Ορθές δηλώσεις που θα δοκιμασθούν στην πράξη

Οι υπουργοί Εξωτερικών, Ρωσίας και Κύπρου κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Λαβρόφ στη Λευκωσία. Φωτογραφία Φιλελεύθερος

Του ΝΙΚΟΥ ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗ

Σήμερα ο ΟΗΕ αριθμεί 192 κράτη μέλη. Το κάθε ένα απ’ αυτά θα ήθελε πολύ να έχει καλό επίπεδο σχέσεων με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία για λόγους που δεν χρειάζεται να επεξηγηθούν. Οι σχέσεις μεταξύ κρατών αναπτύσσονται με διάφορους τρόπους, οι οποίοι πάντα προϋποθέτουν επαφές μεταξύ κυβερνήσεων σε διάφορα επίπεδα. Ιδιαίτερα ενδεικτικό του επιπέδου των σχέσεων μεταξύ κρατών και ιδιαίτερα των προθέσεών τους είναι η ανταλλαγή επισκέψεων στο ψηλότερο δυνατό επίπεδο. Άκρως ενδεικτικό και δηλωτικό σχέσεων και προθέσεων είναι να γίνει δεκτός ο Πρόεδρος μιας χώρας, είτε στις ΗΠΑ είτε στη Ρωσία.
Δεν γίνονται όλοι δεκτοί. Αντίθετα λίγοι ηγέτες το πετυχαίνουν. Ακόμα πιο δύσκολο και σημαντικό είναι να επισκεφθούν το δοσμένο κράτος είτε ο ένας, είτε ο άλλος. Πολλά κράτη και ηγέτες κρατών το επιδιώκουν για χρόνια και δεν το πετυχαίνουν.

Όταν λοιπόν επισκέπτεται τη χώρα μας ο δεύτερος τη τάξει αρμόδιος για τις εξωτερικές της σχέσεις, δηλαδή ο Ρώσος ΥΠΕΞ η σημασία της επίσκεψης είναι αυταπόδεικτη. Και όταν ο συγκεκριμένος είναι από τους πλέον ικανούς διπλωμάτες των τελευταίων δεκαετιών παγκοσμίως, ο εμπειρότερος εν ενεργεία διπλωμάτης και μακροβιότερος Υπουργός Εξωτερικών στον κόσμο, τότε η σημασία πολλαπλασιάζεται. Και όταν ο συγκεκριμένος είναι άριστος γνώστης του Κυπριακού, το οποίο έχει χειριστεί κατ’ επανάληψη ως μόνιμος αντιπρόσωπος της χώρας του στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και μάλιστα το έχει χειριστεί θετικά για την Κύπρο, τότε η σημασία επαυξάνεται κάθετα. Μετά λόγου γνώσεως να λεχθεί ότι ο κ. Λαβρόφ αποτελεί παράγοντα-κλειδί για τη σταθερή υποστηρικτική για το Κυπριακό στάση της Μόσχας, που επιβεβαιώνεται και από τις εδώ δηλώσεις του.

Όλα βέβαια θα δοκιμασθούν στην πράξη. Η πράξη δεν εξαρτάται μόνο από τη Ρωσία. Αλλά και από τους δικούς μας χειρισμούς και φυσικά τη στάση της Τουρκίας και άλλων. Εδώ όμως, στο παρόν σημείωμα, κρίνουμε την επίσκεψη και τις τοποθετήσεις του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών κ. Λαβρόφ.

Κατά την επίσκεψη Λαβρόφ υπήρξε από τη μια η υπογραφή διακρατικών συμφωνιών και ειδικά εκείνη που αφορά την αποφυγή διπλής φορολογίας. Η οποία τόσες πολλές είχε δημιουργήσει ανησυχίες για τυχόν διακοπή της. Ταυτόχρονα, είχαμε μια σειρά σημαντικές και καθαρές τοποθετήσεις από πλευράς του, δηλαδή από πλευράς της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

>>Πρώτον, ο κ. Λαβρόφ τοποθετήθηκε ευθέως υπέρ βιώσιμης και συνολικής λύσης του Κυπριακού βάσει των ψηφισμάτων του ΟΗΕ περι Κύπρου. Μήπως η Κυπριακή Δημοκρατία ή η ε/κ πλευρά έχει άλλη θέση; Μήπως η μάχη που δίνουμε μετά το Κραν Μοντανά και τις αναθεωρητικές τουρκικές θέσεις για λύση και διαδικασία εκτός παραμέτρων του ΟΗΕ, με στόχο την επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, στα πλαίσια των αποφάσεων και της διαδικασίας του ΟΗΕ, αποδυναμώνεται από αυτήν την τοποθέτηση; Κάθε άλλο. Ενισχύεται. Δεν είναι άραγε σαφές ότι αυτός που έχει εκτραπεί από αυτές τις θέσεις είναι η Τουρκία; Είναι σαφέστατο. Άρα είναι και προφανές προς ποιον απευθύνεται αυτή η τοποθέτηση.

>>Δεύτερον κατέστησε σαφές ότι σήμερα δεν υφίσταται η ανάγκη για τροποποίηση της εντολής της ειρηνευτικής δύναμης στην Κύπρο. Πόσα τώρα χρόνια αγωνιούμε για τυχόν αλλαγή αυτής της εντολής; Πόσες φορές δεν μας επικρέμασαν τη «δαμόκλειο σπάθη» ορισμένοι εταίροι και σύμμαχοι, αυτής της απειλής; Πολλές. Τώρα από την πρωτεύουσα της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Ρωσία καθιστά σαφές προς όλους άπαντες, ότι δεν συμφωνεί σε αλλαγή της εντολής της ειρηνευτικής δύναμης στην Κύπρο.

>>Τρίτον, αυτήν τη στιγμή σε ό,τι αφορά το Κυπριακό η μεγαλύτερή μας έγνοια είναι το θέμα της Αμμοχώστου, εν όψει των τουρκικών μεθοδεύσεων. Τι είπε ο κ. Λαβρόφ επί του θέματος. Δήλωσε κατηγορηματικά ότι η χώρα του δεσμεύεται από τα ψηφίσματα του ΟΗΕ για την Αμμόχωστο και αντιτάσσεται σε τετελεσμένα που αντιβαίνουν σε αυτά. Ποιος εκπονεί και σχεδιάζει και απειλεί με τετελεσμένα; Η Τουρκία φυσικά. Άρα ο ξεκάθαρος παραλήπτης του μηνύματος είναι η Τουρκία. Δυστυχώς ορισμένοι εδώ στην Κύπρο προσποιούνται ότι δεν το κατανοούν.

>>Τέταρτο και το πλέον σημαντικό. Με σαφήνεια και κατηγορηματικότητα απέρριψε τις σημερινές εγγυήσεις, αλλά και οποιεσδήποτε άλλων τρίτων χωρών, πλην εκείνες του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Απέρριψε δηλαδή πολύ ξεκάθαρα τις τουρκικές θέσεις στο θέμα των Εγγυήσεων. Στην καρδιά δηλαδή του υπέρτατου ζητούμενου για Ε/κ και Τ/κ, του θέματος της ασφάλειας, απορρίπτει τις τουρκικές αξιώσεις. Και από τη στιγμή που το Συμβούλιο Ασφαλείας θα εγγυηθεί την ασφάλεια της Ομοσπονδίας Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας προς τι η ανάγκη να υπάρχουν για τον ίδιο σκοπό αγήματα έστω, τρίτων χωρών; Φυσικά και θα είναι αχρείαστα. Αν κριθεί ότι επιβάλλεται για ορισμένο χρονικό διάστημα παρουσία αστυνομικού ή στρατιωτικού αγήματος στο νησί για λόγους δημιουργίας κλίματος εμπιστοσύνης, τι άλλο καλύτερο από άγημα του ΟΗΕ με εντολή του εγγυητή, δηλαδή του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ποιου τις θέσεις αδειάζει αυτή η τοποθέτηση Λαβρόφ; Της Τουρκίας.

Είναι γεγονός ότι ενώ απουσίαζε η ονομαστική αναφορά στην Τουρκία, κατά τις εδώ δηλώσεις Λαβρόφ, εν τούτοις όμως, ήταν πέρα από ξεκάθαρο ποιος ήταν ο παραλήπτης των μηνυμάτων του. Στην περίπτωση της κυπριακής ΑΟΖ για παράδειγμα, ο Ρώσος ΥΠΕΞ, δεν κατονόμασε την Τουρκία. Δεν ικανοποιεί η διατύπωση ότι «θεωρεί απαράδεκτα οποιαδήποτε βήματα που μπορούν να οδηγήσουν σε περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης»; Καλά, δηλαδή υπάρχει άλλος εκτός της Τουρκίας ο οποίος ενεργεί κατά αυτόν τον τρόπο;

Πολλοί λένε ότι η Μόσχα είναι σε θέση να επηρεάσει την Άγκυρα. Και συμφωνώ. Γιατί όμως; Πρώτον γιατί έχουν εμβαθύνει τις σχέσεις τους με Τουρκία σε τέτοιο σημείο, που μπορεί να το κάνει. Δεν είναι όμως αυτός ο μόνος λόγος. Είναι και ο τρόπος που χειρίζονται και διαχειρίζονται τον Ερντογάν. Με τη συγκεκριμένη ψυχοσύνθεση και προσωπικότητα. Αποφεύγοντας να κατονομάσει στη συγκεκριμένη περίπτωση την Τουρκία αλλά υπονοώντας την σαφώς, προφανώς έκρινε ότι διευκολύνει τον εαυτό του, ο Λαβρόφ, σε ενδεχόμενη μεσολαβητική του προσπάθεια προς την κατεύθυνση της Άγκυρας.

Το δικό μας συμφέρον στην περίπτωση συνίσταται στον τερματισμό των προκλητικών και απαράδεκτων τουρκικών ενεργειών. Το ρωσικό συμφέρον αυτή τη χρονική περίοδο κατά την κρίση μου, βρίσκεται στη σταθεροποίηση της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Διότι έτσι σταθεροποιείται και η ρωσική παρουσία στον χώρο. Αντίθετα μια σύρραξη, κύρια μια ενδονατοϊκή σύρραξη, θα επαναφέρει πλήρως ενδεχόμενα τις ΗΠΑ, ως πυροσβέστη, πίσω στην περιοχή. Είμαι της άποψης ότι όταν κρίνουμε τις τοποθετήσεις μιας χώρας για να είμαστε δίκαιοι πρέπει να τις συγκρίνουμε με εκείνες άλλων χωρών και ιδιαίτερα των συμμάχων μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (π.χ. Γερμανία) αλλά και των εταίρων μας. Ιδιαίτερα εκείνων που μας αποκαλούν επίσημα «στρατηγικούς εταίρους».

Οι οποίοι αναγνωρίζουν ναι μεν τα δικαιώματά μας, αλλά δικαιολογούν την Τουρκία ότι ενεργεί εντός «διεκδικούμενων υδάτων».

Η Ρωσία έχει σαφείς, κατά την κρίση μου, θέσεις στα θέματα που έχω αναφερθεί. Και οι θέσεις αυτές συνάδουν με το συμφέρον της Κύπρου και του λαού της. Έχει όμως και δικά της άλλα συμφέροντα στην περιοχή. Όπως άλλα δικά της συμφέροντα έχει με την Τουρκία. Την ίδια στιγμή που τα συμφέροντά τους διαφοροποιούνται μέχρι και βίαια στη Συρία και στη Λιβύη. Το δικό μας χρέος είναι να εντοπίζουμε τη «χρυσή τομή» του αμοιβαίου συμφέροντος μεταξύ μας και της Μόσχας. Όπως πρέπει να το κάνουμε με άλλες χώρες. Όσον μας παίρνει και ώς το σημείο που μας παίρνει, γιατί σκοπούμε την επιβίωση μας.

https://www.apopseis.com/