Να ετοιμαστούμε για μεγάλη κρίση

Το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι στους επόμενους μήνες θα έχουμε σημαντικά προβλήματα στην ενέργεια και στα τρόφιμα. Κι αν εμείς του κόσμου του ευρώ έχουμε πράγματι πρόβλημα, ο Θεός να βάλει το χέρι του για τους πολίτες του τρίτου κόσμου. Οι Ευρωπαίοι μπορούν να αγοράσουν, έστω και ακριβά. Ο τρίτος κόσμος δεν έχει την πολυτέλεια ενός σκληρού νομίσματος. Βρισκόμαστε σε αναμονή τεκτονικών αλλαγών και νέων γεωπολιτικών ισορροπιών.

Το μέγεθος της αναταραχής θα εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Μία παράταση του πολέμου δε βοηθάει ούτε τη Ρωσία, ούτε τη Δύση. Σίγουρα, όμως, αποσταθεροποιεί τη Δύση και δίδεται έτσι η δυνατότητα σε φιλόδοξους παίκτες να πλασαριστούν καλύτερα στη διεθνή σκακιέρα.

Σε κάθε περίπτωση αυτός ο πόλεμος θα αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια του. Η νέα ενεργειακή κρίση, αλλά και η επισιτιστική κρίση που ακολουθεί, δεν είναι αυτό που φανταζόντουσαν οι αρχιτέκτονες της παγκοσμιοποίησης. Στην πράξη αμφισβητείται πολιτικά και οικονομικά το μοντέλο της παγκοσμιοποίησης. Αυτό το γεγονός από μόνο του δημιουργεί την αναγκαιότητα να ξαναγραφούν οι κανόνες. Δεν ξέρουμε ποιοι θα είναι αυτοί οι κανόνες για να κρίνουμε αν μας συμφέρει ή όχι. Σίγουρα, όμως, δε θα είναι για … καλό! Και τότε οι πολέμιοι της παγκοσμιοποίησης και της «νέας τάξης πραγμάτων» ίσως αναγκαστούν να αναθεωρήσουν για τα όσα της έχουν καταμαρτυρήσει. Η αλήθεια είναι ότι ο κόσμος μας ευημέρησε στη διάρκεια των τελευταίων τριάντα ετών.

Η Ελλάδα πρέπει να νιώθει τυχερή για το γεγονός ότι ανήκει σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία στην Ευρώπη και όχι στον τρίτο κόσμο. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι συνθήκες θα είναι εύκολες, αλλά σίγουρα δεν θα είναι εκείνες που θα είχαν διαμορφωθεί αν το 2015 παίρναμε τον δρόμο του Γιάννη με το ένα «ν».

Από την άλλη πλευρά μιλάμε για πραγματικά νέες συνθήκες. Για τις τιμές των προϊόντων, για τις αγορές που θα μπορεί κανείς να αγοράσει ή να πουλήσει προϊόντα, για την ηθική των συναλλαγών, για το τι θα θεωρείται αποταμιευτική αξία και τι όχι. Είναι η εποχή που δημιουργούνται και καταστρέφονται περιουσίες.

Από πολιτικής άποψης, μπορεί να βγει και κάτι καλό! Να αναγκαστεί, δηλαδή, η Ευρώπη να κάνει πολλά βήματα μπροστά και να μετασχηματιστεί σε μία ενιαία οντότητα με κοινή εξωτερική πολιτική και άμυνα. Αλλά και πάλι αυτό δεν αναιρεί μια πραγματικότητα: Ο κόσμος μας δε θα είναι πια ίδιος…

Θανάσης Μαυρίδης

thanasis.mavridis@liberal.gr