Γιατί ο Πούτιν βάζει στο στόχαστρο την Υπερδνειστερία
Κωνσταντίνος Φίλης
AP
Το κάτι πολύ μεγαλύτερο εδαφικά για τη Ρωσία θα μπορούσε να σημαίνει πως θα διασφαλίσει τον έλεγχο ενός σημαντικού κομματιού της ανατολικής Ουκρανίας. Ωστόσο υπάρχει η αίσθηση ότι αυτό το κάτι παραπάνω θα μπορούσε να συμπεριελαμβανε και την Οδησσό, πέραν της Μαριούπολης. Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργούταν μία νότια ζώνη στην Ουκρανία, απόλυτα ελεγχόμενη από τη Ρωσία, η οποία θα απέκοπτε το Κίεβο, όχι μόνο από την Αζοφική, αλλά κι από τη Μαύρη Θάλασσα συνολικά.
Σε αυτό το ενδεχόμενο, η Ρωσία θα συνδεόταν εδαφικά με την Υπερδνειστερία, την αποσχισθείσα περιοχή της Μολδαβίας, για την οποία η Μόσχα εσχάτως παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Μάλιστα η πρόσφατη ανακοίνωση από το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας, η οποία απευθύνεται προς την Μολδαβία, αναφέρει πως επιθυμεί να επιλύσει ειρηνικά το ζήτημα της Υπερδνειστερίας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι βάζει το θέμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Είναι μάλλον προφανές πως η αναφορά δεν έχει ως στόχο τη διατύπωση κάποιων προτάσεων για τη διευθέτηση του ζητήματος, αλλά έχει στόχο να στείλει ένα μήνυμα.
Η αναφορά στην ειρηνική επίλυση είναι στην ουσία μία προειδοποίηση προς τους Μολδαβούς για την Υπερδνειστερία.
Υπάρχουν βέβαια δύο αναγνώσεις για αυτή την κίνηση. Πρώτον ότι η Μόσχα θέλει να ασκήσει πίεση στους δυτικούς, ώστε να σταματήσουν να εξοπλίζουν την Ουκρανία, να μετριάσουν τις κυρώσεις τους εναντίον της, αλλά και να σταματήσει η συζήτηση για την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Αυτό θα μπορούσε να είναι «το καλό σενάριο». Ότι δηλαδή η Ρωσία προειδοποιεί τους δυτικούς να μη συνεχίσουν ότι κάνουν μέχρι σήμερα, διότι η Μολδαβία θα είναι η επόμενη.
Το κακό σενάριο είναι να μην είναι ένα παιχνίδι τακτικισμού, αλλά αυτό που λένε οι Ρώσοι να το εννοούν. Οι επιθέσεις σε κρατικό κτήριο της πρωτεύουσας Τιρασπόλ αυξάνουν το επίπεδο έντασης στην περιοχή, που βρίσκεται στο μικροσκόπιο της Ρωσίας. Μετά από ότι έχει συμβεί στην Ουκρανία αυτούς τους δύο μήνες, προφανώς στο Κρεμλίνο μπορεί να έχουν βάλει στο μάτι την Υπερδνειστερία. Εκεί άλλωστε το 30% του πληθυσμού είναι ρωσικής καταγωγής και βρίσκονται περίπου 2.000 με 3.000 Ρώσους στρατιώτες στο πλαίσιο μίας ειρηνευτικής αποστολής.
Από την άλλη μεριά, όσο η Ρωσία φαίνεται στην όχθη των Δυτικών να αποτυγχάνει στην εκπλήρωση των στόχων της, τόσο κερδίζει έδαφος η άποψη πως η Ρωσία μπορεί να ηττηθεί στην Ουκρανία. Ενώ πριν από λίγες εβδομάδες το διακύβευμα στη Δύση, ήταν να μην συνθλίβει η Ουκρανία, τώρα υπάρχει η αίσθηση ότι τελικά ότι η Ρωσία μπορεί και να ηττηθεί τελικά, φουντώνοντας τα πανιά όσων πιστεύουν πως αυτό μπορεί να είναι ένα πολύ καλό μάθημα για τον Πούτιν, αλλά και για επίδοξους μιμητές.
Αυτό σημαίνει πως θα έχουμε αποστολή όχι μόνο ποσοτικά μεγαλύτερου, αλλά και ποιοτικότερου εξοπλισμού στην Ουκρανία Για να μπορέσει να ανταπεξέλθει.
Κατά συνέπεια, θα είναι πολύ πιο δύσκολο να φτάσουμε σε μία διαπραγμάτευση που θα μας οδηγήσει σε συμφωνία, εκτός εάν κάποιο από τα δύο μέρη χρειαστεί να συνθηκολογήσει.
Δεν είμαστε βέβαια σ’ αυτή τη φάση ακόμα γι’ αυτό και ο φόβος και η ανησυχία είναι ότι η μπορεί να έχουμε παράταση και μάλιστα μεγάλης διάρκειας στον πόλεμο.
Οι συνέπειες σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα είναι επώδυνες, ενώ η Ουκρανία χάνει ανθρώπους κάθε μέρα, καταστρέφονται υποδομές της, τα μεταφορικά της δίκτυα και η ανοικοδόμηση της γίνεται πιο δύσκολη πιο κοστοβόρα και πιο χρονοβόρα.
Η Ρωσία χάνει προφανώς, όταν εικόνες από τις θηριωδίες και τις ωμότητες στην Ουκρανία φτάνουν στους δέκτες του κάθε πολίτη στη Δύση και δυσκολεύουν κυβερνήσεις, όπως της Γερμανίας, αλλά και άλλων, που δεν θα ήθελαν να δουν μία ρήξη στην σχέσεις τους με τη Ρωσία.
Αν και δεν είναι απομονωμένη από τον κόσμο, όπως ενδεχομένως παρουσιάζεται, η Μόσχα χάνει ερείσματα, η οικονομία της πλήττεται κι η εικόνα της, όπως και του Πούτιν προσωπικά αποδομείται.
Βέβαια και οι ευρωπαίοι ανήκουν στους χαμένους, λόγω των αυξήσεων σε βασικά αγαθά, στα τρόφιμα και την κατεύθυνση των οικονομιών τους προς τον στασιμοπληθωρισμό. Όλα αυτά, αν δεν έχουμε έναν άμεσο τερματισμό του πολέμου, θα βαρύνουν ακόμα περισσότερο την κατασταση στην Ευρώπη από το ερχόμενο φθινόπωρο.
*O Kωνσταντίνος Φίλης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδας και αναλυτής διεθνών θεμάτων του ΑΝΤ1
AP
Το κάτι πολύ μεγαλύτερο εδαφικά για τη Ρωσία θα μπορούσε να σημαίνει πως θα διασφαλίσει τον έλεγχο ενός σημαντικού κομματιού της ανατολικής Ουκρανίας. Ωστόσο υπάρχει η αίσθηση ότι αυτό το κάτι παραπάνω θα μπορούσε να συμπεριελαμβανε και την Οδησσό, πέραν της Μαριούπολης. Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργούταν μία νότια ζώνη στην Ουκρανία, απόλυτα ελεγχόμενη από τη Ρωσία, η οποία θα απέκοπτε το Κίεβο, όχι μόνο από την Αζοφική, αλλά κι από τη Μαύρη Θάλασσα συνολικά.
Σε αυτό το ενδεχόμενο, η Ρωσία θα συνδεόταν εδαφικά με την Υπερδνειστερία, την αποσχισθείσα περιοχή της Μολδαβίας, για την οποία η Μόσχα εσχάτως παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Μάλιστα η πρόσφατη ανακοίνωση από το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας, η οποία απευθύνεται προς την Μολδαβία, αναφέρει πως επιθυμεί να επιλύσει ειρηνικά το ζήτημα της Υπερδνειστερίας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι βάζει το θέμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Είναι μάλλον προφανές πως η αναφορά δεν έχει ως στόχο τη διατύπωση κάποιων προτάσεων για τη διευθέτηση του ζητήματος, αλλά έχει στόχο να στείλει ένα μήνυμα.
Η αναφορά στην ειρηνική επίλυση είναι στην ουσία μία προειδοποίηση προς τους Μολδαβούς για την Υπερδνειστερία.
Υπάρχουν βέβαια δύο αναγνώσεις για αυτή την κίνηση. Πρώτον ότι η Μόσχα θέλει να ασκήσει πίεση στους δυτικούς, ώστε να σταματήσουν να εξοπλίζουν την Ουκρανία, να μετριάσουν τις κυρώσεις τους εναντίον της, αλλά και να σταματήσει η συζήτηση για την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Αυτό θα μπορούσε να είναι «το καλό σενάριο». Ότι δηλαδή η Ρωσία προειδοποιεί τους δυτικούς να μη συνεχίσουν ότι κάνουν μέχρι σήμερα, διότι η Μολδαβία θα είναι η επόμενη.
Το κακό σενάριο είναι να μην είναι ένα παιχνίδι τακτικισμού, αλλά αυτό που λένε οι Ρώσοι να το εννοούν. Οι επιθέσεις σε κρατικό κτήριο της πρωτεύουσας Τιρασπόλ αυξάνουν το επίπεδο έντασης στην περιοχή, που βρίσκεται στο μικροσκόπιο της Ρωσίας. Μετά από ότι έχει συμβεί στην Ουκρανία αυτούς τους δύο μήνες, προφανώς στο Κρεμλίνο μπορεί να έχουν βάλει στο μάτι την Υπερδνειστερία. Εκεί άλλωστε το 30% του πληθυσμού είναι ρωσικής καταγωγής και βρίσκονται περίπου 2.000 με 3.000 Ρώσους στρατιώτες στο πλαίσιο μίας ειρηνευτικής αποστολής.
Από την άλλη μεριά, όσο η Ρωσία φαίνεται στην όχθη των Δυτικών να αποτυγχάνει στην εκπλήρωση των στόχων της, τόσο κερδίζει έδαφος η άποψη πως η Ρωσία μπορεί να ηττηθεί στην Ουκρανία. Ενώ πριν από λίγες εβδομάδες το διακύβευμα στη Δύση, ήταν να μην συνθλίβει η Ουκρανία, τώρα υπάρχει η αίσθηση ότι τελικά ότι η Ρωσία μπορεί και να ηττηθεί τελικά, φουντώνοντας τα πανιά όσων πιστεύουν πως αυτό μπορεί να είναι ένα πολύ καλό μάθημα για τον Πούτιν, αλλά και για επίδοξους μιμητές.
Αυτό σημαίνει πως θα έχουμε αποστολή όχι μόνο ποσοτικά μεγαλύτερου, αλλά και ποιοτικότερου εξοπλισμού στην Ουκρανία Για να μπορέσει να ανταπεξέλθει.
Κατά συνέπεια, θα είναι πολύ πιο δύσκολο να φτάσουμε σε μία διαπραγμάτευση που θα μας οδηγήσει σε συμφωνία, εκτός εάν κάποιο από τα δύο μέρη χρειαστεί να συνθηκολογήσει.
Δεν είμαστε βέβαια σ’ αυτή τη φάση ακόμα γι’ αυτό και ο φόβος και η ανησυχία είναι ότι η μπορεί να έχουμε παράταση και μάλιστα μεγάλης διάρκειας στον πόλεμο.
Οι συνέπειες σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα είναι επώδυνες, ενώ η Ουκρανία χάνει ανθρώπους κάθε μέρα, καταστρέφονται υποδομές της, τα μεταφορικά της δίκτυα και η ανοικοδόμηση της γίνεται πιο δύσκολη πιο κοστοβόρα και πιο χρονοβόρα.
Η Ρωσία χάνει προφανώς, όταν εικόνες από τις θηριωδίες και τις ωμότητες στην Ουκρανία φτάνουν στους δέκτες του κάθε πολίτη στη Δύση και δυσκολεύουν κυβερνήσεις, όπως της Γερμανίας, αλλά και άλλων, που δεν θα ήθελαν να δουν μία ρήξη στην σχέσεις τους με τη Ρωσία.
Αν και δεν είναι απομονωμένη από τον κόσμο, όπως ενδεχομένως παρουσιάζεται, η Μόσχα χάνει ερείσματα, η οικονομία της πλήττεται κι η εικόνα της, όπως και του Πούτιν προσωπικά αποδομείται.
Βέβαια και οι ευρωπαίοι ανήκουν στους χαμένους, λόγω των αυξήσεων σε βασικά αγαθά, στα τρόφιμα και την κατεύθυνση των οικονομιών τους προς τον στασιμοπληθωρισμό. Όλα αυτά, αν δεν έχουμε έναν άμεσο τερματισμό του πολέμου, θα βαρύνουν ακόμα περισσότερο την κατασταση στην Ευρώπη από το ερχόμενο φθινόπωρο.
*O Kωνσταντίνος Φίλης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδας και αναλυτής διεθνών θεμάτων του ΑΝΤ1
Δεν υπάρχουν σχόλια
Παρακαλούμε σχολιασμούς επί της ουσίας.
Τα σχόλια σας δεν περνάν από έλεγχο γιατί πιστεύουμε ότι δεν θα θίγουν κάποιον προσωπικά με βρισιές και συκοφαντίες.
Τέτοιου είδους σχόλια δεν περνάν από έλεγχο, αλλά θα διαγράφονται μετά την δημοσίευση.
Παρακαλούμε να γράφετε σε πεζά και όχι κεφαλαία
-------------------------------------------------------------------------
Οι απόψεις του ιστολογίου δεν είναι απαραίτητο να συμπίπτουν με τα περιεχόμενα στου άρθρου.
Ο ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΣ ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα - αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω, φόρμας επικοινωνίας.
Ευχαριστούμε