Ένα σωτήριο… ναυάγιο (για την επένδυση του Κατάρ στον Αστακό)

Θανάσης Τζιούμπας

Τελικά τα επίσημα εγκαίνια της εποχής του fast track ναυάγησαν με έναν τρόπο που αναδεικνύει σε όλο της το μεγαλείο την ποιότητα της πολιτικής της προσέλκυσης επενδύσεων με κάθε θυσία (για την οικονομία, το περιβάλλον, την χώρα)
Στην χώρα των λωτοφάγων θα πρέπει να υπενθυμίζουμε διαρκώς τι έγινε χθες: Στην γωνιά της Ελλάδας που ακούει στο όνομα Αστακός, μια περιοχή αραιοκατοικημένη, μακριά από τα αστικά κέντρα και αδικημένη από την «ανάπτυξη» που βίωσε η υπόλοιπη χώρα, επιχειρήθηκε να εφαρμοστεί η πολιτική των ληστρικών, αποικιακού τύπου επενδύσεων. Ίσως οι αρχιτέκτονες της περίμεναν ότι σε μια τέτοια περιοχή τα κριτήρια της τοπικής κοινωνίας για την ποιότητα της ανάπτυξης θα ήταν πιο ελαστικά και οι αντιστάσεις θα ελαχιστοποιούνταν. Από το διαλυτήριο πλοίων ως το θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο λιθάνθρακα, κι από κει στο τέρας των 1.100 μεγαβάτ με καύσιμο LPG, αυτή η κατά τα άλλα ενταγμένη στο πρόγραμμα NATURA περιοχή επιλέχτηκε για να δεχτεί επενδύσεις που δύσκολα μπορούσαν να γίνουν ανεκτές αλλού. Στην συζήτηση για το fast track ο Παμπούκης προειδοποιούσε τους ανησυχούντες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ανεξέλεγκτων και αδιαφανών αδειοδοτήσεων του νομοθετικού του πονήματος: «Προσέξτε μήπως εκεί όπου λέμε να προστατεύσουμε το περιβάλλον δεν υπάρχει τίποτα πλέον. Μιλάμε για τους αιγιαλούς. Εγώ περνώ πολλές φορές και βλέπω αυθαίρετα κτίσματα και κέντρα διασκέδασης στους αιγιαλούς». Προσγειώνοντας δε όσους επικρίνουν την κυβέρνηση ότι παραδίδει τη χώρα σε ξένους, πρόσθεσε: «Μη φανταστείτε ότι υπάρχει ουρά επενδυτών έτοιμη να επενδύσει. Δεν είμαστε βεβαίως επαίτες. Δίνουμε κίνητρα μεν, αλλά είναι σαν να τους λέμε προτιμήστε μας από την Τουρκία γιατί εμείς έχουμε ωραία χώρα».

Η τελευταία συμφωνία, αυτή με το Κατάρ, προέβλεπε την κατασκευή του γιγάντιου σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με προορισμό την Ιταλία κατά 70% και με καύσιμο το υγροποιημένο παράγωγο της επεξεργασίας πετρελαίου, το LPG. Πρόκειται για ένα καύσιμο που αντλεί την «κακή του φήμη» κυρίως από τα μεγάλα βιομηχανικά ατυχήματα που έχουν συμβεί στο παρελθόν. Το πιο πολύνεκρο συνέβη στις 19 Νοεμβρίου του 1984 σε δεξαμενές LPG της κρατικής εταιρείας PEMEX στο Σαν Χουάν του Μεξικού, προκάλεσε το θάνατο σε περισσότερους από 500 ανθρώπους και τον τραυματισμό περίπου 6.000 ανθρώπων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η έκρηξη έγινε αισθητή και καταγράφηκε από σεισμογράφους στο Πανεπιστήμιο του Μεξικού στην πρωτεύουσα της χώρας. Πιο κοντά σε μας ένα σοβαρό ατύχημα συνέβη στην Τοσκάνη πέρυσι όταν εξερράγη βαγόνι που μετέφερε LPG. Στο δυστύχημα έχασαν τη ζωή τους 15 άνθρωποι ενώ προκλήθηκαν ζημιές και καταρρεύσεις κτιρίων στην περιοχή. Επόμενο ήταν η Ιταλία, ως σοβαρή χώρα, να μην επιλέγει την λειτουργία τέτοιων εγκαταστάσεων στο έδαφος της και να θέλει να εξάγει τον βιομηχανικό κίνδυνο εισάγοντας μόνο το προϊόν, την παραγόμενη ενέργεια. Ταυτόχρονα οι σεΐχηδες του Κατάρ ήθελαν να αξιοποιήσουν το παραπροϊόν αυτό των διυλιστηρίων τους που τώρα το καίνε απλά. Όλοι ευχαριστημένοι λοιπόν βρίσκοντας κάποιον να υποστεί το βρώμικο μέρος της ιστορίας: Η EDISSON, ο σεΐχης Χαμάντ μπιν Τζασίμ μπιν Τζαμπρ αλ Θάνι, αλλά και …η κυβέρνηση της μνημονιοκρατίας.

Το Μαξίμου και η καμαρίλες βρήκαν μια ευκαιρία να παρουσιάσουν το «έργο» του Αστακού ως τον προάγγελο των ποταμών επενδύσεων από αυτούς που, συγκινημένοι από τα λόγια του πρωθυπουργού μας στα φόρα της αλλοδαπής θα έσπευδαν να «βάλουν πλάτη» στην ανόρθωση της Ελλάδας εμπιστευόμενοι τους μάγους της οικονομίας που την κυβερνούν. Και βέβαια οι μηχανισμοί κατασκευής συναίνεσης είδαν την δική τους χρυσή ευκαιρία για γλείψιμο. Απολαύστε:

«Δεν πέρασαν ούτε δέκα ημέρες από την επίσκεψη στην Αθήνα του πρωθυπουργού του Κατάρ σεΐχη Χαμάντ μπιν Τζασίμ μπιν Τζαμπρ αλ Θάνι και από την υπογραφή της ελληνοκαταρινής συμφωνίας ύψους 3,5 δισ. ευρώ για τη δημιουργία μονάδας βιοκαυσίμων, μονάδας υγροποιημένου αερίου και μονάδας ηλεκτροπαραγωγής και η επένδυση άρχισε να υλοποιείται. Οι Καταρινοί είχαν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους για επενδύσεις στην Ελλάδα ζητώντας απλώς να περιοριστεί η γραφειοκρατία: «Δεν θέλουμε ούτε παρακάμψεις ούτε χαριστικές αποφάσεις» φαίνεται να είπαν στους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης». Αλλά... «Ως διά μαγείας παραμερίστηκαν λοιπόν σε λίγες μόνον ημέρες τα χρόνια γραφειοκρατικά εμπόδια και οι Άραβες αρχίζουν την πρώτη σοβαρή επένδυσή τους στην Ελλάδα, η οποία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις θα δημιουργήσει 2.200 νέες θέσεις εργασίας. Στο να ξεπεραστούν τα γραφειοκρατικά προβλήματα βοήθησε (χωρίς να το γνωρίζει) και η ΝΔ και συγκεκριμένα ένας παλαιός νόμος του τότε υπουργού Ανάπτυξης κ. Χρ. Φώλια που χαρακτήριζε τη συγκεκριμένη περιοχή του Αστακού Αιτωλοακαρνανίας «βιομηχανική περιοχή με καύση λιθάνθρακα». Χρειάστηκε να γίνουν τώρα μερικά τηλεφωνήματα του υφυπουργού Εξωτερικών κ. Σπ. Κουβέλη και της υπουργού Περιβάλλοντος κυρίας Τίνας Μπιρμπίλη ώστε η χαρακτηρισμένη ήδη ως βιομηχανική περιοχή να μετατραπεί σε βιομηχανική περιοχή με χρήση υγροποιημένου αερίου, η χρήση του οποίου, όπως τονίστηκε, είναι επωφελής για το περιβάλλον. Έτσι τα εμπόδια της γραφειοκρατίας παραμερίστηκαν και ο δρόμος για την επένδυση στον Αστακό ήταν πλέον ορθάνοιχτος». (Ι. Χασαπόπουλος, Βήμα, 16/05/2010)

Ήταν τόση η πρεμούρα για την δόξα του θέματος, που φάνηκε οι δύο συνιστώσες της επιχειρούμενης λεηλασίας της χώρας από τους «επενδυτές», ο Παμπούκης κι ο Κουβέλης (ήταν αυτοί που μαζί με τον Ν. Παπανδρέου έτρεχαν με το VIP τζετ της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας στο Κατάρ για να υπογράψουν νύχτα), να διαγκωνίζονται για το ποιος θα χαμογελάσει πρώτος στις κάμερες αναγγέλλοντας τα καλά νέα.

Είναι όμως κακό στην άμμο να χτίζεις παλάτια. Η συμφωνία στράβωσε, οι τιμές του Κατάρ για το LPG ήταν ψηλές, οι μεταφορείς ζητούσαν πολλά, το υποβρύχιο καλώδιο ήθελε χρόνο και εγκρίσεις από την Ιταλία (που είναι χώρα σοβαρή κι όχι fast track), οι ιταλικές εταιρείες ηλεκτρισμού δεν συμφώνησαν στην τιμή, με δυο λόγια όλα πήγαν τόσο στραβά όσο ήταν αναμενόμενο. Τέτοια ποιότητα σχεδιασμού είναι άξια να αποτελέσει case study για το πώς δεν πρέπει να παίρνονται οικονομικές αποφάσεις, εκτός κι αν δεν ήταν απόφαση κι απλώς η κυβέρνηση μας δούλευε παρουσιάζοντας την δουλειά κλεισμένη.

Οι αντιδράσεις από τους θριαμβολογούντες; Τι άλλο από «δεν φταίμε εμείς», με παράλληλη υποβάθμιση της συμφωνίας για την οποία ως τώρα επαίρονταν ως μια απλή υπόθεση μεταξύ ιδιωτών που στράβωσε. Και ταυτόχρονα προσπαθούσαν απεγνωσμένα να αποσυνδέσουν το ναυάγια από το περίφημο επενδυτικό πακέτο των 5 δισ. του Κατάρ, το πακέτο για το οποίο ο Αστακός είχε διαφημιστεί ως η πρεμιέρα. Και ο καυγάς Παμπούκη με Κουβέλη μεταφέρθηκε πίσω από κλειστές πόρτες, με αλληλοκατηγορίες για το ποιος τα σκάτωσε παραβιάζοντας τα «χωρικά ύδατα» του άλλου. Και καθώς και το άλλο «μεγάλο deal», τα Ναυπηγεία δεν μοιάζει να πηγαίνει και πολύ καλύτερα, μάλλον θα δούμε κι άλλες πράξεις του έργου με άλλους εμίρηδες αλλά με τους ίδιους πάντα κακομοίρηδες.

Επιμύθιο: Αν αληθεύει ότι η μονάδα LPG θα πάει τελικά Αλβανία, θα πρέπει ως Έλληνες να αισθανόμαστε ευτυχείς που η χώρα μας δεν είναι (ακόμη) πιο ανταγωνιστική από την Αλβανία για τέτοιου είδους επενδύσεις. Αυτή τη φορά ένας αδέξιος σχεδιασμός με βάση επικοινωνιακά και όχι οικονομικά κριτήρια γλύτωσε την περιοχή του Αστακού και τους κατοίκους της από την βόμβα που θα τοποθετούσαν εκεί. Όμως να είστε σίγουροι ότι δεν θα είναι πάντα έτσι. Αν θέλουμε να εμποδίσουμε την επέκταση της ζώνης κατοχής μέσα στις αυλές μας, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για σκληρούς αγώνες.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΞΗΡΟΜΕΡΙΟΥ

Και ξαφνικά οι εκ Κατάρ επενδυτές του Αστακού έγιναν μπουχός. Τσάμπα το fast truck. Παρουσιάστηκε ως η πρώτη μεγάλη ξένη επένδυση που πέτυχε η κυβέρνηση Παπανδρέου. Μυστικοσύμβουλοι, συγγενείς, επικοινωνιολόγοι, fast truck διαδικασίες επιστρατεύτηκαν. Έβαψαν την επένδυση «πράσινη» και υποσχέθηκαν λαγούς με πετραχήλια. Ασφαλώς (και κακώς) το τελευταίο που σκέφτηκαν ήταν η τοπική κοινωνία.

Για άλλη μια φορά όμως (για το Πλατυγιάλι) αποδείχθηκε πως το ψέμα έχει κοντά ποδάρια. Η «πράσινη» επένδυση ήταν μαύρη από όλες τις απόψεις. Οι θέσεις εργασίας ανύπαρκτες , το τοπικό όφελος το ψάχνουμε ακόμα. Μια αρπαχτή των «κολλητών» βαφτίστηκε εθνικό όφελος και η μετατροπή του Αστακού σε Σεβέζο ονομάστηκε ανάπτυξη.

Η τοπική κοινωνία έδειξε αντιστασιακά αντανακλαστικά για άλλη μια φορά και τώρα εκείνοι που πρέπει να απολογηθούν είναι οι πολιτικοί παράγοντες που μέχρι τώρα ή σιωπούσαν (στην καλύτερη περίπτωση) ή έταζαν θέσεις εργασίας (στη χειρότερη περίπτωση).

Η Κίνηση Πολιτών Αστακού (μαζί με την Κίνηση Πολιτών Δυτικής Ελλάδας) πρώτη και εξαρχής κατήγγειλε και αποδόμησε όλη την κυβερνητική επιχειρηματολογία. Φανέρωσε όλη την αλήθεια και έκτισε το ευρύτερο μέτωπο αποτροπής της επένδυσης. Πανηγυρίζουμε τη νίκη μας αλλά στεκόμαστε προβληματισμένοι μπροστά στην ανοιχτή πληγή του Πλατυγιαλιού.

Ο αγώνας θα δικαιωθεί όταν αρθεί η τελευταία τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων της ΝΑΒΙΠΕ, όταν το λιμάνι λειτουργήσει ως διαμετακομιστικό κέντρο και όταν οδηγηθούν στον εισαγγελέα όλοι αυτοί που έγιναν επιχειρηματίες με ένα χαρτόσημο και το οδήγησαν στη σημερινή απαξίωσή του.

Ευχαριστούμε εκείνους τους λίγους (επιστήμονες, δημοσιογράφους, πολιτικούς) που βοήθησαν να πάρει έκταση το θέμα.

ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ


http://www.ardin.gr/node/3796