Κίνα-Ρωσία: Εξωτερική πολιτική με εργαλείο την Υγεία

Το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωναϊού στην Κίνα και οι δραματικές διαστάσεις που πήρε με την έκρηξη της νόσου στην Ευρώπη που θα συνεχιστεί όπως οι ειδικοί προβλέπουν στις ΗΠΑ, ανέδειξε τον προβληματισμό για την παγκοσμιοποίηση αλλά και για την δυνατότητα της Κίνας και λιγότερο της Ρωσίας να ενισχύσουν τον ρόλο τους στην διαμόρφωση μιας Νέας Τάξης πραγμάτων στον κόσμο.
Η Κίνα στην σημερινή παγκοσμιοποιημένη οικονομία χρησιμοποιεί πλέον ως όπλο τα εργαλεία που οι ίδιες οι ευρωπαϊκές και αμερικανικές εταιρείες της έχουν προσφέρει . Το μεγάλο όπλο μιας εφοδιαστικής αλυσίδας που ξεκινάει από προϊόντα καθημερινής χρήσης μέχρι προϊόντα υψηλής τεχνολογίας αλλά και συστατικά εμβολίων και αντιβιοτικών.

Όταν ξέσπασε ο κορωναϊός στην Κίνα διατέθηκαν αποθέματα ιατρικών μασκών και αναπνευστήρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας ,ενώ διατέθηκαν στην Κίνα χωρίς αυτό φυσικά να γίνει γνωστό με τυμπανοκρουσίες, υλικό από άλλες χώρες ώστε να καλυφθούν οι δραματικές ανάγκες της πολυπληθέστερης χώρας στον κόσμο.

Όταν η πανδημία κτύπησε την Ευρώπη και άγγιξε τις ΗΠΑ, τα αποθέματα σε νοσοκομειακό υλικό ήταν ανεπαρκή και υπήρχε μεγάλη δυσκολία τροφοδοσίας μέχρι να αποκατασταθούν οι γραμμές παραγωγής στην Κίνα.

Και τότε το Πεκίνο άρχισε να εφαρμόζει την εξωτερική πολιτική των «μασκών και των αναπνευστήρων».

Τα στοιχεία που παρουσιάζει σε άρθρο του το Foreign Affairs «Ο κορωναϊός ανασχεδιάζει την Παγκόσμια Τάξη» είναι πραγματικά εξαιρετικά ενδιαφέροντα

Όταν τις πρώτες ημέρες της κρίσης στην Ευρώπη οι ευρωπαϊκές χώρες αρνούνταν να διαθέσουν από τα αποθέματα τους ιατρικό υλικό στην Ιταλία η Κίνα που ήδη έδειχνε να ελέγχει την εξάπλωση του ιού έσπευσε να προσφέρει 1000 συσκευές αναπνευστήρα, 2 εκατομμύρια μάσκες,100 χιλιάδες αναπνευστήρες ,20 χιλιάδες προστατευτικές στολές και 50 χιλιάδες τεστ για τον ιό. Επίσης έστειλε μεγάλες ποσότητες μασκών στο Ιράν και στην Σερβία, ενώ και ο επικεφαλής του Alibaba Τζακ Μά, υποσχέθηκε ότι θα διαθέσει 20 χιλιάδες τεστ και 100 χιλιάδες μάσκες σε κάθε μια από τις 54 αφρικανικές χώρες.

Τα περισσότερα από τα υλικά αντιμετώπισης του ιού παράγονται στην Κίνα. Είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός μασκών, παράγει σχεδόν την μισή παγκόσμια παραγωγή αναπνευστήρων N95 που είναι αναγκαίοι για την προστασία του ιατρικού προσωπικού. Ακόμη και τα αντιβιοτικά που είναι κρίσιμα για την αντιμετώπιση δευτερογενών λοιμώξεων από τον κορωναϊό τα βασικά τους συστατικά παράγονται κυρίως στην Κίνα.

Οι ΗΠΑ σε αντίθεση με την περίπτωση του Εμπολα που ηγήθηκαν της προσπάθειάς και συνεισέφεραν σημαντικά στην αντιμετώπιση του ιού στην Αφρική , με την σημερινή ηγεσία έχει εντελώς διαφορετική στάση και αντιμετώπιση.

Όπως σημείωνε ο γνωστός Αμερικανός αναλυτής Ιαν Μπρέμερ «μετά την 11η Σεπτεμβρίου οι ΗΠΑ ηγήθηκαν της παγκόσμιας συμμαχίας για να δοθεί απάντηση στην επίθεση ,μετά το 2008 οι ΗΠΑ ηγήθηκαν της παγκόσμιας συμμαχίας για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης . Το 2020 απέναντι στην σαφώς μεγαλύτερη κρίση από τις τρεις δεν υπάρχει ηγετικός ρόλος των ΗΠΑ ,ούτε συντονισμός για μια παγκόσμια αντίδραση...».

Όμως δεν είναι μόνο η πολιτική προσέγγιση του Ντ.Τραμπ αλλά είναι και η προβληματική κατάσταση στον τομέα της υγείας και των αποθεμάτων ιατρικού υλικού στις ΗΠΑ.

Η Αμερικανική Strategic National Stockpile, που διατηρεί τα εθνικά αποθέματα σε κρίσιμο φαρμακευτικό εξοπλισμό εκτιμάται ότι διαθέτει μόλις το 1% από τις μάσκες και τους αναπνευστήρες και πιθανόν 10% από τις συσκευές αναπνευστήρα, που θα απαιτηθούν για την αντιμετώπιση μιας πανδημίας. Συγχρόνως η Κίνα έχει μερίδιο 95% στην αγορά αντιβιοτικών στις ΗΠΑ και τα περισσότερα συστατικά των αντιβιοτικών δεν μπορούν πλέον να παραχθούν σε αμερικανικό έδαφος.

Συγχρόνως όπως αναφέρει το Foreign Affairs ενώ και η Ευρώπη και οι ΗΠΑ έδειξαν να αντιδρούν αποσπασματικά στην κρίση ,η Κίνα ανέλαβε διεθνείς πρωτοβουλίες αλληλοενημέρωσης και μετάδοσης της εμπειρίας από την αντιμετώπιση του κορωναϊού :μέσω του μηχανισμού 17+1 στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, με τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης, την Συνεργασία των 10 νησιωτικών κρατών του Ειρηνικού Ωκεανού και με χώρες της Αφρικής αλλά και της Ευρώπης.

Πολύ μικρή δημοσιότητα πήρε η προσφορά βοήθειας στην Ιταλία από την Γαλλία, την Γερμανία και την Αυστρία και η διάθεση ακόμη και κλινών ΜΕΘ στην Γερμανία για την νοσηλεία ασθενών του ιού. Στην Σερβία ενώ το αεροσκάφος με την κινεζική βοήθεια το υποδέχθηκε σε ζωντανές συνδέσεις ο πρόεδρος της χώρας ,το αεροσκάφος που μετέφερε βοήθεια από την Ε.Ε. , δεν βρέθηκε κανείς να το υποδεχθεί και να το προβάλει… Και επίσης μικρή δημοσιότητα έτυχαν οι ειδήσεις ότι η Ολλανδία επέστρεψε 600 χιλιάδες μάσκες στην Κίνα ως προβληματικές και τεστ που έφθασαν στην Ισπανία από την Κίνα έδιναν ανακριβή αποτελέσματα.

Προφανώς η απουσία ηγεσίας από τις ΗΠΑ ,οι σοβαρές αδυναμίες της Ε.Ε. για κοινή αντίδραση στην πανδημία ,καθώς και θεσμικά ο Τομέας της Υγείας έχει αποκλεισθεί από τις κοινές πολιτικές και ανήκει αποκλειστικά στα κράτη μέλη, ανοίγει την όρεξη για αύξηση της επιρροής σε δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ρωσία .Και αυτές οι «ορέξεις» διευκολύνονται με τις δογματικές εμμονές του Βερολίνου που εμποδίζουν την έκδοση ευρω-ομολόγου ειδικού σκοπού και πριονίζουν την μοναδική όπως φαίνεται προοπτική για να ξανασταθεί στα πόδια της η Ευρώπη και να διεκδικήσει έτσι τον παγκόσμιο ρόλο που της αναλογεί...

Η Μόσχα μάλιστα που προς το παρόν έχει παρουσιάσει λίγα στοιχεία για την εξάπλωση του ιού στο έδαφος της, έσπευσε να προσφέρει υλικό και κυρίως ιατρικό προσωπικό στην Ιταλία με την προβαλλόμενη με κάθε τρόπο αποστολή 14 μεταγωγικών. Ήταν τέτοιες κινήσεις που έκαναν τους Ιταλούς να φωνάξουν από τα μπαλκόνια τους, Viva China και Viva Russia και να βλέπουν την βοήθεια να φθάνει με λογότυπο το Forza Italia με ένα σημαιάκι ιταλικό και ένα κινεζικό...Εξάλλου στην χώρα που την κυβέρνησε και παραμένει ισχυρός ο Σαλβίνι, δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη προσπάθεια...

Η κρίση του κορωναϊού θα διδάξει πολλά για την παγκοσμιοποίηση και θα οδηγήσει ίσως σε επανασχεδιασμό τον καταμερισμό της παγκόσμιας παραγωγής σε στρατηγικού χαρακτήρα προϊόντα. Η Κίνα στο ορατό μέλλον θα συνεχίσει να διαθέτει το πλεονέκτημα της χαμηλότερης τιμής και έτσι δύσκολα θα εξαλειφθεί πλήρως η εξάρτηση της Δύσης από την Κίνα, όμως η ανάδειξη της σε παγκόσμια ηγέτιδα δύναμη δεν είναι κάτι που είναι στο πρόγραμμα ,καθώς η εμπειρία αυτής της κρίσης μάλλον τρομάζει τελικά την Δύση για την εξάρτηση από την Κίνα.

Όμως τίποτα δεν θα είναι ίδιο την επόμενη ημέρα του κορωναϊού...

Νίκος Μελέτης
Liberal