανάδειξη κυβέρνησης στις επόμενες εκλογές. Αναδεικνύει ταυτόχρονα και την ανάγκη που υπήρξε για αλλαγή του εκλογικού νόμου, μόνο που η κυβερνώσα παράταξη στην προσπάθειά της να υπάρξει αποδοχή από περισσότερα κόμματος προχώρησε σε έναν νέο εκλογικό νόμο που θα εφαρμοστεί στις μεθεπόμενες εκλογές περιέχοντας όμως αδυναμίες που δυσκολεύουν τη δημιουργία αυτοδύναμων κυβερνήσεων
Είναι δεδομένο ότι η πολιτική σταθερότητα αποτελεί κυρίαρχο συστατικό για την πορεία της χώρας και ως εκ τούτου η προσπάθεια που κατεβλήθη από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να δημιουργηθούν προσκόμματα μέσω της απλής αναλογικής ήταν μια αναμενόμενη για πολλούς κίνηση. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη αλλάζοντας τον νόμο όμως δημιούργησε σημεία τα οποία προκαλούν σημαντικές δυσκολίες στην ανάδειξη αυτοδύναμης κυβέρνησης με πλειοψηφία ικανή να επιτρέψει την προώθηση ριζικών μεταρρυθμίσεων και τη λήψη αποφάσεων ελκυστικών προς την προσέλευση ξένων επενδύσεων, ανάλογων με αυτές που σήμερα καταγράφονται στο οικονομικό πεδίο.
Ο Πρωθυπουργός έχει αποσαφηνίσει ότι προτίθεται να πάει σε δεύτερο γύρο εκλογών. Που θα διεξαχθούν με τον νέο εκλογικό νόμο ο οποίος δύναται να χαρακτηριστεί ως εκλογικός νόμος μιας «ενισχυμένης» αναλογικής αφού προβλέπει μπόνους εδρών για το πρώτο κόμμα υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Τέτοιες που καθιστούν την αυτοδυναμία δύσκολη και την πλειοψηφία οριακή.
Ο τρόπος απόδοσης του μπόνους των βουλευτικών εδρών στο πρώτο κόμμα είναι το βασικό προβληματικό σημείο. Αποφασίστηκε και συμπεριλήφθηκε στον νέο εκλογικό νόμο προκειμένου να υπερψηφιστεί και από άλλα κόμματα με στόχο τους 200 ψήφους ώστε να ισχύσει από τις επόμενες εκλογές και να καταργηθεί πριν ισχύσει καν η απλή αναλογική. Αυτό δεν κατέστει εφικτό αλλά ο νόμος προβλέπει πλέον ότι:
Εφόσον το πρώτο κόμμα, λάβει ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 25% των έγκυρων ψηφοδελτίων, λαμβάνει μπόνους 20 έδρες. Οι υπόλοιπες 280 έδρες κατανέμονται αναλογικά μεταξύ των δικαιούμενων εδρών κομμάτων.
Από το 25% και μετά, για κάθε 0,5% το πρώτο κόμμα θα παίρνει επιπλέον μπόνους μια έδρα.
Το μάξιμουμ των 50 εδρών δύναται να λάβει πρώτο κόμμα εάν το ποσοστό του είναι στο 40%.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι το πρώτο κόμμα με ένα ποσοστό της τάξεως του 37% παίρνει μπόνους συνολικά 44 έδρες, με 38% 46 έδρες και με 39% 48 έδρες. Σημειώνεται ότι ο εκλογικός νόμος που ίσχυε πριν την αλλαγή που προώθησε ο Αλέξης Τσίπρας (ο οποίος σημειωτέον αποδεχόταν και ενδεχόμενη συστράτευση της Χρυσής Αυγής προκειμένου να ισχύσει η απλή αναλογικής από τις εκλογές του 2019) έδινε μπόνους 50 εδρών στο πρώτο κόμμα ανεξαρτήτως ποσοστού. Έτσι κατάφερε άλλωστε να συγκυβερνήσει με τον Πάνο Καμμένο.
Αξιοσημείωτο είναι ότι με τον εκλογικό νόμο που ψήφισε η Ν.Δ. το κλιμακωτό μπόνους εφαρμόζεται και για συνασπισμό συνεργαζόμενων κομμάτων, εφόσον συγκεντρώσει τον μεγαλύτερο αριθμό εγκύρων ψηφοδελτίων με την προϋπόθεση ο μέσος όρος της δύναμης των κομμάτων, που τον απαρτίζουν να, είναι μεγαλύτερος από τη δύναμη του αυτοτελούς κόμματος, που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων. Ο μέσος όρος προκύπτει από τη διαίρεση του ποσοστού που έλαβε ο ανωτέρω συνασπισμός δια του αριθμού των κομμάτων που τον αποτελούν.
Πέραν όμως των ποσοστών και του μπόνους των εδρών, το γεγονός πως για να πετύχει το πρώτο κόμμα απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, εξαρτάται και από το αθροιστικό ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής.
Με τον νέο εκλογικό νόμο που θα εφαρμοστεί στις μεθεπόμενες εκλογές ακόμη και αν τα κόμματα που βρεθούν εκτός βουλής πάρουν συνολικό ποσοστό 8% για να επιτευχθεί αυτοδυναμία απαιτείται ποσοστό 38% για το πρώτο κόμμα. Και αυτό πάλι με μια οριακή πλειοψηφία που όπως έχει αποδειχθεί δεν αποτελεί παράγοντα πολιτικής σταθερότητας.
Συμπερασματικά, και ο νέος εκλογικός νόμος παρουσιάζει αδυναμίες αναφορικά με την ανάγκη αυτοδύναμων ισχυρών κυβερνήσεων σε μια περίοδο που θα χρειαστούν συνολικά άμεσες αποφάσεις και όχι μεσοβέζικες λύσεις για το μέλλον της χώρας. Η κρίση στον Έβρο, η πανδημία ακόμη και η κλιματική αλλαγή αναδεικνύουν αυτή την ανάγκη. Η πολιτική σταθερότητα είναι το βασικό μήνυμα που εκπέμπεται κυρίως προς τα έξω. Είτε αφορά τις αγορές και τους επενδυτές είτε νευρικούς γείτονες που αναζητούν διέξοδο στα προβλήματά του μέσω της επιθετικής ρητορικής αλλά και συμπεριφοράς σε βάρος της Ελλάδας.
H κυβέρνηση διαψεύδει τόσο το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών όσο και αυτό της αλλαγής του εκλογικού νόμου. Εν τούτοις η ανάγκη να κυβερνηθεί η χώρα και να μη ζήσουμε καταστάσεις ανάλογες με αυτές που έζησαν δήμαρχοι ανά την Ελλάδα εξ αιτίας της απλής αναλογικής που επέβαλε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αποτελεί κυρίαρχο συστατικό.
Σε κάθε περίπτωση οι αδυναμίες μπορούν να αντιμετωπιστούν και χωρίς να αλλάξει πλήρως ο εκλογικός νόμος που θα εφαρμοστεί μετά από αυτόν με την απλή αναλογική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μια αλλαγή που θα μπορούσε να συνεργήσει στην αποφυγή προβλημάτων είναι η μείωση του ποσοστού που δίνει μια έδρα στο πρώτο κόμμα για κάθε ποσοστιαία μονάδα μετά το 25% θα μπορούσε να επιτρέψει την κυβερνησιμότητα και να αποτρέψει το χάος που ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δηλώσει πως αποτελεί το πεδίο στο οποίο η αριστερά έχει ρόλο...
Δεν υπάρχουν σχόλια
Παρακαλούμε σχολιασμούς επί της ουσίας.
Τα σχόλια σας δεν περνάν από έλεγχο γιατί πιστεύουμε ότι δεν θα θίγουν κάποιον προσωπικά με βρισιές και συκοφαντίες.
Τέτοιου είδους σχόλια δεν περνάν από έλεγχο, αλλά θα διαγράφονται μετά την δημοσίευση.
Παρακαλούμε να γράφετε σε πεζά και όχι κεφαλαία
-------------------------------------------------------------------------
Οι απόψεις του ιστολογίου δεν είναι απαραίτητο να συμπίπτουν με τα περιεχόμενα στου άρθρου.
Ο ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΣ ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα - αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω, φόρμας επικοινωνίας.
Ευχαριστούμε