Πόσο πληρώνεις το γκαρσόνι σου;

Ότι η χώρα θα σαρώσει φέτος τουριστικά, δεν υπάρχει αμφιβολία. Ρωτώ τουριστικούς παράγοντες της περιοχής μου και σχεδόν συνωμοτικά μου λένε «θα πιάσουμε το 2019, μπορεί και παραπάνω». Μετά βέβαια ξεσπούν σε μια καταιγίδα από μουρμουρητά για το κόστος του ηλεκτρικού, των καυσίμων, των ειδών διατροφής, αλλά τελικά πάλι γυρίζουν στο «δεν έχω δωμάτια να καλύψω της ζήτηση του καλοκαιριού». Ούτε εργαζόμενους έχουν. Το μάθαμε δα κι αυτό.

Ρώτησα μεγαλοξενοδόχο των Χανίων γι αυτή την περιβόητη έλλειψη εργατικών χεριών. Δεν υπάρχουν γκαρσόνια, μάγειρες, καθαρίστριες, ρεσεψιονίστ. Τους κυνηγάνε με το ντουφέκι. «Πόσα δίνεις σ’ ένα γκαρσόνι;» τον ρώτησα. «Εγώ του δίνω 800 ευρώ καθαρά για δέκα ώρες δουλειά, συν εκατό ευρώ δωροεπιταγή σούπερ-μάρκετ, συν τα εισιτήρια του αστικού λεωφορείου που τον φέρνει στο ξενοδοχείο.»

Έκανα τον υπολογισμό, μαζί με τα φιλοδωρήματα που τον Ιούνιο και τον Αύγουστο υπολογίζονται στα 400-500 ευρώ, το γκαρσόνι παίρνει γύρω στα 1300-1400 ευρώ καθαρά τον μήνα για έξι μήνες. Τους άλλους έξι μπαίνει στο ταμείο ανεργίας, αν έχει δουλέψει δυο συνεχόμενες σεζόν στον τουρισμό, πράγμα που σημαίνει ότι αθροιστικά συγκεντρώνει περί τα 11.500 ευρώ τον χρόνο, δηλαδή κάπου 900-950 τον μήνα.

Είναι αυτά τα λεφτά αρκετά για να προσελκύσουν ανθρώπους να δουλέψουν στον τουρισμό; Ο ξενοδόχος δηλώνει ένα κατηγορηματικό «ναι». Εξ ου και δεν σκοπεύει να ανεβάσει τους μισθούς «δεν τον παίρνει» ειδικά τώρα με τις αυξήσεις που έφερε ο πόλεμος. «Γιατί, ο μισθωτός σε μια εταιρεία άλλου κλάδου παίρνει πάνω από 950;» με ρωτά.

«Ο υπάλληλος σε μια άλλη εταιρεία όμως, μετά το οκτάωρο του πάει στο σπίτι του στην οικογένεια του, δεν πάει σε ένα κοντέινερ όπου μένει μαζί με άλλα τέσσερα άγνωστα άτομα χρησιμοποιώντας μια κοινή τουαλέτα και με το ένα ντιβάνι να πρέπει να μετακινείται κάθε φορά που ανοίγει η εξώπορτα» τον αποστομώνω. Αμ δεν τον αποστομώνω όμως.

«Συγνώμη, εγώ έχω ένα ξενοδοχείο με 700 κλίνες. Έχω και 190 άτομα προσωπικό. Είναι δηλαδή δική μου ευθύνη να τους βρω και 190 σπίτια να μένουν; Ποια άλλη εταιρεία στην χώρα το κάνει αυτό και είμαι υποχρεωμένος να το κάνω εγώ; Η εύρεση κατοικίας είναι ευθύνη του εργαζόμενου, όχι του εργοδότη. Και που τους βρίσκω αυτά τα δωμάτια, διευκόλυνση τους κάνω. Ξέρεις εσύ καμιά εταιρεία του λεκανοπεδίου που απασχολείται με την κατοικία των υπαλλήλων της;»

Λογικό ακούγεται, πλην δεν είναι. Διότι αν δεν φροντίσει ο ξενοδόχος να μείνουν κάπου οι υπάλληλοι του, απλώς αυτοί δεν θα βρουν σπίτι ή αν βρουν θα είναι τόσο ακριβό που θα τους τρώει όλο το εισόδημα τους. Και φτάνουμε στο αδιέξοδο. Ο μεν υποψήφιος εργαζόμενος λέει «δεν με συμφέρει, γιατί να δουλέψω;», ο δε εργοδότης λέει «ούτε βγαίνω αν διπλασιάσω τους μισθούς για να έρθουν, ούτε αξιοπρεπή σπίτια βρίσκω να τους βολέψω. Αλλά και να βρω κάποια, μου ανεβάζουν πολύ το κόστος, πάλι δεν βγαίνω.»

Άρα που καταλήγουμε; Αυτορύθμιση της αγοράς; Βλακείες, καμία αυτορύθμιση δεν υπάρχει. Μήπως να παρέμβει το κράτος; Άλλη σαχλαμάρα. Πώς να παρέμβει, ποιο κράτος και τι ακριβώς να κάνει; Να ανέβουν πολύ οι μισθοί; Δεν πρόκειται, οι εργοδότες προτιμούν την λειψή λειτουργία των μονάδων από την κατακόρυφη αύξηση των παγίων εξόδων τους. Να εξαφανιστούν οι εργαζόμενοι στον τουρισμό; Ενδέχεται, αλλά και το ταμείο ανεργίας όλο τον χρόνο είναι καλύτερο δηλαδή;

Να φέρουν κόσμο από τρίτες χώρες που δεν τον πολυνοιάζει που μένει; Ούτε εύκολο είναι, ούτε ενδείκνυται, ούτε ξέρει ο Αφγανός να σερβίρει σε εστιατόριο πεντάστερου. Θέλει χρόνια για να μάθει. Αδιέξοδο; Μάλλον. Στη δημοκρατία μπορεί να μην υπάρχουν αδιέξοδα, στην οικονομία και στην εργασία υπάρχουν. Μη μου ζητάτε λύση, δεν έχω.

Δημήτρης Καμπουράκης