«πέρασε» από την Κομισιόν ο μηχανισμός για το ρεύμα – Στην οριακή τιμή θα αγοράζουν οι προμηθευτές – Θα παρακρατούνται «στην πηγή» τα υπερέσοδα των παραγωγών - Οι επιδοτήσεις στους λογαριασμούς παραμένουν το βασικό εργαλείο

Θοδωρής Παναγούλης

Οι επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος, όπως και μέχρι σήμερα, θα είναι τελικά το βασικό εργαλείο άσκησης της κυβερνητικής πολιτικής για την ελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων από τα βάρη των «εξωφρενικών» τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος.

Κατά τις συζητήσεις που είχε η κυβέρνηση με τους επιτελείς της DG Energy και της DG Comp της Κομισιόν, δεν «πέρασε» τελικά το σχέδιο για δεύτερη εκκαθάριση της αγοράς, έτσι ώστε οι προμηθευτές να αγοράζουν το ρεύμα σε μια τιμή χαμηλότερη από την Οριακή Τιμή Συστήματος και να μετακυλίουν τη χαμηλότερη αυτή τιμή στους καταναλωτές.

Το στοιχείο της διπλής επίλυσης ήταν από την αρχή ένα αγκάθι που οι Βρυξέλλες δεν φάνηκαν να ξεπερνούν, όπως άλλωστε έγινε και με σχέδια άλλων χωρών, καθώς δεν θέλουν με τίποτα να επηρεαστούν οι όροι της κοινής ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (target model) ειδικά σε αγορές που είναι συνδεδεμένες.

Ο κ. Σκρέκας και η κ. Σδούκου που πήγαν επί τούτου χθες στις Βρυξέλλες έφτασαν στην ευρωπαϊκή πρωτεύουσα έχοντας στις βαλίτσες τους το εναλλακτικό σχέδιο το οποίο είναι απλούστερο και πιο συμβατό με τις «ευαισθησίες» της Κομισιόν.

Συγκεκριμένα το σχέδιο που φαίνεται ότι έλαβε το αρχικό πράσινο φως (δηλαδή στις βασικές του αρχές και μόνον) προβλέπει:

1) Την επιβολή πλαφόν για την αποζημίωση των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το πραγματικό κόστος της παραγωγής τους συν ένα εύλογο κέρδος. Το που θα καθοριστεί το ύψος του πλαφόν για κάθε τεχνολογία δεν είναι ακόμα γνωστό, πληροφορίες ωστόσο αναφέρουν ότι για τις θερμοηλεκτρικές μονάδες, που ένα μέρος του κόστους τους εξαρτάται από εξωγενείς παράγοντες (τιμή αερίου και δικαιωμάτων ρύπων για τους σταθμούς αερίου και τιμή ρύπων για τις λιγνιτικές), το κόστος αυτό θα επαναπροσδιορίζεται σε ημερήσια βάση, συνεπώς θα δημιουργείται κάθε ημέρα μια νέα ανώτατη τιμή.

Για τις ΑΠΕ (όλων των τεχνολογιών και κατηγοριών), καθώς και για τα υδροηλεκτρικά της ΔΕΗ, θα οριστεί μια σταθερή ανώτατη τιμή στην οποία θα αγοράζεται το ρεύμα, με κάποιες πληροφορίες να αναφέρουν ότι αυτή η σταθερή τιμή θα οριστεί στα επίπεδα των 80-90 ευρώ η μεγαβατώρα.

Εάν οι προσφορές κάποιων μονάδων (θερμικών ή όχι) για κάποιες ώρες, είναι μικρότερες από την ανώτατη τιμή, τότε θα πληρώνονται, φυσικά, στην τιμή της προσφοράς τους.

2) Την κανονική λειτουργία και επίλυση της αγοράς, από την οποία θα προκύπτει η χρηματιστηριακή τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που θα είναι και η τιμή για το διασυνοριακό trading ενέργειας. Η διαφορά όμως μεταξύ της αποζημίωσης που θα λαμβάνουν οι παραγωγοί και της χρηματιστηριακής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας θα κατακρατείται «στην πηγή» και θα μεταφέρεται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) όπου θα δεσμεύεται για τη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης των καταναλωτών για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων της διεθνούς ενεργειακής κρίσης.

3) Οι προμηθευτές θα αγοράζουν κανονικά το ηλεκτρικό ρεύμα στην τιμή που θα διαμορφώνεται χρηματιστηριακά κάθε μέρα, όπως άλλωστε γίνεται και μέχρι σήμερα.

4) Η κυβέρνηση, με βάση τα χρήματα που θα έχει στη διάθεσή της, αφενός μεν από τα γνωστά έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (πλειστηριασμοί δικαιωμάτων ρύπων, επιστροφές από ταρίφες ΑΠΕ, πλεονάσματα ΥΚΩ και τώρα και από το «κούρεμα» των εσόδων των ηλεκτροπαραγωγών), αφετέρου δε από τον εθνικό προϋπολογισμό, θα συνεχίσει να δίνει επιδοτήσεις στους λογαριασμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Ο πρωθυπουργός έχει κάνει λόγο για επιβολή έμμεσου πλαφόν και στη λιανική αγορά, μέσω της επιδότησης των λογαριασμών. Στόχος είναι να έρθει η τιμή της κιλοβατώρας στα επίπεδα των 14 – 15 λεπτών για τα νοικοκυριά.

Πάντως από τον Μάιο και στο εξής οι επιδοτήσεις ισχύουν για όλες τις κατοικίες, κύριες και μη κύριες, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και για το σύνολο της κατανάλωσης. Όχι όμως οριζόντια με μια τιμή επιδότησης για κάθε καταναλισκόμενη κιλοβατώρα, αλλά με διαβαθμίσεις ανάλογα με το ύψος της κατανάλωσης.

Ας αναφερθεί, τέλος, ότι σύμφωνα με όσα συμφωνήθηκαν στις Βρυξέλλες, την επόμενη εβδομάδα θα σταλεί από τη χώρα μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχέδιο νομοθετικής διάταξης που θα περιγράφει τον τρόπο λειτουργίας του μηχανισμού. Η έγκριση από την Κομισιόν αυτού του σχεδίου νομοθετικής διάταξης είναι προφανώς το κρίσιμο στοιχείο για το πόσο γρήγορα θα εφαρμοστούν οι παρεμβάσεις στην αγορά.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν ευρέως οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το σχέδιο REPowerEU. Η ελληνική πλευρά ζήτησε, επίσης, αύξηση των πόρων για τη στήριξη των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης.