Η Αθήνα επιχειρεί “σφήνα” στη Λιβύη, η οποία βρίσκεται ενώπιον νέας κρίσης: Οι Έλληνες πήγαν στην Τρίπολη πριν από τους Οθωμανούς…

Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ, Liberal

Μπροστά στον κίνδυνο να βρεθεί και πάλι με δυο κυβερνήσεις είναι η Λιβύη, καθώς αύριο η Βουλή των Αντιπροσώπων στην Ανατολική Λιβύη θα αναδείξει νέο πρωθυπουργό, καλώντας τον νυν προσωρινό πρωθυπουργό Ντμπεϊμπά να παραιτηθεί μια και η θητεία της κυβέρνησης του είχε εντολή μέχρι τις 24 Δεκεμβρίου.

Παρά το γεγονός ότι οι εκλογές της 24ης Δεκεμβρίου αναβλήθηκαν η Βουλή και ο πρόεδρος της Ακίλα Σάλεχ επιμένουν ότι αυτό δεν σημαίνει και παράταση της θητείας του κ. Ντμειμπά και έτσι μέσα από ένα έντονο παρασκήνιο γεμάτο πολιτικές συναλλαγές κάτω από το τραπέζι, η Βουλή πρόκειται να επιλέξει αύριο έναν εκ των δυο υποψηφίων, του Φ. Μπασαγκα και του Χαλεντ Αμέρ Αλ-Μπιμπάς, τον επόμενο προσωρινό πρωθυπουργό της χώρας.
Το μεγάλο πρόβλημα είναι όμως ότι ο κ. Ντμπειμπά ο οποίος έχει τη στήριξη ισχυρών παραγόντων στη Δυτική Λιβύη, αλλά εμμέσως και της εκπροσώπου του ΟΗΕ Στέφανι Γουΐλιαμς, δηλώνει ότι δεν αναγνωρίζει τις μονομερείς κινήσεις του Κοινοβουλίου και θα παραμείνει στη θέση του.

Η ρευστότητα στο πολιτικό σκηνικό της Λιβύης αποτυπώνεται και στην αλλαγή συμμαχιών που υπήρξε το τελευταίο διάστημα.

Ένας από τους πιο γνωστούς πολιτικούς της Δυτικής Λιβύης προερχόμενος από τη Μισράτα, ο Φατχι Μπασάγκα εμφανίζεται ως ο επικρατέστερος για να εκλεγεί στη θέση του πρωθυπουργού μετά τις εξαιρετικά λεπτές ισορροπίες που κράτησε, κατορθώνοντας να συμπλεύσει πλέον με τον προ τριών ετών μεγάλο του αντίπαλο τον στρατηγό Χαφταρ.

Ο Φ. Μπασαγκα πρώην πιλότος της Λιβυκής Πολεμικής Αεροπορίας ήταν υπουργός εσωτερικών στην κυβέρνηση Αλ Σάρατζ και ήταν εκείνος που υπέγραψε το Μνημόνιο Στρατιωτικής Συνεργασίας με την Τουρκία, το οποίο ήταν καταλυτικό για την απόκρουση της μεγάλης επίθεσης του Χαφτάρ εναντίον της Τρίπολης στις αρχές του 2019.


Τώρα ο Φ.Μπασαγκα σε μια προσπάθεια να φανεί ως η μοναδική ενωτική λύση τόλμησε να βρει τρόπο συνεννόησης με τον Χαφτάρ και με τον Ακιλα Σάλεχ και έτσι να έχει σοβαρές πιθανότητες αυτός, αν και εκπρόσωπος της Δ. Λιβύης, να εκλεγεί και με τη στήριξη τους προσωρινός πρωθυπουργός από τη Βουλή που εδρεύει στην Ανατολική Λιβύη.

Επίσης, είναι σαφές ότι χωρίς τη συνεννόηση με τον Χαφτάρ δεν θα είχε ελπίδες επιτυχίας και επιβίωσης μετά την αναμενόμενη εκλογή του, καθώς ο στρατηγός Χαφτάρ διατηρεί ακόμη ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις, ενώ ο νυν πρωθυπουργός Ντμπειμπά θα έχει σοβαρό πρόβλημα μια και ένα μέρος των δυνάμεων που υπάγονται στη διοίκηση της προσωρινής κυβέρνησης της Τρίπολης, είναι φιλικά διακείμενες στον Φ. Μπασαγκα.

Το μεγάλο ερώτημα πλέον είναι εάν και πως θα αντιδράσει ο Ντμπειμπά, καθώς εάν αρνηθεί να παραιτηθεί τότε η Λιβύη θα βρεθεί και πάλι σχεδόν ενάμιση μήνα μετά την αναβολή των εκλογών, σε νέο αδιέξοδο, με το Κοινοβούλιο να έχει δώσει ψήφο εμπιστοσύνης σε νέα κυβέρνηση και να έχει ορίσει χρονοδιάγραμμα για εκλογές εντός 14 μηνών από την ολοκλήρωση της συνταγματικής αλλαγής και παράλληλα να παραμένει στην Τρίπολη η κυβέρνηση Ντμπειμπά χωρίς εσωτερική νομιμοποίηση αλλά με την αποδοχή προς το παρόν της διεθνούς κοινότητας.

Η Τουρκία χωρίς να έχει αποκηρύξει τον Μπασαγκα και ενώ έχει κάνει απόπειρες προσέγγισης με τον Ακίλα Σάλεχ και τον στρατηγό Χαφταρ, έχει επενδύσει στον Ντμπειμπά και στο στέλεχος των Αδελφών Μουσουλμάνων και πρόεδρο του Ανώτατου Κρατικού Συμβουλίου Αλ Μίσρι, ο οποίος μάλιστα χθες βρέθηκε εκτάκτως στην Κωνσταντινούπολη για συνομιλίες με τον Μ.Τσαβούσογλου.

Η Αθήνα μέσα σε αυτό το περίπλοκο σκηνικό επιχειρεί να δηλώσει παρούσα στις εξελίξεις και η συνάντηση του Ν. Δένδια με την εκπρόσωπο του ΟΗΕ για τη Λιβύη Σ. Γουίλιαμς στη Ρώμη είχε ακριβώς αυτό το περιεχόμενο.

Να δηλωθεί η ετοιμότητα της Ελλάδας να συνεισφέρει στη διαδικασία αποκατάστασης της ομαλότητας στη γειτονική χώρα της Β.Αφρικής, να επισημανθεί η ανάγκη διακοπής των έξωθεν παρεμβάσεων και συγχρόνως να καταγραφεί για μια ακόμη φορά η σταθερή θέση όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ε.Ε. και γειτονικών χωρών περί ακυρότητας του Τουρκολυβικού Μνημονίου.

Είναι επίσης πολύ σημαντικό ότι ο επιτετραμμένος της Ελλάδας στη Λιβύη επισκέφθηκε το Τομπρουκ οπου συναντήθηκε με τον Ακίλα Σάλεχ και σε ανάρτηση αμέσως μετά τονίσθηκε η συναντίληψη περί ακυρότητας του Τουρκολυβικού Μνημονίου καθώς δεν είχε επικυρωθεί από τη Βουλή όπως προέβλεπε η συνταγματική διαδικασία της Λιβύης.

Η προσπάθεια της Αθήνας σε αυτό το ρευστό σκηνικό είναι να υπάρξει δέσμευση όσο το δυνατόν περισσοτέρων παραγόντων της Λιβυκής πολιτικής ζωής ότι το Τουρκολυβικο Μνημόνιο δεν έχει ισχύ και για λόγους ουσίας και περιεχομένου αλλά κυρίως λόγω της μη έγκυρης επικύρωσης του από τη Λιβύη.

Τέτοιες δυνατότητες υπάρχουν όπως φάνηκε και από τα δημοσιεύματα λιβυκών ΜΜΕ για τη συνάντηση του Ι. Σταματέκου με τον δήμαρχο του Τομπρουκ Φαραζ Μπου Χατάμπια ο οποίος δήλωσε ότι «οι Έλληνες ήρθαν στη Λιβύη πριν από τους Οθωμανούς, και η Ελλάδα είναι πολύ πιο κοντά στη Λιβύη από ότι η Τουρκία, αλλά η Ελλάδα αυτή την περίοδο …κοιμάται».

Ο Δήμαρχος του Τομπρούκ, που απέχει μόλις 300 μίλια από την Ελλάδα ζήτησε να επιστρέψουν οι ελληνικές εταιρίες στην περιοχή για υλοποίηση έργων ηλεκτρικής ενέργειας και ύδρευσης, τόνισε την ανάγκη να αρχίσει και πάλι το πρόγραμμα υποτροφιών Λίβυων φοιτητών για σπουδές στην Ελλάδα και πλήρη συνεργασία του Δήμου του Τομπρούκ με τη χώρα μας.

Ο Λίβυος αξιωματούχος εξήρε την προσφορά της ελληνικής εταιρίας ΜΕΤΚΑ η οποία υλοποιεί ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο ισχύος 740 MWatt

Πάντως, μέσα σε αυτό το κλίμα απαιτείται ιδιαίτερη επαγρύπνηση για το ενδεχόμενο η Τουρκία υποσχόμενη όπως και το 2019 βοήθεια στο ένα από τα δυο στρατόπεδα, απαιτήσει την προώθηση αποφάσεων για την υλοποίηση του παράνομου Μνημονίου με την έγκριση των αιτημάτων της τουρκικής κρατικής εταιρίας πετρελαίου ΤΡΑΟ για έρευνες εντός της Λιβυκής υφαλοκρηπίδας αλλά και σε περιοχές που ορίζονται από το παράνομο Τουρκολυβικό Μνημόνιο.