Αύγουστος 1961: Όταν ο Χρουστσόφ απειλούσε να βομβαρδίσει την Ελλάδα

Κωνσταντίνος Χαροκόπος

Οι βομβαρδισμοί των ρώσων εισβολέων στην Ουκρανία, φέρνουν στη μνήμη μας ένα γεγονός, που λίγοι θυμούνται και ακόμα λιγότεροι μνημονεύουν. Γυρνάμε 61 χρόνια πίσω, στην εποχή που μαινόταν ο Ψυχρός Πόλεμος και η επιθετικότητα της Σοβιετικής Ένωσης, στόχευε ευθέως κατά της Ελλάδας, με απειλές για βομβαρδισμούς.

Πίσω στο 1961, η χώρα μας βγαίνοντας μέσα από τον εμφύλιο πόλεμο που την είχε σύρει το ΚΚΕ, είχε ήδη ενταχθεί στο ΝΑΤΟ από το 1952, με σχεδόν ομόφωνη απόφαση της Βουλής. Στη σχετική ψηφοφορία, μόνο η ΕΔΑ και το Δημοκρατικό Ριζοσπαστικό Κόμμα, είχαν καταψηφίσει την εισδοχή της Ελλάδας στο Βορειοατλαντικό Σύμφωνο, που είχε ιδρυθεί το 1949.

Πίσω στο 1961, είχαν περάσει ήδη δύο χρόνια από την καταδίκη του Μανώλη Γλέζου για παράβαση του νόμου 375/1936 περί κατασκοπείας με την κατηγορία της κατασκοπείας υπέρ της ΕΣΣΔ, που τον είχε οδηγήσει στην εξορία.

Πίσω στο 1961, είχαν περάσει δύο χρόνια από την ημέρα που η Ταχυδρομική Υπηρεσία της Σοβιετικής Ένωσης, είχε εκδώσει σειρά γραμματοσήμων με προσωπογραφία του Μανώλη Γλέζου, ο οποίος εικονιζόταν ανάμεσα στην Ακρόπολη και σε ένα δάφνινο κλαδί, με την επιγραφή στα ρωσικά «Στον Μανώλη Γλέζο». Στο δε πάνω μέρος έγραφε στα ρωσικά «Ελευθερία στον ηρωικό ελληνικό λαό».

ΓΛΕΖΟΣ

Πίσω στο 1961, είχαν περάσει δύο χρόνια από την απάντηση της ελληνικής κυβέρνησης, που είχε εκδώσει με τη σειρά της, δύο γραμματόσημα των 4,50 και 6 δραχμών, στα οποία εικονιζόταν ο Ίμρε Νάγκυ, ο οποίος ήταν πρωθυπουργός της Ουγγαρίας κατά την εισβολή των σοβιετικών στρατευμάτων και την ανατροπή της κυβέρνησης, το 1956. Ο Ίμρε Νάγκυ είχε εκτελεστεί τo 1958 μετά από απόφαση ενός «λαϊκού δικαστηρίου» σοβιετικής εμπνεύσεως. Στα γραμματόσημα αναγραφόταν «1956-59 Imre Naghi / Ελευθερία εις τους λαούς».


ΝΑΓΚΥ

Πίσω στον Ιούλιο του 1961, κατά τη διάρκεια δεξίωσης στην πολωνική πρεσβεία στη Σόφια, ο τότε βούλγαρος πρωθυπουργός Γιούγκοφ είχε κατηγορήσει την ελληνική κυβέρνηση ότι δεν εκπροσωπούσε τον ελληνικό λαό, δημιουργώντας έντονο διπλωματικό επεισόδιο.

Και ήταν πίσω στον Αύγουστο του 1961, όταν κατά τη διάρκεια εκδήλωσης για τη σοβιετορουμανική φιλία στο Κρεμλίνο, ο Γενικός Γραμματέας (ΓΓ) του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ) Νικίτα Σεργκιέγιεβιτς Χρουστσόφ, είχε δηλώσει ότι η παρουσία της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ θα έφερνε μεγάλα δεινά σε περίπτωση εμπλοκής της, σε πόλεμο ΝΑΤΟ και ΕΣΣΔ.

Υποστηρίζοντας δε ότι η Ελλάδα, η Ιταλία και η Νορβηγία απειλούσαν με πόλεμο την ΕΣΣΔ, είχε παροτρύνει την Ελλάδα να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ, διότι «εις τον μέλλοντα θερμοπυρηνικόν πόλεμον, δεν θα υπάρχει διάκρισις μεταξύ μετώπου και μετόπισθεν», σύμφωνα με τα καταγραφέντα από τις εφημερίδες της εποχής.

Ο τότε ΓΓ του ΚΚΣΕ, είχε πει στον Έλληνα πρέσβη στη Μόσχα, ότι δε θα έδινε απ’ ευθείας διαταγή για να βομβαρδιστεί η Ακρόπολη, αλλά χωρίς δισταγμό θα διέταζε τους αρχηγούς των ενόπλων δυνάμεων να πλήξουν τις στρατιωτικές βάσεις του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα και ότι δεν θα διασώζονταν ούτε οι ελαιώνες της Ελλάδας, αλλά ούτε και η Ακρόπολη, διότι οι βόμβες δεν κάνουν διακρίσεις.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Η πρώτη απάντηση από ελληνικής πλευράς, είχε έρθει από τον τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή ο οποίος είχε δηλώσει ότι «ο πρωθυπουργός της ΕΣΣΔ κ Χρουστσόφ συνηθίζει να διατυπώνει κατά καιρούς απειλές κατά της Ελλάδος. Δια της αδικαιολογήτου αυτής σταυροφορίας επιδιώκει τον εκφοβισμόν του ελληνικού λαού και την ενθάρρυνσιν της Άκρας Αριστεράς.

Εν πάση περιπτώσει δύναται, όπως απείλησε, να καταστρέψει την Ακρόπολιν. Δεν δύναται όμως να καταστρέψει τα ιδεώδη τα οποία συμβολίζει ο Ιερός Βράχος και τα οποία είναι ιερώτερα από τους πυραύλους».

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και της Ενώσεως Κέντρου Γεώργιος Παπανδρέου είχε δηλώσει ότι «το έθνος δοκιμάζει ευλόγως βαθυτάτην έκπληξιν από την αδικαιολόγητον επίθεσιν των ηγετών της Σοβιετικής Ένωσης, όταν όμως συμβή η ιστορική ώρα να επιβάλλη επιλογήν, ο Ελληνισμός κατά την μακραίωνη Ιστορία του έχει αποδείξει ότι θυσιάζει την ειρήνη χάριν της ελευθερίας, αλλά ουδέποτε την ελευθερίαν χάριν της ειρήνης. Και ούτη είναι η λάμψις του εις την Ιστορίαν».




ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

Με βάση αυτές τις δηλώσεις, τοποθετώντας στη θέση του Νικίτα Σεργκιέγιεβιτς Χρουστσόφ, τον Βλαδίμηρο Πούτιν, δεν διακρίνουμε την παραμικρή διαφορά, όσον αφορά την επιθετικότητα και την ωμότητα.

Τοποθετώντας στη θέση του Κωνσταντίνου Καραμανλή τον σημερινό πρωθυπουργό, δεν διακρίνουμε την παραμικρή διαφορά, όσον αφορά το ύφος της απάντησης και το περιεχόμενο των θέσεων.

Ωστόσο, τοποθετώντας στη θέση του Γεωργίου Παπανδρέου, τον σημερινό αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα, μόνο αποτροπιασμό μπορούμε να νιώσουμε.