Russiagate στην Πορτογαλία: Ουκρανοί πρόσφυγες στα χέρια ανθρώπων του Πούτιν

AP Images

Μια πρωτοφανής πολιτική θύελλα συγκλονίζει αυτόν τον καιρό την Πορτογαλία. Στον δήμο του Σετούμπαλ, που διοικείται από το Κομμουνιστικό Κόμμα, είχαν στην κυριολεξία βάλει τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα. Όπως αποκαλύφθηκε το δημοτικό κέντρο φιλοξενίας Ουκρανών είχε ανατεθεί σε φιλικό προς τον Πούτιν ρωσικό σύλλογο. Μετά την έφοδο της αστυνομίας, οι αποκαλύψεις είναι καταιγιστικές.

Το σκάνδαλο κατασκοπείας αποκαλύφθηκε από την εφημερίδα Expresso και σύμφωνα με το ρεπορτάζ στο δημοτικό κέντρο προσφύγων αλώνιζε ο σύλλογος μεταναστών Yedinstvo, επίλεκτα μέλη του οποίου - και μάλιστα υπάλληλοι του Δήμου - είναι ένα ζευγάρι Ρώσων, ο Ιγκόρ και η Γιούλια Κασίν, που πιθανολογείται ότι διατηρούν δεσμούς με το Κρεμλίνο.

Οι δυο τους επισκέπτονταν τους πρόσφυγες, έπαιρναν τα στοιχεία τους και τους έκαναν ύποπτες ερωτήσεις σχετικά με τα μέλη των οικογενειών τους που έχουν μείνει πίσω στην Ουκρανία.

Η Γιούλια Κασίνα, δικηγόρος, συνεργάτης του δήμου επί 17 χρόνια και μόνιμη υπάλληλος από τον Δεκέμβριο του 2021, είχε λάβει την πορτογαλική ιθαγένεια το 2007, διατηρώντας παράλληλα και τη ρωσική. Διπλά υπηκοότητα διατηρούσε και ο σύζυγός της.

Τα μέλη του συγκεκριμένου συλλόγου είχαν αρχίσει να εμφανίζουν ύποπτη συμπεριφορά ήδη από το 2014 και την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Αλλά παρά το γεγονός ότι είχαν μπει στο στόχαστρο των υπηρεσιών ασφαλείας, η κομμουνιστική διοίκηση του Δήμου συνέχιζε να τους υποστηρίζει. Με αποκορύφωμα την… ανάθεση σ’ αυτούς της λειτουργίας του κέντρου προσφύγων!

Το παράξενο ζευγάρι φωτοτυπούσε τα έγγραφα των προσφύγων – κατηγορούνται τώρα για παραβίαση προσωπικών δεδομένων – ενώ η δημοτική παράταξη που προέρχεται από το Κομμουνιστικό Κόμμα Πορτογαλίας, το οποίο δεν έχει καταδικάσει την ρωσική εισβολή, επιβεβαίωσε ότι η γυναίκα είναι δημοτική υπάλληλος, ενώ ο σύζυγός της «συνεργαζόταν» για την περίθαλψη των προσφύγων. Για τον λόγο αυτό ο Ιγκόρ Κασίν, πρώην πρόεδρος του Ρωσικού Πολιτιστικού Κέντρου, κατηγορείται για παράνομη είσοδο στο κέντρο. Οι γνωρίζοντες πρόσωπα και πράγματα θυμούνται ότι το 2014 υπερασπίστηκε την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Εκείνη ακριβώς την χρονιά είχε μάλιστα οργανώσει στη Λισαβόνα μια συνάντηση Ρώσων μεταναστών από όλη την Ευρώπη.

Η αντιπολίτευση ζητά την παραίτηση του δημάρχου της πόλης Αντρέ Μάρτινς, ο οποίος αρνήθηκε ότι γνώριζε – ενώ καταγγέλλεται για το αντίθετο. Επιβεβαίωσε ωστόσο ότι ο Δήμος «συνεργάζεται» με τον Σύλλογο από το 2005.

Οι έρευνες της αστυνομίας πραγματοποιήθηκαν τόσο στο κέντρο προσφύγων, όσο και στα γραφεία του συλλόγου «Ένωση Εμιγκρέδων από την Ανατολή».

Αμέσως, στο πορτογαλικό κοινοβούλιο, ενώπιον της Επιτροπής Συνταγματικών Θεμάτων, Δικαιωμάτων, Ελευθεριών και Εγγυήσεων, ξεκίνησαν οι ακροάσεις.

Η Ένωση Ουκρανών Προσφύγων Πορτογαλίας κατέθεσε ότι προσπαθεί να θέσει το ζήτημα παρουσίας φιλοπουτινικών οργανώσεων που δρουν στη χώρα τα τελευταία οκτώ χρόνια.

Οι βουλευτές ζήτησαν να μάθουν αν όλα αυτά συνέβαιναν εν γνώσει της Ύπατης Αρμοστείας για την Μετανάστευση και αυτό προσπαθεί να διαπιστώσει και η αστυνομία με την βοήθεια του υλικού που έχει κατασχεθεί.

Από την πλευρά της, η υπουργός Δικαιοσύνης και Κοινοβουλευτικών Υποθέσεων και υψηλόβαθμο στέλεχος των Σοσιαλιστών Άνα Καταρίνα Μέντες δήλωσε πως η υπόθεση θα διερευνηθεί μέχρι τέλους.

Εντύπωση έχει προκαλέσει το γεγονός ότι το μυστηριώδες ζευγάρι έχει εξαφανιστεί. Εικάζεται μάλιστα ότι δεν βρίσκονται πια στην Πορτογαλία.

Όλα ξεκίνησαν όταν κάποιες γυναίκες αποκάλυψαν στην εφημερίδα ότι οι Ρώσοι τις ρωτούσαν πού βρίσκονται οι άνδρες τους και τι κάνουν στην Ουκρανία!

Και προς επίρρωσιν της στάσης του Πορτογαλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, το μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου της Λισαβόνας, ο κομμουνιστής Ζοάι Φερρέιρα, σχολίασε ότι δεν είναι όλοι οι πρόσφυγες ίδιας προέλευσης και ίδιων πεποιθήσεων.

Οπότε, η ρωσική πρεσβεία στην Πορτογαλία ανακοίνωσε πως ο σύλλογος είναι απλά… θύμα της «ρωσοφοβίας»!

Υπολογίζεται ότι το ζεύγος Κασίν «υποδέχθηκε» τουλάχιστον 160 Ουκρανούς πρόσφυγες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη από τον Απρίλιο η πρεσβευτής της Ουκρανίας στην Πορτογαλία Ίννα Όνιβετς είχε δηλώσει σε συνέντευξή της στο CNN ότι φιλορωσικές οργανώσεις είχαν διεισδύσει σε κέντρα υποδοχής προσφύγων – η Πορτογαλία έχει υποδεχθεί περί τους 36.000 Ουκρανούς – και συγκέντρωναν πληροφορίες «ενδιαφέρουσες για τη ρωσική κατασκοπεία».

Από την πλευρά του και ο πρόεδρος της Ένωσης Ουκρανών Πορτογαλίας Πάβλο Σαντόκα είπε πως ήδη από τον Μάρτιο είχαν ενημερωθεί ότι φιλορωσικά στοιχεία παρουσιάζονταν ως μέλη διεθνών οργανισμών η ουκρανικών συλλόγων. Όπως επίσης είπε είχε ενημερώσει τις αρχές για διείσδυση ύποπτων προσώπων που συγκέντρωναν πληροφορίες, με σκοπό να τα μεταβιβάσουν στην ρωσική πρεσβεία!

Μιλώντας μάλιστα στο ειδησεογραφικό πρακτορείο «Λούσα», ο Σαντόκα είπε ότι «αυτό γίνεται και σε άλλες πορτογαλικές πόλεις, αλλά και σε όλη την Ευρώπη»!

Αποκάλυψε επίσης ότι είχε ενημερώσει την Ύπατη Αρμοστεία για τη δραστηριότητα οργανώσεων που είχε περιληφθεί στον κατάλογο των ΜΚΟ που βοηθούσαν τους πρόσφυγες, κάποιες αφαιρέθηκαν, αλλά για τη συγκεκριμένη έλαβε την απάντηση «θα δούμε τι μπορούμε να κάνουμε»…

Διευκρίνισε ότι οι οργανώσεις αυτές δεν είναι απλά φιλορωσικές, αλλά πρόκειται για οργανώσεις που υποστηρίζουν τον Πούτιν και την εισβολή στην Ουκρανία. Πρόσθεσε δε ότι με τις άλλες ρωσικές οργανώσεις οι Ουκρανοί διατηρούν πολύ καλές σχέσεις.

Ο Πορτογάλος Πρόεδρος Μαρσέλο Ρεμπέλο Ντε Σούζα ζήτησε εις βάθος και προς πάσα κατεύθυνση διερεύνηση και ήδη οι έρευνες εκτείνονται στην Εθνική Επιτροπή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και στην Υπηρεσία Αλλοδαπών και Συνόρων, η οποία μάλιστα είχε υπογράψει και μνημόνιο συνεργασίας με την οργάνωση του Κασίν.

Στο Σετούμπαλ έχουν γίνει όλοι άνω κάτω: Ο δήμαρχος στρέφεται κατά της κυβέρνησης καταγγέλλοντας ότι ουδέποτε ενημερώθηκε σχετικά με την δράση της οργάνωσης, οι παρατάξεις που πρόσκεινται στο Σοσιαλιστικό Κόμμα και στο κεντροδεξιό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα απειλούν να υποβάλουν μαζικά τις παραιτήσεις τους, οι Σοσιαλιστές ζητούν σύσταση εξεταστικής επιτροπής, οι Σοσιαλδημοκράτες την παραίτηση του δημάρχου.

Καθώς ο δήμος του Σετούμπαλ διαθέτει διοίκηση μειοψηφίας, σε περίπτωση παραιτήσεων θα διεξαχθούν νέες εκλογές.

Και βέβαια ξύπνησαν μνήμες του πρόσφατου παρελθόντος: Πέρσι, είχε αποκαλυφθεί ότι το Δημοτικό Συμβούλιο της Λισαβόνας, προεδρεύοντος του Σοσιαλιστή Φερνάντο Μεντίνα, σημερινού υπουργού Οικονομικών της κυβέρνησης Κόστα, είχε παραδώσει στην ρωσική πρεσβεία προσωπικά δεδομένα των διοργανωτών της διαδήλωσης υπέρ του Ρώσου αντιφρονούντος και πολιτικού αντιπάλου του Πούτιν Αλεξέι Ναβάλνι.

Τότε, μετά από έρευνα, η Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων κατέληξε ότι είχαν διαπραχθεί 225 παραβιάσεις, καθώς ανακαλύφθηκε ότι παρόμοιες πληροφορίες από διαδηλωτές είχαν παρασχεθεί στις πρεσβείες της Αγκόλας, της Κίνας, του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, μεταξύ άλλων. Ο Δήμος της Λισαβόνας είχε καταδικαστεί σε πρόστιμο 1,25 εκ. ευρώ.

Σε πίεση βρίσκεται κυρίως το Κομμουνιστικό Κόμμα. Την 21η Απριλίου, όταν ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι είχε απευθυνθεί στο πορτογαλικό κοινοβούλιο, οι βουλευτές του κόμματος απουσίαζαν. Το Κόμμα δεν χρησιμοποιεί την λέξη «εισβολή» και κατηγορεί τον Ζελένσκι για διώξεις κατά των κομμουνιστών και «ναζισμό».

Ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα πάλι, ο οποίος στην προηγούμενη κυβέρνηση είχε συμμαχήσει με τους κομμουνιστές, έσπευσε να προειδοποιήσει ότι δεν θα ενθαρρύνει «ένα κυνήγι μαγισσών » στην Πορτογαλία . Διότι κάτι τέτοιο, παρά τις διαφορές με το Κομμουνιστικό Κόμμα όσον αφορά στην Ουκρανία, «θα ήταν απολύτως αδιανόητο σε ένα δημοκρατικό Κράτος Δικαίου και σε ένα δημοκρατικό καθεστώς στο οποίο το Κομμουνιστικό Κόμμα πρόσφερε πολλά»…

Προς το παρόν, η κυβέρνηση μιλά για «μεμονωμένη περίπτωση». Παρά το γεγονός ότι η αρμόδια για την Μετανάστευση υπουργός, Σόνια Περέιρα, παραδέχθηκε ότι υπήρχαν καταγγελίες από το 2011. Αλλά προφανώς οι πληροφορίες δεν κρίθηκαν «αξιοποιήσιμες».

Εντύπωση προκάλεσε και το γεγονός ότι στην task force που δημιουργήθηκε για την υποδοχή Ουκρανών προσφύγων δεν υπήρχε εκπρόσωπος του υπουργείου των Εξωτερικών.

Ακόμη μεγαλύτερο σάλο προκάλεσε η παραδοχή ότι η υπό διερεύνηση ΜΚΟ είχε λάβει κονδύλια από το Κράτος και το 2017 και το 2019.

Και ακόμη μεγαλύτερο το δημοσίευμα της Expresso ότι οι πορτογαλικές μυστικές υπηρεσίες – οι οποίες υπάγονται στον πρωθυπουργό, για να μην στενοχωριέται και ο ΣΥΡΙΖΑ – είχαν ενημερώσει τον προϊστάμενό τους για τις ύποπτες δραστηριότητες του μυστηριώδους ζεύγους…

Σοφία Βούλτεψη

* Η Σοφία Βούλτεψη είναι Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος