Οι αξίες του Βυζαντίου στην σύγχρονη εποχή

της Ελίνας Γαληνού
(Εγκαίνια του αναπλασθέντος Βυζαντινού μουσείου)
Οι ιστορικές διαδικασίες που οδήγησαν στην απαξίωση μεγαλοιδεατικών προσδοκιών το 1922, τροφοδότησαν και τροφοδοτούν την συζήτηση για τον ελληνισμό και την ελληνικότητα, προσδίδοντάς της συνεχώς νέα χαρακτηριστικά. Στην αναζήτηση αυτή, παρατηρήθηκαν σημαντικοί σταθμοί από τις αρχές του 20ου αιώνα.

Το ποιητικό έργο του Παλαμά (χαρακτηριστικότερο είναι ο "Δωδεκάλογος του Γύφτου"), ο δημόσιος διάλογος Φώτου Πολίτη, Βάρναλη και Θεοτοκά, ο διάλογος του Σεφέρη με τον Κωνσταντίνο Τσάτσο στα χρόνια του μεσοπολέμου και το έργο του Περικλή Γιαννόπουλου "Η ελληνική γραμμή", αποτελούν χαρακτηριστικές ενδείξεις αυτού του προβληματισμού. Η κεντρική ιδέα αυτών των προσεγγίσεων ήταν η εκ νέου αποκατάσταση μιας συνολικής και ενιαίας ελληνικότητας που πυροδότησε την εικαστική προσέγγιση των Ελλήνων καλλιτεχνών της γενιάς του 30.
Οι μόνιμες συλλογές του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, έχουν σαν αφετηρία τον 4ο μ.Χ αιώνα-δηλαδή τα πρώτα χρόνια της Βυζαντινής εποχής και επεκτείνονται ως τον 19ο αιώνα και την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους. Μια καινούρια συλλογή που τιτλοφορείται "Το Βυζάντιο και η νεώτερη τέχνη" ξεκίνησε να προβάλλεται πρόσφατα σε νέα αίθουσα του μουσείου μετά την ολοκλήρωση της ανάπλασής του. Η έκθεση αυτή συνδέει την βυζαντινή περίοδο με την εποχή μας, επιχειρώντας να δώσει απαντήσεις στο ερώτημα "Μας ενδιαφέρει σήμερα το Βυζάντιο και γιατί;". Επιλογές έργων των καλλιτεχνών του 30 και του κατά μια γενιά μεγαλύτερού τους Κώστα Παρθένη, παρουσιάζονται στην νέα αυτή αίθουσα αποσκοπώντας να καταδείξουν τη σχέση της νεώτερης ελληνικής ζωγραφικής με την Βυζαντινή. Οι αξίες του βυζαντινού κόσμου, δείχνουν να έχουν επιδράσει δυναμικά καθοδηγώντας όχι μόνο τις τεχνοτροπίες αλλά και στην σύλληψη ιδεών που αποτυπώνονται εικαστικά από τους εν λόγω καλλιτέχνες. Μέσα από τα έργα τους διαπιστώνεται ότι η πρόσληψη των βυζαντινών αξιών στην ελληνική τέχνη του πρώτου μισού του 20ου αιώνα και στα περισσότερα επίπεδα πνευματικού προβληματισμού, δημιούργησε κυρίαρχες τάσεις στην εποχή του Μεσοπολέμου. Ομως ούτε οι προβληματισμοί ούτε η τέχνη σταματούν σ΄εκείνα τα χρόνια. Η εξέταση συνδέσεων του Βυζαντίου με την σύγχρονη εποχή, έχει πάντοτε μεγάλο ενδιαφέρον. Το Βυζάντιο είναι και παραμένει μια τεράστια ιστορική ενότητα με πολυδιάστατες ερμηνείες, ένα μεγάλο σχολείο αξιών και πολύτιμων διδαγμάτων, τόσο στην τέχνη και στα γράμματα, όσο και στην πολιτική ιδεολογία. Και το Βυζαντινό μουσείο το οποίο εγκαινίασε τις νέες προοπτικές του τις 26/5, σκοπεύει να προσφέρει μεγάλα ερεθίσματα μέσω των εκθέσεων, διαλέξεων και λοιπών εκδηλώσεών του. "Επιθυμούμε να κρατήσουμε ζωντανό το ενδιαφέρον του κοινού, να ερεθίσουμε την περιέργειά του με επίκαιρα προβλήματα, όπως πρέπει να πράττει ένα ενεργό μουσείου του σήμερα..." έλεγε ο πρόσφατα απελθών διευθυντής του Δημήτρης Κωνστάντιος, ο οποίος εργαζόταν γι΄αυτόν τον σκοπό ως την τελευταίες μέρες της ζωής του.

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2010/05/blog-post_7922.html