Είχαν κι εκεί «εποικοδομητικές ασάφειες», αποσχιστικά κρατίδια και εγγυητές της κυριαρχίας τους

Άριστος Μιχαηλίδης

Ακούμε συχνά αυτές τις μέρες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία μια αναφορά από όσους είτε ενδόμυχα, είτε απροκάλυπτα θέλουν να υποστηρίξουν την εισβολή, για 14.000 ρωσόφωνους που δολοφόνησαν οι Ουκρανοί. Το χρησιμοποιούν ως επιχείρημα για να δικαιολογήσουν την αντίδραση της Ρωσίας. Πήγε να σώσει τους ρωσόφωνους από τους αιμοβόρους Ουκρανούς. Αυτό, δηλαδή, που λένε πολλοί και για την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο. Ήρθε να σώσει τους Τουρκοκύπριους από τους αιμοβόρους Ελληνοκύπριους που τους έσφαζαν.

Αλλά, πού βρέθηκε αυτός ο αριθμός των 14.000; Είναι γεγονός; Λοιπόν, είναι γεγονός, υπάρχουν 14.000 νεκροί αλλά η αλήθεια απέχει πολύ από αυτό που παρουσιάζεται ως σφαγή από τους Ουκρανούς εθνικιστές. Είναι τα θύματα των συγκρούσεων στις περιοχές Ντονμπάς και Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία. Πουθενά δεν βρίσκουμε στοιχεία να αποκαλύπτουν αν όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι ρωσόφωνοι ή ουκρανόφωνοι, πάντως, είναι όλοι Ουκρανοί, πολίτες του ουκρανικού κράτους. Και σκοτώθηκαν επειδή αυτές οι περιοχές το 2014 είχαν καταληφθεί από φιλορώσους αυτονομιστές τους οποίους υποστήριζε και εξόπλιζε η Ρωσία και έγιναν (γίνονται ακόμα) σφοδρές μάχες ανάμεσα στους αντάρτες και τις ουκρανικές δυνάμεις. Η ουκρανική κυβέρνηση θεωρεί αυτές τις περιοχές ρωσικά κατεχόμενα. Αυτές οι συγκρούσεις το 2014 - 15 είχαν 14.000 νεκρούς και 1,5 εκατομμύριο εσωτερικά εκτοπισμένους στην Ουκρανία.

Τον Φεβρουάριο του 2015 πραγματοποιήθηκε συνάντηση Ρώσων, Ουκρανών, Γερμανών και Γάλλων ηγετών σε μια προσπάθεια να βρεθεί λύση και να ειρηνεύσει αυτή η περιοχή. Η συνάντηση κατέληξε στη Συμφωνία του Μινσκ, που επίσης ακούμε πολλούς να την αναφέρουν αυτές τις μέρες παπαγαλίζοντας την κατηγορία (δικαιολογία) του Πούτιν ότι η Ουκρανία δεν τήρησε αυτή τη συμφωνία. Η αλήθεια είναι ότι και οι δυο πλευρές αλληλοκατηγορούνται για παραβίαση της συμφωνίας. Το μόνο που πέτυχε αυτή η συμφωνία ήταν να σταματήσουν οι μεγάλες μάχες με τους χιλιάδες νεκρούς, ωστόσο, ο ΟΑΣΕ, που με βάση τη συμφωνία παρακολουθεί την κατάπαυση του πυρός, ανέφερε συνεχώς, μέχρι πριν από την εισβολή, παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός κατά μήκος των συνόρων.

Όσον αφορά το πολιτικό μέρος της συμφωνίας είναι μέχρι σήμερα υπό αμφισβήτηση, καθώς άλλη ερμηνεία έδινε η Μόσχα κι άλλη το Κίεβο, ειδικά στα σημεία που προβλέπεται κάποιας μορφής αυτονομία σε αυτές τις περιοχές. Η Ρωσία, παρότι ο ρόλος της ήταν καθοριστικός, παρότι ολοφάνερα υποστήριζε έμπρακτα τους αντάρτες, παρουσιαζόταν ως παρατηρητής (όπως κάνει η Τουρκία στην Κύπρο) και καλούσε το Κίεβο να κάνει συμφωνία με τους αντάρτες. Με τους οποίους, όμως, η ουκρανική κυβέρνηση δεν ήθελε να συνομιλήσει απευθείας. Στη συμφωνία, πάντως, υπήρχαν «εποικοδομητικές ασάφειες» (αν μας θυμίζει κάτι αυτό), η κάθε πλευρά τις ερμήνευε όπως ήθελε, και οι δυτικοί μεσολαβητές προσπαθούσαν να τετραγωνίσουν τον κύκλο χωρίς επιτυχία, όπως ήταν επόμενο.

Η Ρωσία αρνήθηκε ότι πρόσφερε στήριξη στους αποσχιστές της Ανατολικής Ουκρανίας, αλλά είναι βέβαιο ότι τους προμήθευε επί χρόνια στρατιωτικό εξοπλισμό, υπονομεύοντας ανοικτά την κυριαρχία της Ουκρανίας και την πολιτική σταθερότητα. Λίγες μέρες πριν από την εισβολή αναγνώρισε την παράνομη ανακήρυξη των «λαϊκών δημοκρατιών» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, ενώ προηγουμένως είχε εκδώσει ρωσικά διαβατήρια και υπηκοότητα στους κατοίκους τους. Έτσι, όταν αποφάσισε να εισβάλει στη χώρα δήλωνε κυνικά ότι το έκανε για να προστατεύσει τους Ρώσους πολίτες της από τους Ουκρανούς.

Ποιος τήρησε τη συμφωνία του Μινσκ και ποιος όχι, δεν έχει και τόση σημασία όση έχει το γεγονός ότι οι περιοχές Ντονμπάς και Λουχάνσκ είναι Ουκρανία και η Ρωσία μέσω αυτών θέλησε να ελέγξει τις υποθέσεις της Ουκρανίας χωρίς να τις προσαρτήσει όπως έκανε με την Κριμαία το 2014. Αυτό κάνει και η Τουρκία στην Κύπρο και το επαναλαμβάνω συνεχώς για να είναι πιο εύκολο να αντιληφθούμε όσα συμβαίνουν.

Μια και μιλάμε για συμφωνίες, όμως, ας έχουμε υπόψη ακόμα μία, που έχει κι αυτή τη σημασία της σε αυτή τη διένεξη. Είναι το Μνημόνιο της Βουδαπέστης. Όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση, η Ουκρανία κληρονόμησε 5.000 πυρηνικά κι έγινε ξαφνικά η τρίτη χώρα μετά από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, σε ισχύ πυρηνικών όπλων. Στα τέλη του 1994 -στο όνομα της πυρηνικής ασφάλειας- Ρωσία, Ουκρανία, Βρετανία και ΗΠΑ υπέγραψαν το Μνημόνιο της Βουδαπέστης, με το οποίο η ουκρανική πλευρά ανέλαβε να επιστρέψει τα πυρηνικά στη Ρωσία με αντάλλαγμα οι χώρες που υπέγραψαν να δεσμευτούν ότι καμιά από αυτές δεν θα επιτεθεί εναντίον της Ουκρανίας και θα σεβαστούν τα κυριαρχικά της δικαιώματα και τα σύνορά της. Όπως άλλοι δεσμεύτηκαν να σεβαστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου…

https://www.philenews.com/