Η “ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση” Πούτιν, η νέα αρχιτεκτονική και η θέση της Ελλάδας

Η παράνομη εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζεται. Μια κατάφωρη επίθεση σε ένα ανεξάρτητο κράτος, το οποίο μέρος του τελεί μέχρι και σήμερα υπό κατάληψη από το 2014. Από τα ξημερώματα της 24ης Φεβρουαρίου συνεχίζεται το δεύτερο μέρος επίθεσης. Υπάρχει στόχος, (παράνομος σκοπός), λόγος και ευκαιρία στην σκέψη του Ρώσου Προέδρου.

Γράφει ο Μάριος Παναγιώτης Ευθυμιόπουλος*
Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής

Με εντολή του Προέδρου της Ρωσίας, το πρώτο χτύπημα γίνεται σε τακτικό επίπεδο και μέρα με την μέρα το κύμα πολύπλευρων επιθέσεων θα μεγιστοποιείται. Βρισκόμαστε στη τρίτη μέρα εχθροπραξιών. Μια μέρα που θα χαρακτηριστεί με έντονη στρατιωτική και παραστρατιωτική παρουσία. Θα υπάρξουν συγκεκριμένα πλήγματα σε καίρια κυβερνητικά κτίρια, εγκαταστάσεις ενέργειας, τηλεπικοινωνιών και βασικών υποδομών, ώστε να διευκολύνουν την προέλευση των στρατευμάτων. Θα υπάρχει συνέχεια σε επιθέσεις, με περισσότερα αεροπορικά συστήματα πιο επίλεκτα, όπως και ναυτικά και χερσαία.

Θα συνεχιστεί εν’ τέλει ο πόλεμος παραπληροφόρησης και εικόνας της οποίας έχουν λάβει θέσει «επίλεκτες δυνάμεις δια μέσου μέσων ενημέρωσης και κοινωνικών δικτύων». Ώστε να μην γνωρίζει ο κόσμος την πραγματικότητα ή την κατάσταση. Από την άλλη να προσδώσει μια προπαγανδιστική εικόνα ουσιαστικής προέλασης.

Το χερσαίο τακτικό επίπεδο ετοιμάζεται ωστόσο, εδώ και εβδομάδες. Και πρέπει να γίνει σαφές πως δυστυχώς η απόφαση είχε ληφθεί. Ανεξαρτήτου κατάστασης, θα γινόταν. Γι’ αυτό και αν παρατηρήσει κανείς τις διπλωματικές διεργασίες των τελευταίων εβδομάδων ενώ προχωρούσαν σε χρονική περίοδο είχαν στόχο να μην φέρνουν απτά αποτελέσματα. Έτσι στο στρατιωτικό τώρα κομμάτι να μπορούν να εισβάλουν «επίλεκτες ομάδες αυτονομιστικές ωστόσο. Οι ομάδες αυτές θα δράσουν χωρίς έλεος. Και ετοιμάζονται η βία θα είναι κοινό χαρακτηριστικό.

Ομάδες που επιλέγονται να ενταχθούν στην ρωσική εμπροσθοφυλακή. Δεν είναι παραστρατιωτικές ομάδες. Οι παραστρατιωτικές ομάδες θα φθάσουν τελευταίες, όταν θα έχει ήδη καθυστερήσει η πτώση του Κιέβου ή ο έλεγχος των πλείστων στρατηγικών περιοχών. Ο κυρίως στρατός θα κινείται σε περιοχές που να μπορεί να ενσωματώσει και να σταθεροποιήσει την κυριαρχία της Ρωσίας στην περιοχή με μικρό ουσιαστικά κόστος για την Ρωσία.

Οι επιθέσεις θα ενταθούν τις επόμενες ώρες. Όσο γίνεται προσπάθεια παιγνίου με τα διεθνή ΜΜΕ περί διαπραγματεύσεων (που αν γίνουν καλώς έγιναν -βεβαίως μόνο στο Μινσκ στην Λευκορωσία που τείνει να την κοιτάζει ο Πρόεδρος Πούτιν ως τον κλειδοκράτορα της Νέας Ρωσικής Πραγματικότητας), οι αυτονομιστικές ομάδες αυτές, θα προσγειωθούν σε Ουκρανικό έδαφος. Θα έρθουν σε υποστήριξη των ειδικών δυνάμεων μαζί με τις λευκορωσικές ομάδες. Θα κάνουν αυτά που δεν επιτρέπονται από τους όρους του πολέμου. Θα έχουν συγκεκριμένους στόχους. Δεν θα σταματήσουν πουθενά. Μόνο στην κατάληψη του στόχου.

Αυτές οι ομάδες εντάσσονται όπως και ανέφερα πιο πάνω, στην εμπροσθοφυλακή των Ρωσικών δυνάμεων. Ωστόσο δεν είναι κατεξοχήν Ρώσοι. Είναι ομάδες μεταξύ άλλων, από την Βόρεια Οσετία, πιθανώς «Ρωσόφωνων αυτονομιστών που αποκαλεί ο Πούτιν αγωνιστές» της προσπάθειας αποσχισθείσας περιοχής της Αμπχαζίας στη Γεωργία και Τρανσδνειστερίας στη Μολδαβία, κυρίως από την Τσετσενία και τους αυτονομιστές τους, μεταξύ άλλων. Και πιθανώς να υπάρχουν ομάδες από τα πέριξ των νοτίων συνόρων της Ρωσίας όπου, οι συμπλοκές και συρράξεις υπήρξαν μέχρι τώρα χαρακτηριστικό παράδειγμα στις διμερείς σχέσεις της Ρωσίας με κάποιες από τις Νότιες χώρες στην Σιβηρία.

Είναι μια πάγια πολιτική της Ρωσίας όπου πολεμούν οι χώρες φιλικά προσκείμενες στην Ρωσία και όχι πολλοί Ρώσοι στην πραγματικότητα. Ώστε για τα πολιτικά εσωτερικά ζητήματα η Μόσχα να θεωρείται κεντρική Μητρόπολη. Να μείνει πολιτικά αλώβητη και για τους Μοσχοβίτες (που ό,τι δεν μπορούν να δουν δεν το κατανοούν). Να έχει δηλαδή ο απλός κόσμος εικόνα απαρχής μιας νέας μεγάλης αυτοκρατορίας που «βιάστηκαν όλοι οι Ευρωπαίοι να υπονομεύσουν τα τόσα χρόνια».

Οι «επίλεκτες αυτονομιστικές» ομάδες αυτές έχουν ζήσει μέσα στις κακουχίες και την παρανομία. Σε μέρη τα οποία μετά από πολλά χρόνια βιαιοπραγιών βρήκαν την μαγική λύση και υποστήριξη προς την κεντρική εξουσία της Ρωσίας. Αναζητώντας βίο αντίστοιχο με τον Ευρωπαϊκό αλλά ζηλεύοντας τις ευκαιρίες και τις ελευθερίες αλλά και ένα δυτικό τρόπο ζωής, βρίσκουν την ευκαιρία να αποδείξουν πως μπορούν άνετα και επιχειρησιακά μέσα όρων πολέμου να καταρρίψουν τους Ευρωπαίους και συνεταίρους τους όποια στιγμή θέλουν. Να τους «δώσουν ένα μάθημα». Να σημειωθεί πως αντίστοιχες πράξεις και κινήσεις είχαν πράξει και στην Γεωργία το 2007, αλλά και πιο πριν με ίδιο τρόπο ακόμα στον πόλεμο στο Αφγανιστάν το 1974 και μετέπειτα.

Γίνεται σαφές πως οι ρωσικές μονάδες του Πούτιν είναι γεμάτες με συναίσθημα έχθρας. Είναι σχεδόν σίγουρο πως θα γίνει πογκρόμ (πλιάτσικο) που θα χαρακτηριστεί από έντονες βιαιοπραγίες σε όλα τα επίπεδα. Οι πολίτες που θα παραμείνουν θα περάσουν δύσκολες στιγμές, που τα πρόσφατα γεγονότα στο Χαλέπι της Συρίας δεν θα είναι τόσο βίαια. Αυτά ήταν και είναι τα χαρακτηριστικά στοιχεία αυταρχισμού και βίας. Δεν θα υπάρξει προστασία αμάχων.

Τα στοιχεία τα γνωρίζουν καλά όσοι ζουν σε περιοχές που συνορεύουν την Ρωσία και έχουν τάσεις αποσχιστικές. Πώς τους αντιμετωπίζουν ολιγαρχικές, αυτονομιστικές ομάδες και πως συμπεριφέρονται οι ίδιοι οι Ρωσόφιλοι ή Ρωσόφωνοι υποστηριζόμενοι από την Μόσχα. Οι ομάδες αυτές θα σταματήσουν με εντολή του Πούτιν μόνο. Και αυτό είναι η εγγύησή του. Μέχρι να γίνει κάτι τέτοιο οι εντολές είναι σαφείς.

Το κόστος του πολέμου είναι μεγάλο. Ο Πούτιν έχει ζήσει σε καίρια σημεία και χρόνους δύσκολους. Έχει και αυτός ζήσει μέσα σε κακουχίες. Φρόντισε να χτίσει πολλά τα έτη και να έρθει πλέον έτοιμος να δείξει τις ικανότητες τους. Τους λείπει ο πραγματικός αυταρχισμός. Τους λείπει η Δημοκρατία με όρους. Έχει συναίσθημα «δικής του ευθύνης». Ζει σε ένα κόσμο πλασματικά φτιαγμένο την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, όταν παιδάκια ακόμα είχαν δύο μαθήματα: τον πόλεμο εναντίον του Καπιταλιστικού Ιμπεριαλισμού και αντιδράσεις και μεθοδολογία πολέμου.



Ο Πρόεδρος Πούτιν δεν είναι ένας απλός πολιτικός. Δεν είναι ένας απλός πολίτης που έγινε πολιτικός. Είναι τεχνικά και μόνο αναφερόμενος, ένας πρώην πράκτορας με πολιτικό πλέον συναίσθημα και μόνο ευθύνης στην μεγαλειότητα της Ρωσίας όπως τους διδάξανε ακόμα από τα παιδικά τους βιβλία. Όχι της Τσαρικής Ρωσίας που έμελλε να αφήσει σημαντικά μαθήματα στην ιστορία αλλά του Κομμουνιστικού αυταρχικού καθεστώτος. Ενός καθεστώτος που σήμερα κάποιοι ακόμα είτε το διακωμωδούν είτε θα το υποστήριζαν βάσει του τι βλέπουν στην τηλεόραση: έναν ηγέτη που «δεν μασάει τα λόγια του και τις απειλές τις κάνει πράξη» εναντίον ηγετών στο Βόρειο-Ατλαντικό χώρο που μόνο βάζουν δυσβάστακτες οικονομικές κυρώσεις αλλά δεν πράττουν τίποτα, όταν γνωρίζουν ότι ο κινεζικός δράκος θα τους καλύψει.

Ο Δημοκρατικός αυτός τρόπος που ζούμε σήμερα με όλα τα δύσκολα και τις κακουχίες είναι ο μόνος δρόμος ως προς την Ευρώπη. Δεν αναγνωρίζεται από την ηγεσία της σημερινής Ρωσίας. Η Δημοκρατία στην Ρωσία βρήκε την λύση της. Στον αυταρχισμό και την Δημοκρατία των Ολίγων και Ελίτ που ο ίδιος καταγγέλλει σήμερα. Παίζει το παιχνίδι της αντίθετης ψυχολογίας και φέρνει κατηγορητήριο πριν αυτό έρθει σε αυτούς. Επικαλέστηκε ακόμα και την Χάρτα των όρων των Ηνωμένων Εθνών για να επέμβει. Για αυτό και τους αποκάλεσε Ναζιστές αργότερα.

Ο όρος του «φασισμού για τον Πρόεδρο Πούτιν». Χρήζει ορολογίας που θα κατανοούσε κανείς γιατί να επέμβει. Είναι η Εθνική του συνοχή και ασφάλεια που τον ενδιαφέρει. Και φυσικά δεν γίνεται να υπάρξει πλήρης Δημοκρατία όταν έχει το 1/8 της παγκόσμιας γης κατά τα δεδομένα ορισμένων. Όταν ξέρει η Ρωσία πως πρέπει να κηρύξει το ΝΑΤΟ ως τον αντίπαλο για να γίνει ουσιαστική αλλαγή και εσωτερικής πολιτικής πλεύσης και χρήσης σε ακόμα πιο αυταρχικό καθεστώς.

Και στο σημείο αυτό θα ήθελα να ρωτήσω: Γιατί εναντιώνεται της Ουκρανίας, όταν γνωρίζει πως είτε χωρίς να είναι μέλος ή και να γίνει μέλος, το ΝΑΤΟ δεν δρα εκτός συνόρων της Συμμαχίας; Γιατί να απειλείται η Ρωσία; Καθώς η Ουκρανία αν γίνει μέλος του ΝΑΤΟ θα συνορεύει με την Ρωσία; Τί θα γίνει αν γίνει η Φιλανδία ή η Σουηδία γίνουν κράτη μέλη του ΝΑΤΟ; Δεν έχουν το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού; Με δύο μέτρα και δύο σταθμά το διεθνές δίκαιο του αυτοπροσδιορισμού;

Και πιο ειδικά: πώς θα δράσουν οι «σύμμαχοι»της Ρωσίας; Μήπως είναι μια καλοστημένη παγίδα ώστε απλά να γίνει ευρύτερη συζήτηση για το μέλλον του διεθνούς δικαίου των όρων αυτής και να φυτευτεί στα πιο ενδότερα η Τουρκία που παίζει δίπορτο παιχνίδι; Μήπως τελικά η Ευρώπη δεν έχει ανάγκη από τεχνοκράτες και γραφειοκράτες αλλά έχει ανάγκη από πραγματιστές που θα πράξουν και θα πουν τα πράγματα με το όνομά τους ότι έχουμε ανάγκη για μια πραγματική αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ευρώπη;

Μήπως ήρθε η ώρα η Ελλάδα επίσης να πορευτεί στις δικές τις συμμαχίες που τόσο χρειάζεται και πρέπει; Μήπως δεν μελετούμε καλά τις υβριδικές απειλές; Μήπως έχουμε ανάγκη για το θεωρητικό πλαίσιο για το οποίο γράφω χρόνια στα επιστημονικά συνέδρια και ακαδημαϊκές μελέτες το «περί υβριδικών συμμαχιών» με καθαρό στόχο και σκοπό επιτόπιο; Που να προσδιορίζει τις πραγματικές γεωστρατηγικές ανάγκες σε σύντομο χρονικό διάστημα; Μήπως χρειαζόμαστε ηγέτες που να πάρουν άμεσα αποφάσεις γιατί απλά καθυστερούμε και το ξέρει και τρέχει να κάνει όσο γίνεται κακό στην Ουκρανία ώστε να γονατίσει και να αλλάξει την κυβέρνηση και στο μακροπρόθεσμο να δώσει μάθημα στην Ευρώπη πως «αλλάξτε ή ελάτε μαζί μας» δεν κάνει η Ευρωπαϊκή Ιδέα ή Ένωση»;

Ας δράξουμε την περίοδο αυτή. Να συλλογιστούμε και κυρίως να πράξουμε. Χωρίς φόβο γιατί μας έχει ήδη κυριεύσει ο φόβος. Και κάπου εκεί, φαίνεται επιφανειακά τουλάχιστον, πως ο Πούτιν έχει κερδίσει. Έτσι διερωτάται κανείς: Τί ηγέτες θέλουμε στην Ευρώπη και στους Ευρώ-Ατλαντικούς θεσμούς και πως; Σε όλα τα επίπεδα; Τεχνικά, τακτικά επιχειρησιακά; Τί δυνατότητες έχουμε πραγματικά; Μήπως να βάλουμε μπροστά μηχανές να αντιταχθούμε περαιτέρω σε όλες τις μορφές απειλών και πολέμου που αντιβαίνουν τα πλαίσια της πλουραλιστικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας που μόνο η Ευρώπη μπορεί και να πούμε και εμείς ως εδώ; Ξεπεράστηκε η κόκκινη γραμμή.

Ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης πονά και την Ουκρανία και φοβάται για το μέλλον της Ευρώπης. Αν δεν έχει γίνει αυτό κατανοητό, ίσως πρέπει να γίνει σαφές με πολιτικές ορολογίες και μόνο: μια Νέα Αρχιτεκτονική για την Ευρώπη της Ασφάλειας, της Ευημερίας, των αποφάσεων και της συνεργασίας είναι αναγκαία, αλλά και μια Ευρώπη της πράξης και λιγότερο της γραφειοκρατίας.

Και για όσους πιστεύουν πώς ούτε με αυτά θα ιδρώσουν τα «αυτιά της Ρωσικής Ηγεσίας», είμαι της άποψης πως ο Πρόεδρος της Ρωσίας δεδομένης της ζωής του ως πράκτορας μέχρι την πολιτική του ζωή, εκτιμά και σέβεται τον εχθρό όταν αυτός δείχνει ικανούς όρους εμπλοκής στην πράξη και όχι στα λόγια ή σε σενάρια και ασκήσεις πολέμου. Το καθαρό σκέλος της γεωστρατηγικής και γεωπολιτικής παιδείας που λαμβάνουν οι Ρώσοι στα καλύτερά τους πανεπιστήμια και πλέον διδάσκονται και άλλοι στα πέριξ της γειτονιάς μας και όχι μόνο. Δεν ήταν τυχαία η επίσκεψη του Προέδρου του Πακιστάν Καν την 24η Φεβρουαρίου 2022.

*Ο Μάριος Ευθυμιόπουλος είναι:
Πρόεδρος του Strategy International (SI)
Επιστημονικό Μέλος του ΠΕΜΑΣ
Email: marios@strategyinternational.org
Twitter: EfthymiopoulosM

https://www.defence-point.gr/