Το κεντρικό πρόσωπο στο «σύστημα Έβερτ» και ο πασπαρτού του «βαθέως ΠΑΣΟΚ»

O Ιωάννης Βαρθολομαίος , δεσπόζουσα μορφή του κεντρικού νεοδημοκρατικού κομματικού κατεστημένου, δεν ήταν ιδιαίτερα γνωστός, τουλάχιστον όχι προτού γίνει διοικητής του ΙΚΑ στις 12 Ιουνίου 2004. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι ο σοβαρός και διακριτικός καθηγητής οικονομικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, με σπουδές σε Ελλάδα και Αγγλία και ειδίκευση σε θέματα κοινωνικών ασφαλίσεων, έγινε πασίγνωστος στο πανελλήνιο από τις συνθήκες του θανάτου του στις αρχές Φεβρουαρίου του 2007. Ο Βαρθολομαίος πέθανε απροσδόκητα εκείνο το απόγευμα στο ασθενοφόρο που τον μετέφερε στο νοσοκομείο λίγη ώρα μετά τη βίαιη επίθεση που δέχθηκε σε σκάλα πολυκατοικίας του Ζωγράφου από τον Δημήτρη Βρακατσέλη , σύζυγο της κυρίας Θωμαής Βρακατσέλη με την οποία ο διοικητής του ΙΚΑ διατηρούσε σχέση. Η δολοφονία του 65χρονου Βαρθολομαίου στάθηκε αφορμή για πλήθος σεναρίων σχετικά με τον ρόλο που εξακολουθούσε να διατηρεί απολύτως πλην ατύπως στη διαχείριση των οικονομικών του κόμματός του, ενώ κυκλοφόρησαν ακόμη και εικασίες για «στημένη δολοφονία» με πολιτικό άρωμα, που όμως σύντομα αποδείχθηκαν αβάσιμες.

Ο Βαρθολομαίος τοποθετήθηκε γενικός διευθυντής της Νέας Δημοκρατίας αμέσως μετά την «παλινόρθωση του καραμανλισμού», δηλαδή το 1994, από τον στενό φίλο του και νέο- τότε πρόεδρο του κόμματος κ. Μιλτιάδη Έβερτ, έχαιρε της απολύτου εμπιστοσύνης του κ. Κώστα Καραμανλή, ο οποίος τον διατήρησε στη θέση αυτή μετά το 1997, όταν διαδέχθηκε τον κ. Έβερτ.

Ο Βαρθολομαίος ήταν πράος, ευγενής και σοβαρός, ένας αυθεντικός καραμανλικός που οι μητσοτακικοί αποδέχονταν και σέβονταν. Δεν είναι άλλωστε καθόλου τυχαίο ότι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο οποίος στις ιδιωτικές συζητήσεις του εκφράζει πάντοτε άριστη γνώμη για τον Βαρθολομαίο, τον είχε τοποθετήσει στη θέση του Γενικού γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων μεταξύ 1990-1993. Υπηρέτησε στη θέση αυτή ευσυνείδητα, συνέταξε μάλιστα τους νόμους 1902/90 και 2084/92 για την αναμόρφωση της κοινωνικής ασφάλισης που ονομάστηκαν «νόμοι Σιούφα», χαρακτηρίστηκαν «αντιασφαλιστικοί» από το ΠΑΣΟΚ αλλά, όπως ήταν αναμενόμενο, διατηρήθηκαν με ελάχιστες διορθωτικές αλλαγές μετά το 1993, αφού έδιναν μια σχετική διέξοδο στα προβλήματα χρηματοδότησης του συστήματος.

Ο τότε υπουργός Υγείας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και σημερινός Πρόεδρος της Βουλής κ. Δ. Σιούφας ήταν και παρέμεινε μέχρι τέλους ο δεύτερος στενός φίλος του Βαρθολομαίου στο κόμμα μετά τον κ. Έβερτ. Η φιλία με τους κκ. Έβερτ και Σιούφα χρονολογείται από τη δεκαετία του ΄70 και συγκεκριμένα το 1977, όταν ο Βαρθολομαίος, φιλόδοξος τριανταπεντάρης, εμφανίστηκε πρώτη φορά στον κομματικό χάρτη ως σύμβουλος σε θέματα δημοσίων επενδύσεων του υφυπουργού Συντονισμού κ. Ι. Παλαιοκρασσά επί υπουργίας Γεωργίου Ράλλη. Έμεινε στη θέση αυτή ως το 1979, όταν μετακινήθηκε στο πρωθυπουργικό οικονομικό επιτελείο του Κωνσταντίνου Καραμανλή και στη συνέχεια του Γεωργίου Ράλλη ως ειδικός συνεργάτης για θέματα δημοσιονομικής πολιτικής.

Η επόμενη κομματική αποστολή του ήταν στον Δήμο Αθηναίων τη διετία 1987-1988 ως σύμβουλος επί των οικονομικών, αλλά ουσιαστικά ως κεντρικό πρόσωπο στο λεγόμενο «σύστημα Έβερτ». Αυτός ήταν ο Ιωάννης Βαρθολομαίος, ένας κομματικός έντιμος, έμπειρος και έμπιστος, με προσωπικότητα που του επέτρεπε να κινείται με αυτοπεποίθηση και να χειρίζεται με αποτελεσματικότητα ευαίσθητες υποθέσεις στις ανεπισήμως πασίγνωστες, αλλά επισήμως ανύπαρκτες «γκρίζες ζώνες» της εφαρμοσμένης πολιτικής.

Ο πασπαρτού της «πράσινης μηχανής»

Η ευχάριστη προσωπικότητα του κ. Κώστα Γείτονα , ο φιλικός τόνος της φωνής του και οι μικρές σωματικές διαστάσεις του δεν προδίδουν σε καμία περίπτωση ότι ο πρώην υπουργός και βουλευτής της Β΄ Αθηνών από το 1989 ανήκει στο «βαθύ ΠΑΣΟΚ» και συγκεκριμένα στο ολιγάριθμο τάγμα εκείνων που μόχθησαν από την πρώτη ημέρα των τελευταίων 35 χρόνων για να απλώσει το Κίνημα ρίζες στην κοινωνία και να οικοδομήσει κέντρα επιρροής σε νευραλγικούς επαγγελματικούς χώρους. «Ο Γείτονας ήταν μηχανικάρας, ισχυρός στο λόμπι του ΤΕΕ» λέει συνάδελφός του πρώην υπουργός, με γνώση των πράσινων μυστηρίων της δεκαετίας του ΄70, «και μάλιστα σε μια εποχή όπου το ΤΕΕ ήταν πανίσχυρο».

Πράγματι, ο πολιτικός μηχανικός κ. Γείτονας δέσποζε στο Τεχνικό Επιμελητήριο τη δεκαετία του ΄70, άσχετα εάν οι πολλοί τον γνώρισαν αργότερα ως υπουργό και έναν εκ των ισχυρών υπαρχηγών της δραστήριας ομάδας των «γεννηματικών», μαζί με τον κ. Μιλτιάδη Παπαϊωάννου , τον κ. Χρ. Πολυζωγόπουλο και άλλους «συνδικαλιστές-πολυεργαλεία». Μάλιστα, σύμφωνα με τον μύθο, είναι ο κ. Γείτονας εκείνος που σύστησε τον επίσης μηχανικό Γιώργο Γεννηματά στον Ανδρέα Παπανδρέου στα μέσα της δεκαετίας του ΄70. Ο κ. Γείτονας είναι επίσης εκείνος που, σύμφωνα με έναν άλλο, νεότερο, μύθο, έπεισε την κυρία Φώφη Γεννηματά να αποδεχθεί την πρόταση του κ. Κώστα Σημίτη και να τεθεί επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο της υπερνομαρχίας ΑθηνώνΠειραιώς στις εξαιρετικά δύσκολες για το ΠαΣοΚ δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές του 2002. Η Φώφη, με προίκα το βαρύτερο επώνυμο του ΠαΣοΚ έπειτα από εκείνο των Παπανδρέου και σύμβουλο σε όλα τον κ. Γείτονα, «ξελάσπωσε» το ΠαΣοΚ, και μάλιστα δύο φορές, αφού επανέλαβε τον άθλο και στις εξίσου δύσκολες για το κόμμα εκλογές του 2006.

Ο κ. Κ. Γείτονας, ο οποίος ως φοιτητής συμμετείχε στη Νεολαία της Ενωσης Κέντρου και ως νέος επαγγελματίας έστηνε κατά καιρούς «κρυφά σχολειά» μηχανικών με αντιχουντικές διαθέσεις, εμφανίστηκε κάτω από τον ήλιο της «Αλλαγής» του 1981 ως γενικός γραμματέας στο υπουργείο Δημοσίων Εργων επί υπουργίας του κ. Ακη Τσοχατζόπουλου. Μετά το 1985 αναβαθμίστηκε σε υφυπουργό ΠΕΧΩΔΕ, ενώ μεταξύ 1986 και 1989 έγινε αναπληρωτής γενικός διευθυντής στο Πολιτικό Γραφείο του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, θέση που ανέλαβε τόσο ως δοκιμασμένος κομματικός παράγων όσο και ως μάτι, αφτί και «πρεσβευτής» του Γεννηματά στο κέντρο της πράσινης εξουσίας.

Στα χρόνια της διακυβέρνησης Μητσοτάκη ο κ. Γείτονας διατηρούσε ετοιμοπόλεμο τον πανελλαδικό μηχανισμό των «γεννηματικών» για να εγγυηθεί τη διαδοχή του Ανδρέα από τον «άνθρωπο που έχτισε το ΕΣΥ», αλλά το τέλος του δεύτερου, που ήλθε νωρίτερα από εκείνο του πρώτου, οδήγησε τους «γεννηματικούς» να συνταχθούν με τους εκσυγχρονιστές του κ. Σημίτη έπειτα από, όπως διαβεβαιώνουν οι γνωρίζοντες, τη ρητή εντολή του ίδιου του Γεννηματά το 1994, λίγο καιρό πριν από το τέλος του.

Η παλινόρθωση του ΠΑΣΟΚ το 1993 οδήγησε τον κ. Γείτονα σε θέσεις, διαδοχικά, υφυπουργού Δημόσιας Τάξης, αναπληρωτή υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, υπουργού Δημόσιας Τάξης και υπουργού Υγείας και Πρόνοιας. Πουθενά δεν έλαμψε, αλλά παντού οι επιδόσεις του ήταν αξιοπρεπείς. Μετά το 2000 και ως το 2004 ανέλαβε τη θέση του Α΄ αντιπροέδρου της Βουλής. Επειτα από μια τέτοια διαδρομή η τοποθέτησή του ως υπευθύνου Οικονομικών του κόμματος μετά το συνέδριο του 2001, θέση στην οποία παρέμεινε ως το συνέδριο του 2005, δεν ξένισε κανέναν και έγινε αποδεκτή από «σημιτικούς», «ακικούς» και αργότερα από τον κ. Γ. Παπανδρέου ως κάτι αυτονόητο. Εβδομήντα ετών σήμερα, ο βετεράνος κ. Γείτονας αντιμετωπίζει με την αναμενόμενη ψυχραιμία τη «δίνη Siemens», διαπιστώνοντας άλλωστε, ίσως ακόμη και με μια ελαφρά συγκίνηση λόγω ηλικίας, ότι το «όλον ΠΑΣΟΚ» ύψωσε ακαριαία τοίχος προστασίας για τον πολιτικό μηχανικό ο οποίος τα τελευταία 35 χρόνια αναδείχθηκε ως ένας από τους πιο έντιμους, έμπειρους και έμπιστους «μηχανικούς της πολιτικής».

προέλευση