Τι ξέρουμε για την «ευλογιά των πιθήκων», πώς μεταδίδεται, ποια τα συμπτώματα
Αλεξία Σβώλου
Νέο σινιάλο στις διεθνείς υγειονομικές Αρχές για αυστηρή επαγρύπνηση στέλνουν ο ΠΟΥ και το γερμανικό επιδημιολογικό Ινστιτούτο Robert Koch μετά τα πρώτα κρούσματα (επιβεβαιωμένα ή ύποπτα) της «ευλογιάς των πιθήκων» που έχουν καταγραφεί σε Μεγάλη Βρετανία, Βόρειο Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία και ΗΠΑ. Η κινητοποίηση του ΠΟΥ ξεκίνησε πριν 12 ημέρες στις 7 Μαΐου, με τον ασθενή μηδέν να αφορά Βρετανό που ταξίδεψε από το Ην. Βασίλειο στη Νιγηρία. Ο ασθενής ανέπτυξε ένα εξάνθημα στα τέλη Απριλίου (29/4) και επέστρεψε στο Ην. Βασίλειο στις 4/5.
Επειδή στη Νιγηρία η «ευλογιά των πιθήκων» είναι ενδημική νόσος, οι ειδικοί υποπτεύθηκαν αμέσως ότι επρόκειτο για τέτοιο περιστατικό και ο ασθενής τέθηκε σε απομόνωση, ενώ η ιχνηλάτηση των στενών επαφών του συνέβαλε στο να εντοπιστούν τα άτομα στο σύστημα υγείας, την κοινότητα και τις πτήσεις τα οποία τέθηκαν σε παρακολούθηση για 21 ημέρες. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται 6 Αμερικανοί που βρίσκονταν στην ίδια πτήση με τον ασθενή μηδέν. Σύμφωνα με το γερμανικό επιδημιολογικό ινστιτούτου «Robert Koch» η ιογενής λοίμωξη πλήττει κυρίως ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους άνδρες ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι μεταδίδεται και με το σεξ.
Διασπορά κρουσμάτων σε Ευρώπη και Αμερική
Στη Βρετανία, οι υγειονομικές αρχές έχουν εντοπίσει επτά κρούσματα «ευλογιάς των πιθήκων» σε χρονική διάρκεια περίπου ενός μηνός. Στην Πορτογαλία, το υπουργείο Υγείας έχει επιβεβαιώσει πέντε κρούσματα και διερευνά 20 ύποπτα κρούσματα, ενώ η Ισπανία εντόπισε τουλάχιστον οκτώ ύποπτα κρούσματα στη Μαδρίτη.
Μέχρι στιγμής όλα τα περιστατικά αφορούν άνδρες και η διασπορά τους δείχνει ότι η νόσος σε αυτό το στάδιο χαρακτηρίζεται από παρατεταμένη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο και όχι από μολυσμένο ζώο σε άνθρωπο, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Τα τελευταία χρόνια ο ΠΟΥ έχει καταγράψει εκατοντάδες σποραδικά κρούσματα σε δασικές περιοχές της Δυτικής και της Κεντρικής Αφρικής.
Ωστόσο, για πρώτη φορά παρατηρείται ταυτόχρονη εξάπλωση της «ευλογιάς των πιθήκων» σε περισσότερες από μία ευρωπαϊκές χώρες και καθώς τα κρούσματα δεν έχουν όλα μεταξύ τους άμεση σχέση, θα πρέπει να υπάρχουν σίγουρα αδιάγνωστοι («ασυμπτωματικοί») φορείς της νόσου, όπως επισημαίνει ο επίκουρος καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Γκίκας Μαγιορκίνης.
Τα ύποπτα συμπτώματα
Σύμφωνα με το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) της Βρετανίας, η «ευλογιά των πιθήκων» είναι μία ιογενής λοίμωξη που μεταδίδεται από μολυσμένα ζώα, όπως τα τρωκτικά. Ο άνθρωπος μπορεί να μολυνθεί από το μολυσμένο ζώο αν τον δαγκώσει το ζώο ή αν έρθει σε επαφή με το αίμα ή τα σωματικά του υγρά ή με το εξάνθημα που προκαλεί η λοίμωξη.
Η «ευλογιά των πιθήκων» μπορεί επίσης να μεταδοθεί με την κατανάλωση μισοψημένου κρέατος από ένα μολυσμένο ζώο. Μεταδίδεται επίσης με την επαφή με άλλα προϊόντα από μολυσμένα ζώα (π.χ. τη γούνα τους). Η μετάδοση μεταξύ των ανθρώπων μπορεί να συμβεί κατά την επαφή με μολυσμένα αντικείμενα του πάσχοντος (π.χ. με τα σεντόνια ή τις πετσέτες του), καθώς και με τα σταγονίδια, που εκτινάσσονται από τον ασθενή, όταν βήχει ή φταρνίζεται. Η περίοδος επώασης για τον ιό της «ευλογίας των πιθήκων» είναι συνήθως έξι με 13 μέρες αλλά μπορεί να κυμανθεί από πέντε μέχρι 21 μέρες και γι’ αυτό έχει επιλεχθεί το διάστημα των 21 ημερών ως το διάστημα της παρακολούθησης των στενών επαφών.
Τα συμπτώματα μπορεί να προκαλέσουν φαγούρα και να είναι ιδιαίτερα επώδυνα. Τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά από 5 έως 21 ημέρες από την έκθεση στον ιό και περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, πόνο στη μέση σαν οσφυαλγία, διογκωμένους λεμφαδένες, ρίγη, κόπωση και δερματικό εξάνθημα που εμφανίζεται μία έως πέντε ημέρες μετά την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων, ξεκινώντας από το πρόσωπο και στη συνέχεια εξαπλώνεται στο υπόλοιπο σώμα.
Το εξάνθημα της «ευλογιάς των πιθήκων» ξεκινά με εξογκωμένα σπυράκια, που σταδιακά μετατρέπονται σε φλύκταινες δηλαδή φουσκάλες με υγρό. Οι φλύκταινες αυτές δημιουργούν κρούστα που ξεραίνεται και πέφτει. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν εντός 2-4 εβδομάδων. Η θεραπεία είναι συμπτωματική δηλαδή στοχεύει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Κατά κανόνα η νόσος είναι ήπια και οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν απομονωμένοι χωρίς να δημιουργηθούν επιπλοκές.
Δυο στελέχη του ιού
Το στέλεχος του υπαίτιου ιού που ενδημεί στη Δυτική Αφρική κι ευθύνεται για τα πρώτα κρούσματα σε Μ. Βρετανία και βόρειο Ιρλανδία έχει ποσοστό θνησιμότητας περίπου 1%, με τις εγκύους και τα μικρά παιδιά να κινδυνεύουν περισσότερο. Υπάρχουν δύο κλάδοι στελεχών του ιού της «ευλογιάς των πιθήκων» εκ των οποίων ο ένας βρίσκεται στη Δυτική Αφρική και ο άλλος στην κεντρική Αφρική.
Ο κλάδος της Δυτικής Αφρικής σχετίζεται συνήθως με ήπια νόσο και αυτο-ίαση παρότι ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να νοσήσουν σοβαρά, ενώ η θνητότητα της ιογενούς λοίμωξης κυμαίνεται στο 1%. Στον αντίποδα, ο κλάδος της κεντρικής Αφρικής προκαλεί λοίμωξη με θνητότητα 10%.
Από τα διαχρονικά ευρήματα προκύπτει ότι ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς παρέχει προστασία ωστόσο φαίνεται που τα άτομα που κολλούν «ευλογία των πιθήκων» έχοντας ταξιδέψει στις χώρες όπου η νόσος είναι ενδημική έχουν μειωμένη ανοσία.
Διασπορά με «αθόρυβη» μετάδοση
Στα νέα περιστατικά «ευλογίας των πιθήκων» σε αντίθεση με τα σποραδικά κρούσματα που σχετίζονται με ταξίδια στην Αφρικανική Ήπειρο, εκεί όπου ο ιός είναι ενδημικός, δεν έχει ακόμα εντοπιστεί η πηγή της μόλυνσης. Φαίνεται πάντως από τη διασπορά ότι η «ευλογιά των πιθήκων» μόλυνε ανθρώπους στη Μ. Βρετανία που ανήκαν στο συγγενικό κύκλο των ταξιδιωτών άλλα που δεν είχαν ταξιδέψει σε ύποπτη χώρα.
Από τη συμπτωματολογία της λοιμώδους νόσου αλλά και από τον τρόπο διασποράς των κρουσμάτων προκύπτει ότι αρκετά περιστατικά δεν διαγιγνώσκονται ποτέ οπότε υπάρχει κατά κάποιον τρόπο «αθόρυβη» μετάδοση.
Νέο σινιάλο στις διεθνείς υγειονομικές Αρχές για αυστηρή επαγρύπνηση στέλνουν ο ΠΟΥ και το γερμανικό επιδημιολογικό Ινστιτούτο Robert Koch μετά τα πρώτα κρούσματα (επιβεβαιωμένα ή ύποπτα) της «ευλογιάς των πιθήκων» που έχουν καταγραφεί σε Μεγάλη Βρετανία, Βόρειο Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία και ΗΠΑ. Η κινητοποίηση του ΠΟΥ ξεκίνησε πριν 12 ημέρες στις 7 Μαΐου, με τον ασθενή μηδέν να αφορά Βρετανό που ταξίδεψε από το Ην. Βασίλειο στη Νιγηρία. Ο ασθενής ανέπτυξε ένα εξάνθημα στα τέλη Απριλίου (29/4) και επέστρεψε στο Ην. Βασίλειο στις 4/5.
Επειδή στη Νιγηρία η «ευλογιά των πιθήκων» είναι ενδημική νόσος, οι ειδικοί υποπτεύθηκαν αμέσως ότι επρόκειτο για τέτοιο περιστατικό και ο ασθενής τέθηκε σε απομόνωση, ενώ η ιχνηλάτηση των στενών επαφών του συνέβαλε στο να εντοπιστούν τα άτομα στο σύστημα υγείας, την κοινότητα και τις πτήσεις τα οποία τέθηκαν σε παρακολούθηση για 21 ημέρες. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται 6 Αμερικανοί που βρίσκονταν στην ίδια πτήση με τον ασθενή μηδέν. Σύμφωνα με το γερμανικό επιδημιολογικό ινστιτούτου «Robert Koch» η ιογενής λοίμωξη πλήττει κυρίως ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους άνδρες ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι μεταδίδεται και με το σεξ.
Διασπορά κρουσμάτων σε Ευρώπη και Αμερική
Στη Βρετανία, οι υγειονομικές αρχές έχουν εντοπίσει επτά κρούσματα «ευλογιάς των πιθήκων» σε χρονική διάρκεια περίπου ενός μηνός. Στην Πορτογαλία, το υπουργείο Υγείας έχει επιβεβαιώσει πέντε κρούσματα και διερευνά 20 ύποπτα κρούσματα, ενώ η Ισπανία εντόπισε τουλάχιστον οκτώ ύποπτα κρούσματα στη Μαδρίτη.
Μέχρι στιγμής όλα τα περιστατικά αφορούν άνδρες και η διασπορά τους δείχνει ότι η νόσος σε αυτό το στάδιο χαρακτηρίζεται από παρατεταμένη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο και όχι από μολυσμένο ζώο σε άνθρωπο, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Τα τελευταία χρόνια ο ΠΟΥ έχει καταγράψει εκατοντάδες σποραδικά κρούσματα σε δασικές περιοχές της Δυτικής και της Κεντρικής Αφρικής.
Ωστόσο, για πρώτη φορά παρατηρείται ταυτόχρονη εξάπλωση της «ευλογιάς των πιθήκων» σε περισσότερες από μία ευρωπαϊκές χώρες και καθώς τα κρούσματα δεν έχουν όλα μεταξύ τους άμεση σχέση, θα πρέπει να υπάρχουν σίγουρα αδιάγνωστοι («ασυμπτωματικοί») φορείς της νόσου, όπως επισημαίνει ο επίκουρος καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Γκίκας Μαγιορκίνης.
Τα ύποπτα συμπτώματα
Σύμφωνα με το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) της Βρετανίας, η «ευλογιά των πιθήκων» είναι μία ιογενής λοίμωξη που μεταδίδεται από μολυσμένα ζώα, όπως τα τρωκτικά. Ο άνθρωπος μπορεί να μολυνθεί από το μολυσμένο ζώο αν τον δαγκώσει το ζώο ή αν έρθει σε επαφή με το αίμα ή τα σωματικά του υγρά ή με το εξάνθημα που προκαλεί η λοίμωξη.
Η «ευλογιά των πιθήκων» μπορεί επίσης να μεταδοθεί με την κατανάλωση μισοψημένου κρέατος από ένα μολυσμένο ζώο. Μεταδίδεται επίσης με την επαφή με άλλα προϊόντα από μολυσμένα ζώα (π.χ. τη γούνα τους). Η μετάδοση μεταξύ των ανθρώπων μπορεί να συμβεί κατά την επαφή με μολυσμένα αντικείμενα του πάσχοντος (π.χ. με τα σεντόνια ή τις πετσέτες του), καθώς και με τα σταγονίδια, που εκτινάσσονται από τον ασθενή, όταν βήχει ή φταρνίζεται. Η περίοδος επώασης για τον ιό της «ευλογίας των πιθήκων» είναι συνήθως έξι με 13 μέρες αλλά μπορεί να κυμανθεί από πέντε μέχρι 21 μέρες και γι’ αυτό έχει επιλεχθεί το διάστημα των 21 ημερών ως το διάστημα της παρακολούθησης των στενών επαφών.
Τα συμπτώματα μπορεί να προκαλέσουν φαγούρα και να είναι ιδιαίτερα επώδυνα. Τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά από 5 έως 21 ημέρες από την έκθεση στον ιό και περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, πόνο στη μέση σαν οσφυαλγία, διογκωμένους λεμφαδένες, ρίγη, κόπωση και δερματικό εξάνθημα που εμφανίζεται μία έως πέντε ημέρες μετά την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων, ξεκινώντας από το πρόσωπο και στη συνέχεια εξαπλώνεται στο υπόλοιπο σώμα.
Το εξάνθημα της «ευλογιάς των πιθήκων» ξεκινά με εξογκωμένα σπυράκια, που σταδιακά μετατρέπονται σε φλύκταινες δηλαδή φουσκάλες με υγρό. Οι φλύκταινες αυτές δημιουργούν κρούστα που ξεραίνεται και πέφτει. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν εντός 2-4 εβδομάδων. Η θεραπεία είναι συμπτωματική δηλαδή στοχεύει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Κατά κανόνα η νόσος είναι ήπια και οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν απομονωμένοι χωρίς να δημιουργηθούν επιπλοκές.
Δυο στελέχη του ιού
Το στέλεχος του υπαίτιου ιού που ενδημεί στη Δυτική Αφρική κι ευθύνεται για τα πρώτα κρούσματα σε Μ. Βρετανία και βόρειο Ιρλανδία έχει ποσοστό θνησιμότητας περίπου 1%, με τις εγκύους και τα μικρά παιδιά να κινδυνεύουν περισσότερο. Υπάρχουν δύο κλάδοι στελεχών του ιού της «ευλογιάς των πιθήκων» εκ των οποίων ο ένας βρίσκεται στη Δυτική Αφρική και ο άλλος στην κεντρική Αφρική.
Ο κλάδος της Δυτικής Αφρικής σχετίζεται συνήθως με ήπια νόσο και αυτο-ίαση παρότι ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να νοσήσουν σοβαρά, ενώ η θνητότητα της ιογενούς λοίμωξης κυμαίνεται στο 1%. Στον αντίποδα, ο κλάδος της κεντρικής Αφρικής προκαλεί λοίμωξη με θνητότητα 10%.
Από τα διαχρονικά ευρήματα προκύπτει ότι ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς παρέχει προστασία ωστόσο φαίνεται που τα άτομα που κολλούν «ευλογία των πιθήκων» έχοντας ταξιδέψει στις χώρες όπου η νόσος είναι ενδημική έχουν μειωμένη ανοσία.
Διασπορά με «αθόρυβη» μετάδοση
Στα νέα περιστατικά «ευλογίας των πιθήκων» σε αντίθεση με τα σποραδικά κρούσματα που σχετίζονται με ταξίδια στην Αφρικανική Ήπειρο, εκεί όπου ο ιός είναι ενδημικός, δεν έχει ακόμα εντοπιστεί η πηγή της μόλυνσης. Φαίνεται πάντως από τη διασπορά ότι η «ευλογιά των πιθήκων» μόλυνε ανθρώπους στη Μ. Βρετανία που ανήκαν στο συγγενικό κύκλο των ταξιδιωτών άλλα που δεν είχαν ταξιδέψει σε ύποπτη χώρα.
Από τη συμπτωματολογία της λοιμώδους νόσου αλλά και από τον τρόπο διασποράς των κρουσμάτων προκύπτει ότι αρκετά περιστατικά δεν διαγιγνώσκονται ποτέ οπότε υπάρχει κατά κάποιον τρόπο «αθόρυβη» μετάδοση.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Παρακαλούμε σχολιασμούς επί της ουσίας.
Τα σχόλια σας δεν περνάν από έλεγχο γιατί πιστεύουμε ότι δεν θα θίγουν κάποιον προσωπικά με βρισιές και συκοφαντίες.
Τέτοιου είδους σχόλια δεν περνάν από έλεγχο, αλλά θα διαγράφονται μετά την δημοσίευση.
Παρακαλούμε να γράφετε σε πεζά και όχι κεφαλαία
-------------------------------------------------------------------------
Οι απόψεις του ιστολογίου δεν είναι απαραίτητο να συμπίπτουν με τα περιεχόμενα στου άρθρου.
Ο ΔΙΚΤΥΟΥΡΓΟΣ ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα - αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω, φόρμας επικοινωνίας.
Ευχαριστούμε