Ποιες χώρες θα χρεοκοπήσουν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία
Κωνσταντίνος Μαριόλης
Τις… μηχανές του ζεσταίνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο καθώς εκτιμά ότι το 60% των φτωχότερων αναδυόμενων οικονομιών αντιμετωπίζει ήδη ή πρόκειται να αντιμετωπίσει προβλήματα στην εξυπηρέτηση του χρέους, ως απόρροια των συνθηκών που διαμορφώνονται εξαιτίας των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία.
Αυτό προκύπτει από την εαρινή έκθεση του Ταμείου στην οποία το σενάριο «χαμηλότερη ανάπτυξη και υψηλότερος πληθωρισμός» που εδώ και μήνες συζητείται, γίνεται το βασικό. Την ίδια ώρα, υπάρχουν και πιο… τολμηροί αναλυτές που θεωρούν ότι η πιθανότερη εξέλιξη είναι οικονομίες όπως η αμερικανική και η ευρωπαϊκή να οδηγηθούν σε ύφεση. Η ύφεση θα είναι ήπια, πάλι με βάση τα σημερινά δεδομένα τα οποία σε λίγες εβδομάδες μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να μη βλέπουν σοβαρό κίνδυνο για μεγάλη οικονομική κρίση.
Οι εκτιμήσεις για ήπια ύφεση αφορούν τους «μεγάλους» του πλανήτη. Υπάρχουν όμως και οι μικροί, οι φτωχότερες χώρες που ακόμη και πριν την ενεργειακή και πληθωριστική κρίση, αντιμετώπιζαν προβλήματα στην εξυπηρέτηση των χρεών τους. Οι χώρες αυτές θα υποστούν τις μεγαλύτερες οικονομικές απώλειες εξαιτίας των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία και θα χρειαστούν βοήθεια. Ανοίγουν φαίνεται δουλειές για το ΔΝΤ, το οποίο έχει ήδη εντοπίσει τη δεξαμενή των χωρών που κινδυνεύουν.
Σε κάθε περίπτωση η άνοδος του πληθωρισμού ενδέχεται να ακολουθηθεί από αυξήσεις στα επιτόκια αλλά και στα κρατικά χρέη, δυσκολεύοντας πολλές χώρες να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Γι’ αυτό το ΔΝΤ ετοιμάζεται να προσφέρει οικονομική και τεχνική υποστήριξη…
Στην εξίσωση δεν μπαίνουν Ουκρανία και Ρωσία, καθώς η πρώτη καταστρέφεται ολοένα και περισσότερο όσο συνεχίζεται η ρωσική επίθεση και η δεύτερη ενδέχεται να έχει ήδη χρεοκοπήσει ωστόσο δεν υπάρχει καμία περίπτωση να προσφύγει στο ΔΝΤ όσο είναι ο Πούτιν στο τιμόνι της.
Νιγηρία, Γκάνα, Καμπότζη, Ζάμπια και Μιανμάρ είναι μόνο μερικές από τις χώρες που ενώ βρίσκονται ήδη σε δυσμενή οικονομική θέση θα δουν την κατάστασή τους να επιδεινώνεται δραματικά. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, σχεδόν το 60% των αναπτυσσόμενων χωρών χαμηλού εισοδήματος αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο χρεοκοπίας ή βρίσκονται ήδη κάτω από τη διακεκαυμένη ζώνη. Συγκριτικά με το 2015 το ποσοστό των χωρών αυτών έχει διπλασιαστεί αφού διαμορφωνόταν στο 30%.
Όπως σημειώνει το ΔΝΤ, στις αναδυόμενες αγορές η αύξηση του κρατικού χρέους κατά τη διάρκεια της πανδημίας χρηματοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις τοπικές τράπεζες, με αποτέλεσμα να μεγαλώσει ο ομφάλιος λώρος μεταξύ δημοσίου και εμπορικών τραπεζών. Αποτέλεσμα είναι να κινδυνεύουν ακόμη περισσότερο οι οικονομίες αυτές στην περίπτωση που αντιμετωπίσουν προβλήματα τα κρατικά assets, καθώς το πρόβλημα θα διαχυθεί ακαριαία.
Το μέσο κρατικό χρέος στις φτωχότερες αναπτυσσόμενες χώρες διατηρήθηκε σχεδόν αμετάβλητο στο 50% του ΑΕΠ το 2021. Τα χρέη συνέχισαν να αυξάνονται σχεδόν στα δύο-τρίτα των χωρών αλλά υποχώρησαν σε χώρες που εξάγουν εμπορεύματα όπως η Λιβερία και η Μαυριτανία. Μεσοπρόθεσμα, οι χώρες χαμηλού εισοδήματος θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα λόγω της αύξησης του χρέους και της παράλληλης αύξησης των επιτοκίων και κατ’ επέκταση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους. Αν και το μέσο χρέος προβλέπεται να υποχωρήσει ελαφρώς στο 48% του ΑΕΠ έως το 2024, θα παραμείνει πάνω από το επίπεδο που βρισκόταν πριν την πανδημία σε δύο τρίτα των χωρών, τονίζει στην έκθεσή του το Ταμείο.
Οι χώρες που θα επηρεαστούν περισσότερο είναι οι αναδυόμενες αγορές και οι χώρες χαμηλού εισοδήματος που εισάγουν σε μεγάλο ποσοστό τρόφιμα και ενέργεια. Πολλές από αυτές έχουν ήδη πληγεί πολύ από την πανδημία και δεν έχουν καθόλου δημοσιονομικό χώρο. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τη μείωση του ποσοστού ακραίας φτώχειας ανά τον κόσμο το 2021, η οποία αντιστάθμισε την άνοδο του 2020, εκτιμάται ότι σε σύγκριση με πριν την πανδημία 70 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Η άνοδος των τιμών στα τρόφιμα και στην ενέργεια αναμένεται να δώσει τη χαριστική βολή, λ.χ. σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής όπου τα τρόφιμα αποτελούν περίπου το 40% της συνολικής κατανάλωσης.
Το ΔΝΤ καταλήγει λέγοντας ότι οι κίνδυνοι αυξάνονται και για τους πιστωτές των χωρών αυτών, απειλώντας την παγκόσμια σταθερότητα και ευημερία. Δηλώνει μάλιστα έτοιμο να συνεργαστεί με τις χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα και με τους πιστωτές τους έτσι ώστε να βρεθεί ένα πλάνο αποτελεσματικής διαχείρισης…
Τις… μηχανές του ζεσταίνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο καθώς εκτιμά ότι το 60% των φτωχότερων αναδυόμενων οικονομιών αντιμετωπίζει ήδη ή πρόκειται να αντιμετωπίσει προβλήματα στην εξυπηρέτηση του χρέους, ως απόρροια των συνθηκών που διαμορφώνονται εξαιτίας των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία.
Αυτό προκύπτει από την εαρινή έκθεση του Ταμείου στην οποία το σενάριο «χαμηλότερη ανάπτυξη και υψηλότερος πληθωρισμός» που εδώ και μήνες συζητείται, γίνεται το βασικό. Την ίδια ώρα, υπάρχουν και πιο… τολμηροί αναλυτές που θεωρούν ότι η πιθανότερη εξέλιξη είναι οικονομίες όπως η αμερικανική και η ευρωπαϊκή να οδηγηθούν σε ύφεση. Η ύφεση θα είναι ήπια, πάλι με βάση τα σημερινά δεδομένα τα οποία σε λίγες εβδομάδες μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να μη βλέπουν σοβαρό κίνδυνο για μεγάλη οικονομική κρίση.
Οι εκτιμήσεις για ήπια ύφεση αφορούν τους «μεγάλους» του πλανήτη. Υπάρχουν όμως και οι μικροί, οι φτωχότερες χώρες που ακόμη και πριν την ενεργειακή και πληθωριστική κρίση, αντιμετώπιζαν προβλήματα στην εξυπηρέτηση των χρεών τους. Οι χώρες αυτές θα υποστούν τις μεγαλύτερες οικονομικές απώλειες εξαιτίας των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία και θα χρειαστούν βοήθεια. Ανοίγουν φαίνεται δουλειές για το ΔΝΤ, το οποίο έχει ήδη εντοπίσει τη δεξαμενή των χωρών που κινδυνεύουν.
Σε κάθε περίπτωση η άνοδος του πληθωρισμού ενδέχεται να ακολουθηθεί από αυξήσεις στα επιτόκια αλλά και στα κρατικά χρέη, δυσκολεύοντας πολλές χώρες να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Γι’ αυτό το ΔΝΤ ετοιμάζεται να προσφέρει οικονομική και τεχνική υποστήριξη…
Στην εξίσωση δεν μπαίνουν Ουκρανία και Ρωσία, καθώς η πρώτη καταστρέφεται ολοένα και περισσότερο όσο συνεχίζεται η ρωσική επίθεση και η δεύτερη ενδέχεται να έχει ήδη χρεοκοπήσει ωστόσο δεν υπάρχει καμία περίπτωση να προσφύγει στο ΔΝΤ όσο είναι ο Πούτιν στο τιμόνι της.
Νιγηρία, Γκάνα, Καμπότζη, Ζάμπια και Μιανμάρ είναι μόνο μερικές από τις χώρες που ενώ βρίσκονται ήδη σε δυσμενή οικονομική θέση θα δουν την κατάστασή τους να επιδεινώνεται δραματικά. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, σχεδόν το 60% των αναπτυσσόμενων χωρών χαμηλού εισοδήματος αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο χρεοκοπίας ή βρίσκονται ήδη κάτω από τη διακεκαυμένη ζώνη. Συγκριτικά με το 2015 το ποσοστό των χωρών αυτών έχει διπλασιαστεί αφού διαμορφωνόταν στο 30%.
Όπως σημειώνει το ΔΝΤ, στις αναδυόμενες αγορές η αύξηση του κρατικού χρέους κατά τη διάρκεια της πανδημίας χρηματοδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις τοπικές τράπεζες, με αποτέλεσμα να μεγαλώσει ο ομφάλιος λώρος μεταξύ δημοσίου και εμπορικών τραπεζών. Αποτέλεσμα είναι να κινδυνεύουν ακόμη περισσότερο οι οικονομίες αυτές στην περίπτωση που αντιμετωπίσουν προβλήματα τα κρατικά assets, καθώς το πρόβλημα θα διαχυθεί ακαριαία.
Το μέσο κρατικό χρέος στις φτωχότερες αναπτυσσόμενες χώρες διατηρήθηκε σχεδόν αμετάβλητο στο 50% του ΑΕΠ το 2021. Τα χρέη συνέχισαν να αυξάνονται σχεδόν στα δύο-τρίτα των χωρών αλλά υποχώρησαν σε χώρες που εξάγουν εμπορεύματα όπως η Λιβερία και η Μαυριτανία. Μεσοπρόθεσμα, οι χώρες χαμηλού εισοδήματος θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα λόγω της αύξησης του χρέους και της παράλληλης αύξησης των επιτοκίων και κατ’ επέκταση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους. Αν και το μέσο χρέος προβλέπεται να υποχωρήσει ελαφρώς στο 48% του ΑΕΠ έως το 2024, θα παραμείνει πάνω από το επίπεδο που βρισκόταν πριν την πανδημία σε δύο τρίτα των χωρών, τονίζει στην έκθεσή του το Ταμείο.
Οι χώρες που θα επηρεαστούν περισσότερο είναι οι αναδυόμενες αγορές και οι χώρες χαμηλού εισοδήματος που εισάγουν σε μεγάλο ποσοστό τρόφιμα και ενέργεια. Πολλές από αυτές έχουν ήδη πληγεί πολύ από την πανδημία και δεν έχουν καθόλου δημοσιονομικό χώρο. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τη μείωση του ποσοστού ακραίας φτώχειας ανά τον κόσμο το 2021, η οποία αντιστάθμισε την άνοδο του 2020, εκτιμάται ότι σε σύγκριση με πριν την πανδημία 70 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Η άνοδος των τιμών στα τρόφιμα και στην ενέργεια αναμένεται να δώσει τη χαριστική βολή, λ.χ. σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής όπου τα τρόφιμα αποτελούν περίπου το 40% της συνολικής κατανάλωσης.
Το ΔΝΤ καταλήγει λέγοντας ότι οι κίνδυνοι αυξάνονται και για τους πιστωτές των χωρών αυτών, απειλώντας την παγκόσμια σταθερότητα και ευημερία. Δηλώνει μάλιστα έτοιμο να συνεργαστεί με τις χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα και με τους πιστωτές τους έτσι ώστε να βρεθεί ένα πλάνο αποτελεσματικής διαχείρισης…
Δεν υπάρχουν σχόλια
Παρακαλούμε σχολιασμούς επί της ουσίας.
Τα σχόλια σας δεν περνάν από έλεγχο γιατί πιστεύουμε ότι δεν θα θίγουν κάποιον προσωπικά με βρισιές και συκοφαντίες.
Τέτοιου είδους σχόλια δεν περνάν από έλεγχο, αλλά θα διαγράφονται μετά την δημοσίευση.
Παρακαλούμε να γράφετε σε πεζά και όχι κεφαλαία
-------------------------------------------------------------------------
Οι απόψεις του ιστολογίου δεν είναι απαραίτητο να συμπίπτουν με τα περιεχόμενα στου άρθρου.
Ο ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΣ ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα - αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω, φόρμας επικοινωνίας.
Ευχαριστούμε