Γεωπολιτική: Η σημασία της Στρατηγικής Συνεργασίας Ελλάδος – Εμιράτων

Μάριος Παναγιώτης Ευθυμιόπουλος

Η επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Ελλάδος Κυριάκου Μητσοτάκη στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ανέδειξε μια νέα και ουσιαστική στρατηγική συμμαχία. Η Συμμαχία αυτή είναι αποτέλεσμα εργασίας και συμμετοχής πολλών ανθρώπων σε πολλά επίπεδα. Διά της συμμαχίας αυτής θα βοηθηθεί, η αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδος ως κόμβου, συνεργάτη και σύμμαχο με πρακτική αξία, σε Ευρωπαϊκό, Ευρώ-Ατλαντικό και Ευρώ-Αραβικό διάλογο.

Ωστόσο, όταν γίνει αυτό με απτές πράξεις που

1. Θα έχουν συνέχεια ανεξαρτήτου πολιτικού ηγέτη ή κόμματος

2. Θα φέρουν αποτελέσματα σε όλο το φάσμα συνεργασίας αλλά και σε επίπεδο διεθνούς πολιτικής ασφαλείας και στρατηγικής. Ας μην ξεχνάμε πως το αποτέλεσμα αυτό, είναι μια διαχρονική προσπάθεια που έχει γίνει και πρέπει να συνεχιστεί.

Η ανάδειξη των διμερών αλλά και των, σε πολυμερές επίπεδο σχέσεων μας, αναβαθμίζεται. Ήταν καιρός. Το αναμέναμε. Έπρεπε να το έχουμε αναζητήσει από καιρό. Αυτή είναι μια ουσιαστικής σημασίας, στρατηγική συνεργασία. Στη συνεργασία αυτή πρέπει να οριοθετήσουμε μια ουσιαστική και πρακτική τροχιά συνεργασίας με χαρακτηριστικά αποδοτικότητας στην πράξη.

Ο δρόμος αυτός χαρακτηρίζεται από μια πλειονότητα ευκαιριών. Δύο είναι οι βασικές προτεραιότητες: οι πραγματικές προοπτικές ανάπτυξης συνεργασίας των δύο χωρών και οι διαπροσωπικές σχέσεις, που πρέπει να εξελιχθούν. Και σε αυτά τα δύο θέματα είναι καλό να σταθούμε και να αναλύσουμε. Η μεταξύ μας, πολιτιστική διπλωματία και διπλωματία ηγετών θα αναδειχθεί σε σημαντικό συστατικό επιτυχίας. Αυτά είναι τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά στα οποία πρέπει να επικεντρωθούμε αναφορικά με την Αραβική Χερσόνησο.

Οι προοπτικές ανάπτυξης είναι πραγματικά πολλές. Και μπορούν να διαιρεθούν σε πολλούς τομείς. Καθώς, τα δύο κράτη έχουν. 1. κοινά συμφέροντα και αντίληψη, 2. Κοινές στρατηγικές προκλήσεις 3. Κοινούς εταίρους. 4. Παίζουν ρόλο και προοπτική 5. Γιατί απλά υπάρχει σοβαρή προοπτική ανάπτυξης επί του συνόλου του εμπορικού και επενδυτικού ισοζυγίου, αλλά και αναπτυξιακής πορείας ενός τόξου πολιτισμικού και επιστημονικού χαρακτήρα

Έχουμε πολλά πολιτιστικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά: Πρέπει να το ζήσει κανείς για να το κατανοήσει. «Στην κοινότητα των πολιτισμών», έχουμε εμπορικά/πολιτισμικά και πνευματικά κοινά χαρακτηριστικά. Έχουμε πολλά κοινά στον τρόπο αντιμετώπισης θεμάτων, το συναισθηματισμό και την υπερηφάνεια που χαρακτηρίζει τους δύο λαούς μας! Πώς αντιλαμβανόμαστε το κόσμο και τα γεγονότα.

Έτσι γίνεται σαφής η ανάγκη για ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και της πολιτισμική διπλωματίας, στην κοινότητα των πολιτισμών. Όπως επίσης και του διαθρησκευτικού διαλόγου και της διπλωματικής πολιτικής, της οποίας μπορούμε να μάθουμε πως γίνεται σε «μέσο επίπεδο και όχι υψηλό», πολιτικής.

Πόσοι δεν γνωρίζουνε πως η αρχαιολογική υπηρεσία της χώρας και του Εμιράτου του Αμπου Ντάμπι, βρήκε αρχικά το 1992, που ολοκληρώθηκαν πρόσφατα το 2019, στοιχεία ενός μνημείου Χριστιανικής περιόδου, Χριστιανικού Μοναστηριού, στo νησί Sir Bani Yas, που βρίσκεται σχεδόν 200 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της χώρας το Αμπου Ντάμπι; Το μοναστήρι έγινε επισκέψιμο στο κόσμο το 2019 και χρονολογείται 1400 χρόνων.

Πρέπει να μάθουμε όλοι πως τα Εμιράτα έχουν πλούσια ιστορία αλλά και εξίσου πολιτισμό. Πολιτισμό και ιστορία που μεταξύ άλλων μπορεί κανείς να το βρει στα αρχαιολογικά και μουσειακά εκθέματα και ευρήματα και στο εμιράτο της Σάρζας. Γιατί η ιστορία των διγενών και αυτοχθόνων, αλλά και των άλλων όλων πολιτισμών που πέρασαν από εδώ, όπως και την αποικιοκρατική περίοδο είναι μεγάλη. Πόσο σημαντικό ήταν και είναι το λιμάνι του Αμπου Ντάμπι αλλά και το λιμάνι του Ντουμπάι. Αλλά και το παλιό λιμάνι της Ντειρα, που πολλοί νομίζουν ότι είναι μια νέα πόλη αλλά πραγματικά είναι η εξάπλωση και αναβάθμιση μιας πόλης που βασίζεται ακόμα και τώρα σε μια από τις χαρακτηριστικές πολιτιστικές κληρονομιές και βιομηχανίες που εμείς ως Έλληνες γνωρίζουμε καλά: το εμπόριο δια της ναυτικής οδού. Επιπλέον, οι πολλές παραδόσεις μας έχουν κοινά χαρακτηριστικά όπως και η σημασία του θεσμού της οικογένειας, αλλά και η ιστορικότητα των λαών αλλά και των γλωσσικών μας διαφορών αλλά εξίσου, και κοινών χαρακτηριστικών, που είναι πολλές.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε, πως η Αραβική αυτή χώρα, αναγνωρίζει τον Ελληνικό πολιτισμό. Διαβάζει για αυτόν. Τον θαυμάζει όπως και θαυμάζει και το ρόλο και γνωρίζει και την ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου μεταξύ άλλων.

Τώρα μας δίνεται η ευκαιρία να υπάρξουμε εμείς επιστήμονες για ακόμα μια φορά, να αναδείξουμε την Αριστοτελική μας γνώση και να βοηθήσουμε στην προώθηση και των σχέσεων μας και της επιστημονικής μας κατάρτισης στους νέους που αύριο θα είναι και αυτοί πρεσβευτές του λαού τους και στην Ελλάδα μας.

Πόσο θαυμασμό έχει κανείς, όταν διαβάζει απόψεις σε μοντέρνο χρόνο, ως παράδειγμα για τουριστικά θέρετρα τα οποία τα εκλαμβάνουν ως αντίστοιχα χαρακτηριστικά που μπορεί να βρει κανείς στην Ελλάδα, δηλαδή ως μέτρο σύγκρισης. Ή όταν αποφασίζεται η δημιουργία και διαμόρφωση ενός νέου πολιτιστικού στοιχείου έργο κατασκευής, ανοιχτής αμφιθεατρικής, ώστε να μπορεί κανείς να παρακολουθήσει θέατρο σε ανοιχτό χώρο.

Ίσως πρέπει να γίνει κατανοητό πως ένα κέντρο πολιτισμού και μνημειακής αξίας, μουσειακών εκθεμάτων να είναι σημαντικό στοιχείο πολιτιστικής διπλωματίας. Η ανάπτυξη του μουσείου του Λούβρου στο Αμπου Ντάμπι εξέθετε μεταξύ άλλων και Ελληνικά μνημεία. Φανταστείτε λοιπόν ένα Μοντέρνο Μουσείο Ελληνικού Πολιτισμού σε μια χώρα, πολυφυλετική, ανεκτική, διεθνή;

Είναι σημαντικό είναι κανείς να ξέρει την ουσιαστική παρουσία και προσφορά των πλοιοκτητριών εταιρειών, Ελληνικών συμφερόντων, που πολλά βρίσκονται στο Εμιράτο της Φουτζέιρα λόγω της σημαντικής στρατηγικής σημασίας του λιμανιού της, ακόμα από την δεκαετία του 1970 μέχρι και σήμερα.

Στις μεταξύ μας σχέσεις, υπάρχει μια ουσιαστική διπλωματική αρχικά συνεργασία από τις αρχές τις δεκαετίας του 1970. Και αυτή πρέπει να εξελιχθεί. Έχουν υπάρξει ανά τακτά χρονικά διαστήματα, πολλές ευκαιρίες αναβάθμισης των σχέσεων σε διπλωματικό, στρατηγικό και τακτικό επίπεδο. Και θα υπάρξουν και άλλες ευκαιρίες. Όσο τα δύο κράτη δημιουργούν πολλαπλές διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις, τόσο θα ενισχύεται ο κοινός μας ρόλος.

Με τα σημερινά δεδομένα του 2020 και οδεύοντας προς το 2021, δεδομένων των διεθνών και περιφερειακών εξελίξεων είναι πολύ φυσιολογικό πλέον να οριοθετήσουμε τις νέες μας συμμαχίες, σε μια νέα τάξη στρατηγικών και γεωπολιτικών εξελίξεων. Και πρέπει. Οι διμερείς μας σχέσεις καθίστανται πλέον σημαντικές. Και οι πράξεις μας ακόμα πιο σημαντικές.

Εδραιώνοντας τις πολυμερείς μας σχέσεις είναι το επόμενο σοβαρό βήμα. Καιρός λοιπόν να οριοθετηθεί το τόξο των νέων συμμαχιών, που επανειλημμένα έχει καθοριστεί στα επιστημονικά μου αποτελέσματα ως «θεωρία των νέων υβριδικών συμμαχιών».

Τα νέα δεδομένα θα διαμορφώσουν την νέα γεωστρατηγική σκακιέρα. Διανύουμε μία περίοδο γεωπολιτικών και στρατηγικών αλλαγών, προκλήσεων αλλά και ευκαιριών. Είναι ευκαιρία για περισσότερες και πιο ουσιαστικές συνέργειες και συνεργασίες μεταξύ των δύο εταίρων.

Σε γεωστρατηγικό επίπεδο, το στρατιωτικό σκέλος και εντός αυτού, το επενδυτικό, το εκπαιδευτικό και ερευνητικό επίπεδο έχει σημασία. Υπάρχει σημαντική ανάγκη συγχρονισμού του πλαισίου στρατιωτικής συνεργασίας, καθώς οι προκλήσεις μεγαλώνουν. Υπάρχει ανάγκη και κοινή αποδοχή συνεργασίας σε επίπεδο στρατιωτικό/ερευνητικό και εκπαιδευτικό, καθώς οι προκλήσεις μεγαλώνουν.

Ας μην ξεχνούμε τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις της πολυεθνικής άσκησης του Ηνίοχου αλλά και τις πρόσφατες ασκήσεις στα νότια της Κρήτης αλλά και της παρουσίας της πολεμικής αεροπορίας των Εμιράτων στην Σούδα.

Ας μην ξεχνάμε επίσης και την συνεργασίας σε επίπεδο στρατιωτικό επενδυτικό αλλά και εξοπλιστικό. Τέλος υπάρχει ανάγκη ουσιαστικής αναβάθμισης συνεργασίας σε επίπεδο εθνικής ασφάλειας. Με κοινούς παρανομαστές οι οποίοι ήδη μας δείχνουν το δρόμο της συνεργασίας.

Το στρατιωτικό και εξοπλιστικό σκέλος ανάπτυξης και συνεργασίας θα συνεχιστεί. Και πιστεύεται πως σε ένα σύγχρονο σύστημα επενδύσεων και τεχνολογίας, η τεχνογνωσία και η δημιουργία πολυμερών και πολυκρατικών συνεργιών θα είναι το κοινό χαρακτηριστικό, με πολλές πολυμερείς ευκαιρίες στους τομείς, ενέργειας, άμυνας και ασφάλειας αλλά και υγείας και μελλοντικών εξελικτικών ευκαιριών.

Εξίσου, σε επίπεδο διεθνών σχέσεων, υπάρχει μεγάλο εύρος περαιτέρω συνεργασίας: Υπάρχει η ανάγκη διαμόρφωσης τόξου συνεργασίας: της Τριμερούς (Ελλάδας, Κύπρου Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων) σε πολυμερούς με όλα τα κράτη και μέλη συνεργασίας με την Ελλάδα και την Κύπρο (μεταξύ άλλων η Αίγυπτος, Ιορδανία και το Ισραήλ). Είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να υπάρχει συνεργασία και να δημιουργήσουμε το τόξο συνεργασίας.

Η πολιτικής της «Ανεκτικότητας» μεταξύ λαών και ανθρώπων που ουσιαστικά έφερε και στο τομέα αυτό κοντά σε συνεργασία το Ισραήλ με τα Εμιράτα, πιστεύεται πως μπορεί και θα φέρει αποτελέσματα.

Η ενσωμάτωση και συνεργασία σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας και των Εμιράτων σε θέματα αντιμετώπισης του διεθνούς εξτρεμισμού είναι σημαντική. Μια πρωτοβουλία και πολιτική σε διεθνές επίπεδο από την μεριά των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Είναι ορθολογική η σκέψη και πλέον ανάγκη στρατηγικής συνεργασίας και αντιπροσώπευσης για κοινές πράξεις, συνεργασίας των δύο χωρών εναντίον μιας Τουρκίας αδιάλλακτης και συμμάχων αυτής. Καθώς και οι δύο χώρες έχουν εμπειρία και κυρίως γνώση αντιμετώπισης των φαινομένων αυτών στην γεωστρατηγική σκακιέρα που εξελίσσεται.

Μπορεί και πρέπει να υπάρξει αναβάθμιση διπλωματικών σχέσεων. Είναι εξίσου σημαντικό να υιοθετηθεί μια κοινή πολιτική λεγόμενης “soft power” σε επίπεδο διεθνών σχέσεων και να υιοθετήσουμε ρόλους και συνεργασίας και τρόπους κοινής αντιπροσώπευσης.

Σε εμπορικό τελικά στάδιο, χρειαζόμαστε μια πρακτική και ουσιαστική σύναψη συμφωνίας σε επίπεδο διμερών μας σχέσεων. Προτείνεται έτσι η δημιουργία ενός κοινού εμπορικού επιμελητηρίου (Ελλάδας Εμιράτων), με κατευθείαν προοπτικές την ανάπτυξη των εμπορικών σχέσεων, σε όλους τους τομείς, κατασκευαστικούς, τουριστικούς, αγροτικούς, τεχνολογικούς, ιατρικούς επενδυτικούς και σε επίπεδο ανταλλαγής τεχνογνωσίας.

Θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε διπλωματικές πρεσβευτικές σχέσεις μεταξύ των δύο με κατευθείαν διπλωματικές εμπορικές συναλλαγές στο γραφείο του Προέδρου των δύο χωρών μόνο για τα ανάδειξη εμπορικών θεμάτων μεταξύ άλλων.

Αναμένουμε συνεπώς, τα αποτελέσματα της επίσκεψης αυτής να ενισχύσουν εν τέλει, τις παραδοσιακές φίλες και πλέον στρατηγικούς συμμάχους χώρες. Και μεταξύ μας να ενισχύσουμε και να συνεχίσουμε να ενισχύουμε και εμείς τις επιστημονικές μας συνεργασίες αλλά κυρίως και αρχικά τις πραγματικές μας φιλίες.

Δρ. Μάριος Παναγιώτης Ευθυμιόπουλος

Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής

Σχολή Διεθνούς Ασφάλειας και Παγκόσμιας Πολιτικής

Αμερικανικό Πανεπιστήμιο των Εμιράτων, Ντουμπάι Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

email: Marios.panagiotis@aue.ae

liberal.gr