Ποιος «έκλεψε» το χρώμα από τα αρχαία ελληνικά αγάλματα; Μια γοητευτική έκθεση στη Νέα Υόρκη* Ο αρχαίος κόσμος, αλλιώς - βίντεο

Με αφορμή μία άκρως γοητευτική όσο και «προκλητική» έκθεση στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης (MET), το BBC ετοίμασε ένα εξίσου ενδιαφέρον βίντεο με τίτλο: Xρωμοφοβία: Ποιός έκλεψε το χρώμα από τα αρχαία αγάλματα;

«Μία από τις μεγαλύτερες παρανοήσεις στην ιστορία του πολιτισμού είναι ότι η αρχαία γλυπτική δεν είχε χρώματα. Τόσο που η οπτική μας για τον αρχαίο κόσμο αλλάζει όταν αρχίζομε να φανταζόμαστε τα αρχαία αγάλματα της κλασικής Αθήνας και της Ρώμης, με χρώματα. Τα αρχαία έργα τέχνης θα έπρεπε λογικά να συντίθενται από μία έκρηξη χρωμάτων. Εχουμε έγρωμα γλυπτά στην αρχαία Αίγυπτο και στους μεσαιωνικούς χρόνους, Γιατί όμως αποκλείουμε από αυτά την αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη;», διερωτάται  ο αφηγητής του βίντεο και προσθέτει: «Οι Ιστορικοί της Τέχνης και οι αρχαιολόγοι έχουν ακλόνητες αποδείξεις ότι τα αρχαιοελληνικά και ρωμαϊκά έργα τέχνης ήταν εντυπωσιακά χρωματισμένα».

Οπως για παράδειγμα αυτός ο τοξότης (στο 1:00 του βίντεο) που θα μπορούσε να είναι ο μυθικός Πάρης της Τροίας.

Όπως σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης Chroma στο MET, Σάρα Λεπίνσκι (Sarah Lepinski): «Είναι σημαντικό για το κοινό να κατανοήσει ότι ο τρόπος με τον οποίο βλέπει την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή γλυπτική δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτή πρωτοδημιουργήθηκε. Και αυτό προσφέρουμε σε αυτήν την έκθεση. Εναν αρχαίο κόσμο έμπλεο χρωμάτων,  όπου τα ζωηρά κόκκινα και κίτρινα και μπλε και πράσινα και χρυσά χρώματα αποτελούσαν μέρος του ιστού της (αρχαίας) πόλης, μέρος ενός κτιρίου και του περιβάλλοντός του».

Κάποτε άλλωστε τα αγάλματα τοποθετούντο στο υψηλότερο μέρος ενός ναού, και τα χρώματά τους βοηθούσαν πολύ στο να γίνονται ορατά.

Χρόνος, ο φυσικός κλέφτης 

Η φθορά του χρόνου είναι ο «φυσικός κλέφτης» των χρωμάτων της Αρχαίας Τέχνης, γεγονός πάντως που συν τω χρόνω δημιούργησε νέα και ακατάλυτα αισθητικά πρότυπα φθάνοντας να επγράζει μέχρι και σύγχρονα κλασικά κτίρια όπως ο Λευκός Οίκος.

Ετσι, ο Ματ Γουίλσον εξηγεί τις προκαταλήψεις που έχουν δημιουργηθεί μέσα στη διάρκεια των αιώνων, οδηγώντας σε αυτό που έχει χαρακτηριστεί «χρωμοφοβία», το οποίο είναι και το θέμα της εν λόγω έκθεσης στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης.

Ο Wilson ανακαλύπτει γιατί δεν εκτιμούμε το χρώμα στα αρχαία αγάλματα, μιλώντας για μία «παρεξήγηση αιώνων»!

Οι ερευνητές που εισηγούνται τον πολύχρωμο αρχαίο κόσμο, έχουν πάντως συναντήσει και σκληρή κριτική στην πορεία. «Αυτοί οι φύλακες του καλού γούστου… οι διανοούμενοι – δεν μπορούν να το διαχειριστούν – η σύγκρουση είναι πολύ σκληρή», λέει ο καθηγητής Brinkmann. Και το πάνε ακόμη παραπέρα, επικαλούμενοι μια μια τάση που ανέδειξε ο καλλιτέχνης David Batchelor στο βιβλίο του Chromophobia. «Όσο περισσότερο το διαβάζω, τόσο περισσότερο παρατηρώ αυτό το μοτίβο αντίστασης στο χρώμα· αυτή την τάση να αντιμετωπίζουμε το χρώμα ως άλλο, ως θηλυκό, ανατολίτικο, πρωτόγονο, βρεφικό ή κιτς ή απλά καλλυντικό»….

Και εφαρμογή από το ΜΕΤ: Η σφίγγα 

Πάντως το ΜΕΤ έχει δημιουργήσει και μία εφαρμογή «επιχρωματισμού» της Σφίγγας, του μυθικού όντος με το κεφάλι γυναίκας, το οποίο εντίθεται χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία σε διάφορα περιβάλοντα. Δείτε το σχετικό βίντεο .

 

Από smartphone ή tablet η εφαρμογή κατεβαίνει από εδώ: https://chroma.metmuseum.org/

Με πληροφορίες από BBC