M.M.E.

http://kurios-tade.blogspot.com/

... Ακόμη και ο πιο ισχυρός δεν είναι αρκετά ισχυρός
αν δεν μετατρέψει την ισχύ σε δίκαιο
και την υπακοή σε καθήκον...
ΖΑΝ ΖΑΝ ΡΟΥΣΩ
Κοιν. Συμβόλαιο.

Σημαντικότερη προϋπόθεση του δημοκρατικού πολιτεύματος είναι η ενημέρωση. Αυτός που δεν γνωρίζει, δεν μπορεί, ούτε να αποφασίσει, ούτε να εκφράσει την άποψή του αναφέρει χαρακτηριστικά ο Τ. Τζέφερσον, οπότε αποκλείεται ουσιαστικά από τις διαδικασίες.
Θέση, σωστή εξ’ αντικειμένου, εφόσον, χωρίς ενημέρωση και με τον πολίτη απληροφόρητο, επιτυγχάνεται η ολική αδρανοποίηση της κοινωνίας, με μοναδική επίφαση την συμμετοχή των πολιτών στις εκλογές και απώτερο στόχο, την πολιτική και οικονομική ολιγαρχία. Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε ενημέρωση, για να είναι λειτουργική, ωφέλιμη για τη δημοκρατία, θα πρέπει να εκπέμπει νοήματα, εις τρόπον ώστε να αυξάνει την πολιτική κρίση των πολιτών. Να στέκεται κριτικά απέναντι σε θεσμούς και πρόσωπα, όταν λειτουργούν στην αναπαραγωγή των μύθων, στην παγίωση προσώπων (προσωπικών επιδιώξεων) και οικονομικών συμφερόντων. Να είναι, ούτως ειπείν, «αντισυστημική», ιδιαίτερα σε εποχές, κατά τις οποίες ο πολίτης, εθισμένος στην εικόνα, αναπτύσσει μια έντονη παθητικότητα. Δεν θέλει να σκέφτεται. Θέλει να διασκεδάζει αντί να προβληματίζεται. Να γίνεται θεατής αντί να συμμετέχει. Να γοητεύεται και να παραπλανάται. Να καταναλώνει άκριτα το προφανές –πρότυπα, εικόνες-, χωρίς να γνωρίζει ενδεχομένως ότι, στην καλύτερη των περιπτώσεων, το προφανές είναι μέρος μόνο της πραγματικότητας.

Ανέκαθεν η εξουσία βασιζόταν στον έλεγχο και στη χρησιμοποίηση των Μέσων Ενημέρωσης, με απώτερο σκοπό την χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Οι έννοιες αμεροληψία, αντικειμενικότητα και άλλα, που κατά κόρον αναφέρονται, χρησιμοποιούνται ρητορικά απλώς, για να δημιουργήσουν θετική προδιάθεση στον δέκτη.

Η μετάδοση κάθε μηνύματος συντελείται μέσω συμβόλων (λέξεις - εικόνες). Σε περίπτωση αντιφατικότητας, κειμένου και εικόνας, υπερισχύει η εικόνα, και τούτο διότι τα σημεία (λέξεις - σύμβολα), δεν ορίζουν επακριβώς τα αντικείμενα στα οποία αναφέροντα και κατονομάζουν. Ως εκ τούτου, η ελαστικότητα των συμβόλων είναι «όπλο» για τους επικοινωνιολόγους και τους φορείς που τους προσλαμβάνουν, δεδομένου ότι είναι σε θέση, χρησιμοποιώντας την εικόνα και την ρητορική, να εξωραΐσουν το αντικείμενο, να μεταμορφώσουν μια επί μέρους πραγματικότητα σε έναν κόσμο «ρεαλιστικών» εικόνων, εντυπώσεων, προκειμένου να πείσουν, δημιουργώντας στερεότυπα, μέσω της επαναλήψεως. Το «δεν μιλάμε για να πούμε κάτι, αλλά για να έχουμε ένα αποτέλεσμα (να πείσουμε για κάτι)» κατά Γκέμπελς, δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα.

Η ρητορική, σαν ειδική τέχνη του λόγου (Αριστοτέλης), δεν αποβλέπει στη γνώση και στη νηφάλια λογική κριτική, παρά στην απόσπαση της συναίνεσης του πολίτη με διάφορα τεχνάσματα. Απόδειξη αυτού, ο δημόσιος λόγος των πολιτικών, που χρησιμοποιεί, χάριν αποτελεσματικότητος, επαναλαμβανόμενα ιδεολογήματα, εκφράσεις, λέξεις κλισέ, όπως: "πρόοδος, ανάπτυξη, εκσυγχρονισμός, κοινωνία, δημοκρατική ευαισθησία πολιτών, αναλγησία" κ.λ.π, για να πείσει. Λέξεις που δεν σημαίνουν τίποτα μόνες τους ουσιαστικά, χρησιμοποιούνται μετ’ επιτάσεως γιατί στοχεύουν στην ευαισθησία του πολίτη, καθώς έχουν ιστορική βαρύτητα και δημιουργούν θετικές εντυπώσεις.



Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και την πληροφορική επανάσταση, ενώ αναμενόταν ότι θα ανυψωνόταν η κριτική και το δημόσιο επίπεδο των πολιτών, δυστυχώς δεν συνέβη κάτι τέτοιο, δεδομένου ότι ο πολίτης, γνωρίζει πολύ λιγότερα σήμερα από όσα γνώριζε στο παρελθόν για τις δημόσιες υποθέσεις. Όπως τονίζουν δε, έγκυροι επικοινωνιολόγοι (Ρ. ENTMAN), «η διαμεσολαβημένη», μέσω των ΜΜΕ